Lật lại hồ sơ vụ bãi rác Đa Phước, giới chuyên môn xử lý rác không khỏi bức xúc kể lại việc ông Nguyễn Hữu Tín, nguyên Phó Chủ tịch UBND TP.HCM, đang chờ nghỉ hưu đã cố tình làm sai chủ trương của Chính phủ và TP.HCM, ưu ái dồn rác về cho Đa Phước, ép doanh nghiệp (DN) nhà nước phục vụ miễn phí cho Công ty VWS. Trong khi Công ty quản lý bãi rác Đa Phước này vẫn thu tiền Nhà nước với giá cao.
Bắt DN nhà nước “rửa đường”
Tại các cuộc họp bàn về việc đóng cửa bãi rác Phước Hiệp (thuộc Công ty TNHH MTV Môi trường Đô thị thành phố), ông Nguyễn Hữu Tín luôn dành sự ưu ái dồn rác về cho Khu Liên hợp Xử lý chất thải rắn Đa Phước “ăn rác” thuộc Công ty TNHH Xử lý chất thải rắn Việt Nam (VWS). Ngày 23/12/2014, Văn phòng UBND TP.HCM đã có thông báo nội dung chỉ đạo của Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Hữu Tín tại cuộc họp về tiến độ điều chuyển rác về Khu Liên hợp Xử lý chất thải rắn Đa Phước, huyện Bình Chánh. Theo đó, ông Nguyễn Hữu Tín đã có một loạt chỉ đạo đi ngược lại với chủ trương của Chính phủ và TP.HCM lúc bấy giờ như sau: giao Sở Tài nguyên Môi trường chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan tiếp tục điều phối khối lượng rác tăng thêm 2.000 tấn/ngày về Đa Phước; giao Sở Giao thông Vận tải chỉ đạo Khu Quản lý giao thông đô thị số 4 khẩn trương gửi hồ sơ dự án nâng cấp, mở rộng 1,65 km Quốc lộ 50 (đoạn nối vào bãi rác Đa Phước); giao UBND huyện Bình Chánh tổ chức họp dân vận động dân đồng thuận giao trước mặt bằng để thi công đoạn đường dẫn vào bãi rác Đa Phước ngay trong tháng (nghĩa là trong vòng 1 tuần kể từ ngày ra thông báo này phải thi công cho được); chấp thuận cho phép các loại xe ben vận chuyển rác không cần phải xin phép theo quy định của UBND TP.HCM về hạn chế cấp phép cho xe ô tô vận tải lưu thông trong khu vực nội đô TP.HCM; chấp thuận tiếp tục triển khai dự án xây dựng đường dẫn vào nghĩa trang Đa Phước; giao Sở Tài chính chủ trì để thẩm định giá cho việc xử lý rác tăng thêm cho Khu Đa Phước của VWS. Ông Nguyễn Hữu Tín cũng chỉ đạo cho vận chuyển rác về Khu Đa Phước vào ban ngày, không đúng với quy định của thành phố.
Nội dung chỉ đạo của ông Nguyễn Hữu Tín còn “sỉ nhục” doanh nghiệp Nhà nước khi giao Công ty TNHH MTV Môi trường Đô thị thành phố (DN nhà nước) tăng cường tưới rửa đường Quốc lộ 50 và đường dẫn vào Khu Liên hợp Xử lý chất thải rắn Đa Phước 2 lần/ngày theo hai khoảng thời gian vận chuyển rác từ 8h30-10h30 và từ 14h00-16h00 hàng ngày, bảo đảm môi trường cho khu vực dân cư xung quanh mà hệ thống xe ben vận chuyển rác về Khu Đa Phước đi ngang và “thải ra”. Đây là một sự sỉ nhục đối với doanh nghiệp nhà nước trước “doanh nghiệp tư nhân” bởi Công ty TNHH MTV Môi trường Đô thị thành phố là đơn vị vừa mất 2.000 tấn rác vào tay Công ty VWS vì bị buộc phải đóng cửa bãi rác Phước Hiệp để dồn rác về cho Đa Phước “ăn rác” 5.000 tấn/ngày.
Đổ lỗi cạnh tranh không lành mạnh?
Chủ trương của Chính phủ và của TP.HCM về quản lý, tổng hợp chất thải rắn đã có nhưng vì sao ông Nguyễn Hữu Tín vẫn cố tình đi ngược lại chủ trương này? Theo quyết định số 2149/QĐ-TTg ngày 17/12/2009 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chiến lược quốc gia về quản lý tổng hợp chất thải rắn đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2050, trong đó mục tiêu cụ thể đến năm 2015 là: 85% tổng hợp chất thải rắn sinh hoạt đô thị phát sinh được thu gom và xử lý bảo đảm môi trường, trong đó 60% được tái chế, tái sử dụng, thu hồi năng lượng hoặc sản xuất phân hữu cơ. Và theo quyết định số 27/2011/QĐ-UBND ngày 14/5/2011 của UBND TP.HCM về ban hành kế hoạch thực hiện nghị quyết đại hội Đảng bộ thành phố lần thứ IX về chương trình giảm ô nhiễm môi trường giai đoạn 2011-2015, trong đó quy định việc chôn lấp hợp vệ sinh chỉ 40% trên tổng lượng chất thải rắn đô thị.
Trong khi đó, ông Nguyễn Hữu Tín cho dồn rác về Khu Đa Phước thêm 2.000 tấn/ngày, tổng cộng 5.000 tấn/ngày trên lượng rác của thành phố 6.700 tấn/ngày, vượt gần gấp đôi (74,6%) số lượng rác chôn lấp hợp vệ sinh (công nghệ hiện nay của VWS chỉ là chôn lấp hợp vệ sinh) mà... chính thành phố quy định chứ chưa nói đến quy định của Chính phủ.
Thế nhưng, thay vì làm đúng quy định thì ông Nguyễn Hữu Tín lại tiếp tay cho VWS làm sai và “cái sai” này liệu chính quyền thành phố có giải quyết được không? Tại hội nghị gặp gỡ giữa lãnh đạo thành phố và các nhà đầu tư nước ngoài năm 2016 với chủ đề “Lắng nghe và đổi mới” vào ngày 16/3 có Bí thư Thành ủy TP.HCM Đinh La Thăng dự chỉ đạo, bà Huỳnh Thị Lan Phương,Phó Tổng Giám đốc VWS - đã than thở với lãnh đạo Thành ủy là việc xử lý rác có sự cạnh tranh không lành mạnh, rồi “e ấp” không nói ra vì sợ “không còn đường về” như thông tin đăng tải trên một tờ báo. Giới chuyên môn về xử lý rác cho rằng, chẳng có ai cạnh tranh nổi với sự độc quyền của VWS cả. Công ty TNHH MTV Môi trường Đô thị thành phố thì đã bị “loại ra khỏi cuộc chơi” rồi, còn vài DN khác thì đầu tư công nghệ đốt rác có tái chế theo đúng quy định của Chính phủ và UBND TP.HCM chứ không phải chôn lấp rác dưới lòng đất. Vấn đề đặt ra ở đây là DN nào cạnh tranh DN nào hay chỉ là một sự “lấp liếm” để chính quyền thành phố quên lãng quy định của Chính phủ và của chính thành phố, chỉ cho chôn lấp rác 40% mà thôi trong khi VWS chôn tới 74,6% rác không cần biết đến an ninh môi trường khi có sự cố vỡ bãi chôn lấp?
Theo Báo Người tiêu dùng