Bất thường trong vụ mua đấu giá dự án Khu dân cư Hòa Lân - Bình Dương

Quy trình đấu giá tài sản nghìn tỉ 

Khu dân cư Hoà Lân (phường Thuận Giao, thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương) rộng gần 50 ha là tài sản của Công ty TNHH Sản xuất thương mại Thiên Phú (Công ty Thiên Phú). Để thực hiện dự án, Công ty này đã vay 305 tỉ đồng và 18,634 lượng vàng của Agribank Chợ Lớn (tổng số tiền đã quy đổi từ vàng là hơn 1.100 tỉ đồng). Để bảo đảm cho các khoản vay, Công ty Thiên Phú thế chấp Dự án Khu dân cư Hòa Lân với diện tích 490.765m2. Tính đến ngày 26/4/2013, Thiên Phú còn nợ Agribank Chợ Lớn 1.117 tỉ đồng. 

Do gặp khó khăn về tài chính nên ngày 17/4/2015, Công ty Thiên Phú đã ký biên bản thỏa thuận giao tài sản để Agribank chi nhánh Chợ Lớn xử lý thu hồi nợ. Ngày 17/6/2015, Agribank Chợ Lớn ký hợp đồng với Công ty cổ phần Dịch vụ đấu giá Nam Sài Gòn để bán đấu giá toàn bộ quyền sử dụng đất thuộc dự án Khu dân cư Hòa Lân với giá khởi điểm 1.467,7 tỉ đồng.

Thủ tướng chỉ đạo Bộ Tư pháp báo cáo kết quả thanh tra việc bán đấu giá tài sản là dự án Khu dân cư Hòa Lân (tháng 3/2019).

Qua 11 phiên thông báo bán đấu giá, sau mỗi phiên không có khách hàng đăng ký tham gia đấu giá hoặc có khách hàng mua hồ sơ đấu giá nhưng sau đó không nộp tiền đặt cọc theo quy định dẫn tới không đủ điều kiện mở phiên bán đấu giá nên giá trị tài sản của Dự án Khu dân cư Hoà Lân lần lượt được điều chỉnh giảm xuống từ 1.467,7 tỉ đồng xuống còn có 963 tỉ đồng.

Sau nhiều lần điều chỉnh giá khởi điểm, ngày 25/5/2017, Công ty cổ phần Dịch vụ đấu giá Nam Sài Gòn đã đấu giá thành tài sản đấu giá trên (phiên đấu giá lần thứ 12, giá khởi điểm là 963 tỉ đồng). Tại phiên đấu giá này, Công ty CP Xây dựng A Đông Hải (nay là Công ty CP Đầu tư và phát triển Kim Oanh TP HCM- Công ty Kim Oanh) đã trúng đấu giá với số tiền 1.353 tỉ đồng.

Tại Biên bản đấu giá thành được lập ngày 25/5/2017 giữa các bên liên quan gồm: Công ty cổ phần Dịch vụ đấu giá Nam Sài Gòn, Agribank Chi nhánh Chợ Lớn và đơn vị trúng đấu giá là Công ty CP Xây dựng A Đông Hải thể hiện rõ: “… Khách hàng mua được tài sản bán đấu giá thành phải thanh toán trong thời hạn 45 ngày kể từ ngày đấu giá thành. Nếu quá thời hạn 45 ngày kể từ ngày đấu giá thành, người mua được tài sản bán đấu giá không thanh toán đủ số tiền mua tài sản theo quy định thì xem như vi phạm nghĩa vụ thanh toán và từ chối mua tài sản và đồng ý hủy kết quả đấu giá vô điều kiện và chấp thuận để bên có tài sản bán đấu giá lấy lại tài sản bán đấu giá để bán lại cho người khác mà không có khiếu nại, thắc mắc gì”.

Kiến nghị Agribank Chợ Lớn có biện pháp tránh thất thoát tài sản Nhà nước

Tiếp đó, ngày 1/7/2017 các bên có liên quan đã ký Hợp đồng mua bán tài sản bán đấu giá số 01-10/2017/HĐMBTSĐG, khoản 2 Điều 2 hợp đồng này quy định rõ: “Trong thời hạn 45 ngày làm việc kể từ ngày đấu giá thành, bên B (Công ty CP Xây dựng A Đông Hải) phải thanh toán toàn bộ số tiền trúng đấu giá tài sản là 1.353 tỉ đồng. Quá thời hạn trên, bên B không chuyển đủ tiền trúng đấu giá… thì xem như vi phạm nghĩa vụ thanh toán và mất tiền đặt cọc là 96 tỉ đồng”. 

Mặc dù hợp đồng mua bán tài sản đấu giá đã được ký kết chặt chẽ là vậy, nhưng chỉ 3 ngày sau (4/7/2017), chủ tài sản là Agribank chi nhánh Chợ Lớn và Công ty CP Xây dựng A Đông Hải và Công ty đấu giá ký biên bản thỏa thuận về việc sửa đổi nội dung hợp đồng đã nói trên theo hướng có lợi cho Công ty CP Xây dựng A Đông Hải. Theo đó, ngoài việc kéo giãn thời gian trả tiền thì còn được ưu ái đến mức: nếu trong 90 ngày làm việc mà Công ty này chưa nhận được chủ trương chấp thuận của UBND tỉnh Bình Dương thì các bên cùng nhau bàn bạc, thống nhất phương án giải quyết.

Liên quan đến thương vụ bán tài sản đấu giá này, Thanh tra Bộ Tư pháp đã vào cuộc. Tại Kết luận thanh tra số 62/KL-TTR do ông Nguyễn Hồng Diện- Chánh Thanh tra Bộ Tư pháp ký đã chỉ ra nhiều vi phạm. Đó là việc Công ty Đấu giá Nam Sài Gòn đã không kiểm tra chặt chẽ thông tin do ngân hàng cung cấp là không thực hiện đúng quy định tại khoản 3 Điều 26 Nghị định số 17/2010/NĐ-CP; Quy chế bán đấu giá và Thông báo bán đấu giá tài sản có nội dung khác nhau về thời hạn thanh toán, phương thức thanh toán tiền mua tài sản.

Riêng Công ty Xây dựng A Đông Hải liên tục nhiều lần vi phạm cam kết nghĩa vụ thanh toán trong một thời gian dài nhưng chủ tài sản là Agribank Chợ Lớn không có biện pháp quyết liệt để xử lý là trái với Quy chế đấu giá, Thông báo đấu giá và quy định ban đầu của chính Agribank Chợ Lớn đưa ra tại Công căn số 196/NHNoCL-TD ngày 28/4/2017. Tính đến tháng 12/2018, Công ty Xây dựng A Đông Hải mới chỉ thanh toán cho Agribank Chợ Lớn được 847,8 tỉ đồng (chưa bằng giá khởi điểm bán đấu giá tài sản).

Agribank chi nhánh Chợ Lớn có trách nhiệm trong việc xác định diện tích tài sản là quyền sử dụng đất được đưa ra bán đấu giá, dẫn đến sau khi đo đạc, xác định diện tích thực tế giảm 8.452m2 làm ảnh hưởng kết quả đấu giá. Việc làm nói trên là không thực hiện đúng điểm a khoản 2 Điều 36 Nghị định số 17/2010/NĐ-CP, Điều 17 Công văn số 8298/NHNo-NSX ngày 8/12/2014 của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam thể hiện việc chưa làm hết trách nhiệm trong quản lý tiền là tài sản Nhà nước của một tổ chức tín dụng.

Nội dung Kết luận thanh tra cũng kiến nghị: Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam chỉ đạo Agribank Chợ Lớn có biện pháp khẩn trương thu hồi số tiền mà Công ty CP Xây dựng A Đông Hải (Công ty Kim Oanh TP HCM) thanh toán mua tài sản đấu giá và tính toán lãi suất chậm trả, đảm bảo đúng quy định của pháp luật, không để Công ty Kim Oanh kéo dài việc thanh toán, ảnh hưởng đến việc thu hồi nợ xấu của Ngân hàng cũng như quyền lợi Nhà nước. Trường hợp Công ty Kim Oanh không có khả năng thanh toán hết số tiền còn lại như đã thoả thuận thì chỉ đạo xem xét, có hình thức xử lý kỷ luật phù hợp theo quy định của pháp luật, tránh làm thất thoát tài sản Nhà nước.