Ngày 9/8, sau hai lần hoãn xét xử, TAND TP Hà Nội đã mở phiên tòa sơ thẩm xét xử vụ án Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí xảy ra tại Công ty cổ phần Coma 18, liên quan đến việc chuyển nhượng trái quy định Dự án VP6 Linh Đàm cho Doanh nghiệp tư nhân xây dựng số 1 tỉnh Điện Biên (DNTT số 1 Điện Biên) của ông Lê Thanh Thản.
Trong vụ án này, bị cáo Lê Huy Lân (SN 1962, cựu Tổng giám đốc Công ty cổ phần Coma 18) và bị cáo Nguyễn Xuân Phong (SN 1968, cựu Phó tổng giám đốc) cùng bị đưa ra xét xử về tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí"; Bị cáo Lê Văn Khương (SN 1955, cựu Chủ tịch Hội đồng thành viên Tổng công ty Cơ khí xây dựng - Coma) bị đưa ra xét xử về tội "Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng".
    |
 |
| Các bị cáo bị đưa ra xét xử. |
Đại diện Thanh tra TP Hà Nội, Chi cục thuế quận Hoàng Mai và đại diện Tổng công ty Cơ khí xây dựng - Coma có mặt tham dự phiên tòa theo giấy triệu tập; đại diện Sở Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) Hà Nội cùng đại diện Coma 18 có đơn xin vắng mặt tại tất cả những ngày xét xử còn lại của phiên tòa.
Theo cáo trạng, Công ty cổ phần Coma 18 (Coma 18) là doanh nghiệp cổ phần 51% vốn Nhà nước do Tổng Công ty cơ khí xây dựng (COMA) là công ty mẹ nắm giữ phần góp vốn chỉ phối của Nhà nước.
Tháng 6/1994, Công ty phát triển nhà và đô thị thuộc Bộ Xây dựng, nay là Tổng công ty đầu tư phát triển nhà và đô thị (Tổng HUD) được giao làm chủ đầu tư dự án Khu dịch vụ tổng hợp và nhà ở hồ Linh Đàm. Trong đó, lô đất VP6 Linh Đàm, diện tích hơn 2.600 m2, có chức năng là tòa nhà thương mại dịch vụ và văn phòng cho thuê.
Tháng 2/2010, Tổng HUD ký hợp đồng kinh tế chuyển giao hạ tầng lô đất VP6 Linh Đàm cho Coma 18 để thực hiện dự án, tại hợp đồng này nêu rõ, không được chuyển giao lô đất, chuyển nhượng quyền sử dụng lô đất cho bên thứ ba nào khác trong thời gian thực hiện hợp đồng.
Sau khi ký hợp đồng, Coma 18 đã làm các thủ tục trình UBND TP Hà Nội chấp thuận, điều chỉnh cục bộ quy hoạch chi tiết dự án VP6 Linh Đàm từ mục đích xây dựng văn phòng cho thuê sang xây dựng công trình hỗn hợp văn phòng, dịch vụ thương mại và nhà ở cao tầng.
Tháng 6/2012, UBND TP Hà Nội có văn bản chấp thuận đề xuất xây dựng dự án VP6 Linh Đàm, trong đó quy định: "Chủ đầu tư là Công ty cổ phần Coma 18 có trách nhiệm thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính (nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất) đối với Nhà nước; Chủ động liên hệ với Sở TN-MT để làm thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng đất, đăng ký, bổ sung kế hoạch sử dụng đất 5 năm (2011-2015) của TP Hà Nội theo quy định, không được chuyển đơn vị khác thực hiện dự án khi chưa được UBND TP Hà Nội chấp thuận".
Tuy nhiên, Coma 18 không thực hiện hoàn thiện hồ sơ xin giao đất tại Sở TN-MT để trình UBND TP Hà Nội quyết định giao đất, chỉ nộp hồ sơ thẩm định và phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường dự án VP6 Linh Đàm tại bộ phận một cửa của Sở TN-MT Hà Nội vào ngày 5/66/2013.
Ngày 17/7/2013, Lê Huy Lân ký tờ trình gửi Tổng Công ty cơ khí xây dựng về việc xin ý kiến chuyển nhượng dự án VP6 Linh Đàm. Do thị trường bất động sản đang trong giai đoạn khó khăn, Coma 18 không thể hoàn thành được dự án VP6 Linh Đàm nên để thu hồi vốn, Lê Văn Khương và các thành viên trong HĐTV của Tổng Công ty đã chấp thuận cho Coma 18 được chuyển nhượng dự án VP6 Linh Đàm hoặc hợp tác kinh doanh đối với dự án trên.
Cùng ngày, Coma 18 đã gửi Phiếu xin ý kiến HĐQT Công ty về việc chuyển nhượng dự án VP6 Linh Đàm thành viên, 5 thành viên HĐQT, trong đó có Lê Huy Lân đã đồng ý chuyển nhượng dự án VP6 Linh Đàm cho DNTN số 1 Điện Biên với mức giá chuyển nhượng hơn 12,9 tỉ đồng.
Ngày 26/7/2013, Công ty Coma 18 có Giấy ủy quyền số 426/2013/GUQ cho Doanh nghiệp tư nhân số 1 tỉnh Điện Biên thực hiện dự án VP6 Linh Đàm. Sau đó, doanh nghiệp này đã tổ chức xây dựng dự án sai quy hoạch được phê duyệt: Xây tăng từ 25 lên 37 tầng (từ 138 căn lên 840 căn hộ; tăng 702 căn), tăng 630 m2 đất xây dựng.
Tháng 4/2015, công trình tòa nhà VP6 Linh Đàm hoàn thành đưa vào sử dụng. DNTN số 1 Điện Biên xuất hóa đơn GTGT bán, thu tiền của khách hàng.
Ngày 21/2/2023 Sở Tài nguyên- Môi trường Hà Nội ban hành bản Kết luận giám định các nội dung theo trưng cầu và kết luận: Việc cố ý chuyển nhượng dự án VP6 Linh Đàm khi Dự án chưa đủ điều kiện chuyển nhượng đã gây thiệt hại cho Nhà nước do không thu được tiền sử dụng đất diện tích 2.637,4 m2 tương đương giả trị quyền sử dụng đất lô đất VP6 Linh Đàm, phường Hoàng Liệt, quận Hoàng Mai, Hà Nội tại thời điểm tháng 7/2013 là hơn 64,3 tỉ đồng.
Cũng theo cáo trạng, ban đầu bị cáo Lê Huy Lân khai biết dự án VP6 Linh Đàm không được phép chuyển nhượng nhưng do thời điểm đó Coma 18 khó khăn về tài chính, không có khả năng thực hiện dự án mà thực hiện chuyển nhượng dự án cho DNTN số 1 Điện Biên bằng hình thức ký Hợp đồng hợp tác kinh doanh, sau đó xuất hóa đơn GTGT bán cho DNTN số 1 Điện Biên. Như vậy, Coma 18 không có quyền lợi, nghĩa vụ gì tại dự án nên không DNTN số 1 Điện Biên xây dựng dự án VP6 Linh Đàm trái phép, phá vỡ quy hoạch. Sau đó, bị cáo Lân thay đổi lời khai, cho rằng Coma 18 không chuyển nhượng dự án mà chỉ ký hợp đồng hợp tác kinh doanh với DNTN số 1 Điện Biên.
Căn cứ tài liệu điều tra, lời khai của các thành viên HĐQT Công ty Coma 18 xác định: Quá trình thực hiện dự án VP6 Linh Đàm, bị cáo Lê Huy Lân quản lý, chỉ đạo. Các thành viên HĐQT còn lại không biết, không tham gia công việc gì liên quan đến dự án VP6, cũng như không biết dự án VP6 Linh Đàm không được phép chuyển nhượng nên đã đồng ý chủ trương chuyển nhượng dự án. Toàn bộ việc chuyển nhượng dự án VP6 và thi công dự án này như thế nào, các thành viên khác trong HĐQT đều không biết, chỉ đến khi làm việc với Cơ quan Công an mới biết Công ty CP Coma 18 ký hợp đồng hợp tác kinh doanh với DNTN số 1 Điện Biên và dự án VP6 Linh Đàm đã thi công xây dựng trái phép, phá vỡ quy hoạch.
Cơ quan tiến hành tố tụng cho rằng, theo quy định pháp luật, nếu ký hợp đồng hợp tác kinh doanh với doanh nghiệp kinh doanh bất động sản để đầu tư xây dựng nhà ở thì chủ đầu tư chỉ được chia cho phía góp vốn tối đa 20% số lượng nhà ở trong mỗi dự án.
Hợp đồng Coma 18 ký với doanh nghiệp của ông Lê Thanh Thản lại để cho doanh nghiệp này góp vốn 95% và hưởng 100% sản phẩm. Cáo trạng xác định, bản chất hợp đồng hợp tác kinh doanh do Lê Huy Lân ký với DNTN số 1 Điện Biên là chuyển nhượng dự án trái quy định.
Cơ quan tố tụng xác định, bị cáo Nguyễn Xuân Phong – cựu Phó tổng Giám đốc Coma 18, được giao phụ trách dự án VP6 Linh Đàm, biết dự án không được chuyển nhượng khi chưa được UBND TP Hà Nội chấp thuận nhưng đã giúp sức cho Lê Huy Lân thực hiện việc chuyển nhượng Dự án cho DNTN số 1 Điện Biên khi chưa đủ điều kiện chuyển nhượng đã gây thiệt hại cho Nhà nước do không thu được tiền sử dụng đất diện tích 2.637,4 m2 tương đương giá trị quyền sử dụng đất lô đất VP6 Linh Đàm, tại thời điểm tháng 7/2013 là hơn 64,3 tỉ đồng;
Bị cáo Lê Văn Khương – cựu Chủ tịch HĐTV Tổng Công ty cơ khí xây dựng (Coma) được giao chỉ đạo, quản lý giám sát các lĩnh vực chiến lược, kế hoạch sản xuất kinh doanh của Tổng công ty, trong đó có dự án VP6 Linh Đàm do Công ty Coma 18 làm chủ đầu tư nhưng đã thiếu trách nhiệm trong công tác quản lý, chỉ đạo điều hành, ký 2 Nghị Quyết đều lấy số 72 cùng ngày 21/7/2013 (chấp thuận chuyển nhượng dự án; chấp thuận chuyển nhượng hoặc hợp tác kinh doanh) cho Coma 18 để chuyển nhượng Dự án VP6 Linh Đàm cho DNTN số 1 Điện Biên khi chưa đủ điều kiện chuyển nhượng đã gây thiệt hại cho Nhà nước do không thu được tiền sử dụng đất diện tích 2.637,4 m2 tương đương giá trị quyền sử dụng đất lò đất VP6 Linh Đàm, tại thời điểm tháng 7/2013 là hơn 64,3 tỉ đồng.
Quá trình điều tra, ông Lê Thanh Thản khai không thỏa thuận với bị cáo Lê Huy Lân về việc Coma 18 nhận dự án VP6 Linh Đàm để chuyển nhượng. Ông Thản cũng không thúc đẩy hay tác động để Coma 18 chuyển giao dự án. Việc ký hợp tác kinh doanh là do bị cáo Lân chủ động liên hệ. Do không có cơ sở cáo buộc ông Thản đồng phạm với Lê Huy Lân, cơ quan điều tra đã tách hồ sơ để tiếp tục làm rõ sau.
Dự kiến, phiên tòa diễn ra trong 2 ngày.