Tạm ứng hàng chục tỉ đồng tiền ngân sách không đúng quy định
Vào năm 2008, UBND tỉnh Đắk Lắk đã đồng ý chủ trương cho Công ty TNHH liên hợp Công – Nông nghiệp phát triển bền vững Sao Đỏ (gọi tắt là Nhà đầu tư) đầu tư dự án đầu tư phát triển chăn nuôi gia súc hướng thịt (gọi tắt là Dự án Sao Đỏ) trên diện tích 1.513ha đất tại thôn 8 (xã Ea Lai, huyện M’Drắk, tỉnh Đắk Lắk). Theo đó, dự án có quy mô chăn nuôi bò với tổng đàn ổn định ở mức 13.000 con; trồng ngô hạt, ngô non, đậu nành và các loại cỏ làm thức ăn cho bò; quản lý bảo vệ 71,5ha rừng; trồng 96,5ha rừng sản xuất.
    |
 |
| Dự án Sao Đỏ tại thôn 8 (xã Ea Lai, huyện M’Drắk, tỉnh Đắk Lắk). |
Với quy mô nói trên, dự án có tổng vốn đầu tư gần 224 tỉ đồng. Theo kế hoạch, tiến độ thực hiện đầu tư dự án từ quý II/2012 hoàn thành các hạng mục xây dựng cơ bản đưa vào khai thác sử dụng vào quý IV/2012. Dự án được hưởng các ưu đãi về thuế nhập khẩu; miễn tiền thuê đất 15 năm đối với diện tích đất chăn nuôi, 11 năm với diện tích đất quản lý, bảo vệ rừng và suốt thời gian thực hiện dự án đối với diện tích đất trồng rừng. Ngoài ra, dự án còn được hỗ trợ tín dụng và đào tạo lao động.
Ngày 29/4/2010, UBND tỉnh đã ban hành quyết định cho Nhà đầu tư thuê 1.513ha đất tại thôn 8 (xã Ea Lai) với thời hạn 50 năm để sử dụng vào mục đích thực hiện dự án. Do phương án đền bù ban đầu còn thiếu sót nên UBND huyện M’Drắk đã phải điều chỉnh bổ sung 5 lần, tăng tổng kinh phí bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng từ hơn 51 tỉ đồng lên hơn 105 tỉ đồng.
Từ năm 2011-2015, ngân sách tỉnh tạm ứng và bố trí cho UBND huyện M’Drắk tổng cộng hơn 50 tỉ đồng để chi trả cho việc giải bồi thường giải phóng mặt bằng Dự án Sao đỏ.
Đến ngày 30/11/2016, Kiểm toán Nhà nước Khu vực XII, ban hành báo cáo số 65/BC-KV XII kết luận: “Việc ngân sách tỉnh cho UBND huyện M’Drắk tạm ứng hơn 50 tỉ đồng để chi trả bồi thường giải phóng mặt bằng Dự án Sao Đỏ là không đúng quy định”. Do đó, Kiểm toán Nhà nước Khu vực XII kiến nghị UBND tỉnh thu hồi khoản tạm ứng không đúng quy định này.
Sau đó, tại kết luận thanh tra số 6451 ngày 3/8/2018 của UBND tỉnh Đắk Lắk cũng chỉ rõ, Dự án Sao Đỏ được nhà nước cho thuê đất, được miễn tiền thuê đất cho nên chi phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo phương án UBND huyện M’Drắk phê duyệt phải được tính vào vốn đầu tư của dự án. Nhà đầu tư có trách nhiệm chi trả bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng và phải hoàn trả cho ngân sách Nhà nước phần kinh phí Nhà nước đã tạm ứng...
Tại báo cáo số 2517/STC-TCĐT ngày 31/10/2018, Sở Tài chính tỉnh Đắk Lắk cho biết, Nhà đầu tư đã gửi đơn khiếu nại lên Chủ tịch UBND tỉnh về việc kết luận thanh tra số 6451. Trong đó, có khiếu nại nội dung việc Nhà đầu tư hoàn trả cho ngân sách tỉnh hơn 50 tỉ đồng. Do đó, Nhà đầu tư chưa xây dựng phương án, thời gian hoàn trả tạm ứng ngân sách tỉnh theo kết luận thanh tra, chờ xử lý khiếu nại của cơ quan có thẩm quyền theo quy định.
Hàng loạt thất bại và nhiều sai phạm...
Điều đáng nói, so với kế hoạch dự án được phê duyệt thì kết quả thực hiện không mang lại kết quả như đã đề ra. Theo kết luận thanh tra số 6451 của UBND tỉnh Đắk Lắk, quá trình thực hiện, Nhà đầu tư đã nhận bàn giao tổng cộng 1.000,3ha đất. Tuy nhiên, thực tế Nhà đầu tư chưa quản lý, sử dụng hết diện tích đất nêu trên. Cụ thể, Nhà thầu chỉ quản lý, sử dụng được hơn 454 ha/1.000,3ha đất đã nhận bàn giao (bao gồm hơn 338 ha đất giải phóng mặt bằng đã thu hồi bàn giao; đất giao thông, sông, suối, đồi đá...).
|
 |
| Nhiều vướng mắc tại Dự án Sao Đỏ đến nay chưa được giải quyết dứt điểm. |
Tiến độ đầu tư xây dựng đồng ruộng trồng cỏ và các loại khác phục vụ chăn nuôi bò chỉ được 228/950ha, đạt 24% so với kế hoạch. Nhà đầu tư không lập quy hoạch chi tiết xây dựng làm cơ sở triển khai đầu tư dự án; không xác định danh mục, quy mô, vị trí và tổng mức đầu tư của các hạng mục công trình xây dựng để làm cơ sở cho việc triển khai và quản lý xây dựng.
Ngoài ra, Nhà đầu tư không lập thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng đất đối với phần đất xây dựng các công trình theo quy định của pháp luật. Tất cả các hạng mục công trình xây dựng đều không có hồ sơ thiết kế dự toán, chưa xác định được tổng mức đầu tư và không có giấy phép xây dựng của cơ quan thẩm quyền...
Không chỉ vậy, tổng số bò đã nhập, chăn nuôi là 3.232/13.000 con, chỉ đạt 24,9% so với kế hoạch dự án phê duyệt, Số bò nuôi chủ yếu là vỗ béo để bán ra thị trường, tỉ lệ gây giống phát triển đàn còn thấp.
Về trồng rừng sản xuất, Nhà đầu tư đã trồng rừng (cây keo) được 29,5/96,5ha, chỉ đạt 30,6% kế hoạch dự án phê duyệt, hiệu quả công tác trồng rừng chưa có. Về quản lý, bảo vệ rừng tự nhiên, diện tích rừng tự nhiên của Dự án Sao Đỏ còn lại 20,27ha, suy giảm 51,23ha so với diện tích ban đầu.
Tại kết luận thanh tra số 6451, UBND tỉnh Đắk Lắk khẳng định, Dự án Sao Đỏ chưa đạt hiệu quả về kinh tế - xã hội, chưa đóng góp nhiều về tăng thu ngân sách địa phương và chưa có tác động nhiều đến thay đổi cơ cấu kinh tế của địa phương.
Dự án có nhiều tồn tại vướng mắc đã được Kiểm toán Nhà nước Khu vực XII, kết luận từ năm 2016, kiến nghị UBND tỉnh thu hồi khoản tiền hơn 50 tỉ đồng mà tỉnh đã tạm ứng cho UBND huyện M’Drắk để chi trả bồi thường giải phóng mặt bằng tại Dự án Sao Đỏ không đúng quy định. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa thu hồi được số tiền này.
Khi PV Báo Bảo vệ pháp luật đặt câu hỏi: Vì sao khoản tiền hơn 50 tỉ đồng được Kiểm toán kiến nghị thu hồi từ năm 2016 đến nay chưa thu hồi được? Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Đắk Lắk cho biết, “việc ứng kinh phí bồi thường giải phóng mặt bằng được UBND tỉnh ứng một phần cho huyện để hỗ trợ giải phóng mặt bằng, không ứng trực tiếp cho Nhà đầu tư.
Sau khi tỉnh thành lập đoàn Thanh tra liên ngành và đã kết luận Nhà đầu tư phải hoàn trả cho ngân sách nhà nước tiền tạm ứng để đền bù giải phóng mặt bằng nói trên. Tuy nhiên, Nhà đầu tư cho rằng, ngân sách nhà nước phải đền bù giải phóng mặt bằng nên có phát sinh khiếu nại. Do đó, đến nay tỉnh chưa thu được số tiền tạm ứng giải phóng mặt bằng và tỉnh đang giải quyết khiếu nại của Nhà đầu tư”./.