Ngày 19/6, nguồn tin từ Báo Bảo vệ pháp luật cho biết, Sở Công Thương tỉnh Kon Tum đã có báo cáo nội dung kiểm tra việc vận hành quy trình xã lũ của công trình thủy điện Đăk Psi bậc 1 và Đăk Psi bậc 2 trong cơn bão số 6, số 9 (năm 2020).
    |
 |
| Cửa xả của Thuỷ điện Psi bậc 2. Ảnh HP. |
Theo nội dung báo cáo, do ảnh hưởng của các cơn bão, thời tiết trên địa bàn tỉnh Kon Tum có mưa kéo dài. Đặc biệt, ngày 28/10/2020, trên lưu vực sông Đăk Psi, lượng mưa rất lớn, lũ về hồ rất nhanh nên các công trình thủy điện Đăk Psi bậc 1 và bậc 2 thực hiện vận hành cửa van xả lũ để đảm bảo an toàn công trình.
Tuy nhiên, việc vận hành công trình thủy điện Đăk Psi bậc 1 và bậc 2 của Công ty cổ phần thủy điện Đức Nhân - Đăk Psi không đảm bảo quy trình. Đồng thời, trình tự, phương thức đóng mở cửa van đập tràn chưa tuân thủ quy trình vận hành hồ chứa đã được Bộ Công Thương phê duyệt.
Căn cứ số liệu thủy văn và ghi chép thông số vận hành của công trình thủy điện tại thời điểm bị ảnh hưởng cơn bão số 9 năm 2020, Công ty cổ phần thủy điện Đức Nhân - Đăk Psi thực hiện phương thức vận hành mở các cửa van xả lũ thủy điện Đăk Psi bậc 1 và bậc 2 vượt giới hạn cho phép, chưa đúng quy trình vận hành hồ chứa thủy điện Đắk Psi được phê duyệt. Do đó, lưu lượng xả về hạ du tăng rất nhanh (đặc biệt là thời điểm từ 12h15’ đến 15h15’ ngày 28/10/2020) dẫn đến xảy ra tình trạng lũ chồng lũ cho vùng hạ du.
Không chỉ vậy, Công ty cổ phần Đức Thành Gia Lai làm chủ đầu tư nhưng không thường xuyên thực hiện công tác bảo trì nạo vét hồ nên hồ chứa thủy điện Đăk Psi 5 qua các năm vận hành đã bị bùn cát bồi lắp làm giảm dung tích hồ chứa, ảnh hưởng đến khả năng thoát lũ. Khi lưu lượng nước về nhanh đã làm mực nước hồ dâng cao do lượng bùn cát bồi lấp vượt trên cao trình bồi thường của thủy điện Đăk Psi 5, ảnh hưởng đến hoa màu, tài sản của nhân dân. Cụ thể, đất sản xuất của 62 hộ dân trong lòng hồ thủy điện Đăk Psi 5 bị hảnh hưởng.
Về lựa chọn cao trình bồi thường đối với thủy điện Đăk Psi 5 được Công ty Cổ phần Đức Thành Gia Lai và UBND huyện Đắk Hà thống nhất lựa chọn ở cao trình 607m (cao hơn mực nước dâng bình thường là 2m. Khi xảy ra thời tiết cực đoan, mưa lũ xảy ra ở tần suất gần bằng tần suất lũ thiết kế thì khả năng ngập úng trên cao trình 607m sẽ xảy ra.
Với những nguyên nhân chỉ ra nói trên, Sở Công Thương tỉnh Kon Tum xác định: Kinh phí bồi thường, hỗ trợ cho 62 hộ dân bị ảnh hưởng hoa màu, đất sản xuất thuộc trách nhiệm của Công ty cổ phần Đức Thành Gia Lai và Công ty cổ phần thủy điện Đức Nhân - Đăk Psi. Các công ty này có trách nhiệm thống nhất việc chia sẻ bồi thường, hỗ trợ cho 62 hộ dân./.