Bộ Công thương vừa có tờ trình đề nghị xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Theo Bộ này, mục đích xây dựng Luật nhằm tiếp tục hoàn thiện các quy định pháp luật nhằm đảm bảo hiệu quả quản lý nhà nước về công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, đáp ứng tình hình thực tiễn và phù hợp với các quy định mới thay đổi trong hệ thống văn bản pháp luật.
Cũng theo Bộ này cho biết, thời gian qua, công tác giải quyết tranh chấp giữa người tiêu dùng và tổ chức cá nhân kinh doanh chưa hiệu quả, chưa phản ánh và chưa đáp ứng được một phần lớn thực tế của xã hội.
Số liệu thống kê cho thấy, số vụ việc khiếu nại của người tiêu dùng hàng năm được giải quyết chỉ từ 1000-1500 vụ việc là quá nhỏ so với thực tế. Nguyên nhân là do cộng đồng doanh nghiệp chưa quan tâm đầy đủ tới công tác bảo vệ người tiêu dùng. Điều này dẫn tới nhiều khiếu nại và thông tin từ khách hàng phản ánh tới doanh nghiệp không được giải quyết thỏa đáng.
    |
 |
| Công tác tuyên truyền bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng cần được quan tâm. (Ảnh minh hoạ) |
Cùng với đó, người tiêu dùng Việt Nam vẫn còn tâm lý e ngại khiếu nại khi quyền lợi của mình bị xâm phạm. Một số địa phương chưa xây dựng một kênh tiếp nhận thông tin, khiếu nại, yêu cầu giải quyết tranh chấp của người tiêu dùng theo đúng quy định của pháp luật.
Mặt khác, các quy định về giải quyết tranh chấp giữa người tiêu dùng và tổ chức cá nhân kinh doanh chưa hoàn thiện. Cụ thể, khi phát sinh tranh chấp, một số doanh nghiệp không có thiện chí trong việc phối hợp, hỗ trợ người tiêu dùng, ví dụ: không cung cấp thông tin hoặc gây khó khăn trong việc hỗ trợ người tiêu dùng gửi khiếu nại tới doanh nghiệp; không công khai quy trình tiếp nhận và giải quyết khiếu nại tại doanh nghiệp...
Trong các phương thức giải quyết tranh chấp giữa người tiêu dùng và cá nhân, tổ chức kinh doanh được quy định tại Luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng thì hòa giải là phương thức được sử dụng phổ biến nhất, chiếm 80% các vụ việc khiếu nại của người tiêu dùng. Tuy nhiên, kết quả hòa giải nhiều khi không được các bên nghiêm túc thực thi do giá trị pháp lý của biên bản hòa giải thành là không cao.
Đặc biệt, Luật có điều khoản quy định về giải quyết yêu cầu của người tiêu dùng tại cơ quan quản lý nhà nước về bảo vệ người tiêu dùng tại cấp huyện, tuy nhiên, thực tế công tác này chưa được triển khai tại cấp huyện, nhiều cán bộ cấp huyện chưa được quán triệt về trách nhiệm của mình, dẫn đến số vụ việc được giải quyết không nhiều.
Cũng theo quy định của Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, các cơ quan quản lý nhà nước và tổ chức xã hội tham gia bảo vệ người tiêu dùng phải thành lập các tổ chức hòa giải trực thuộc để hỗ trợ quá trình hòa giải giữa doanh nghiệp và người tiêu dùng. Tuy nhiên, thực tế hiện tại, các tổ chức này vẫn chưa được thành lập, dẫn đến việc làm giảm giá trị pháp lý của các hoạt động hòa giải tại các đơn vị có liên quan.
Ngoài ra, phương thức Trọng tài và Tòa án không được nhiều người tiêu dùng lựa chọn do thủ tục phức tạp, thời gian giải quyết vụ việc lâu, chi phí cao trong khi giá trị các vụ việc vi phạm quyền lợi người tiêu dùng là thấp. Điều 41 của Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng quy định về áp dụng thủ tục đơn giản để giải quyết vụ án dân sự về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Tuy nhiên, trên thực tế các quy định về trình tự tố tụng tại Tòa chưa đầy đủ để có thể thực hiện theo thủ tục này.