Vườn quốc gia Cát Bà có tổng diện tích 16.196ha, có khoảng 160 loài chim sinh sống, hơn 1.000 loài thực vật, 53 loài thú trên cạn, hàng trăm loài cá biển..., trong đó, nhiều loài có trong sách Đỏ Việt Nam và sách Đỏ thế giới. Hệ sinh thái rừng và biển của Vườn quốc gia Cát Bà là môi trường không thể thay thế đối với tất cả các loài động, thực vật trên cạn và dưới nước, kể cả cộng đồng dân cư sinh sống trên đảo. Vì vậy, việc duy trì và bảo tồn bền vững các hệ sinh thái tự nhiên và nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú của Vườn quốc gia Cát Bà là hết sức quan trọng. 

leftcenterrightdel
Công trình vi phạm trong khu vực Vườn quốc gia Cát Bà. 

Tuy nhiên, những tác động tiêu cực hiện nay của con người đối với thiên nhiên Vườn quốc gia Cát Bà ngày càng tăng, gây ra hậu quả nghiêm trọng trước mắt và lâu dài. Tại các đảo có vị trí đẹp thuộc sự quản lý của Vườn quốc gia Cát Bà đang bị một số doanh nghiệp tận dụng để xây dựng trái phép, cát cứ thành vùng riêng.

Cụ thể, các công trình vi phạm xảy ra tại các khu vực như bãi Cát Dứa 1 và 2, thuộc Công ty CP dịch vụ và du lịch đảo Cát Dứa; bãi Hoàng Tử và Tháp Nghiêng, thuộc Công ty CP thương mại Tùng Long; bãi Nam Cát, thuộc Công ty TNHH dịch vụ, du lịch và thủy sản Nha Trang; bãi Tai Kéo, thuộc Công ty TNHH Đảo Cát; bãi Vạn Bội, thuộc Công ty thương mại – dịch vụ Đông Kinh; mô hình ăn uống, dịch vụ nghỉ dưỡng, tại trung tâm Vườn Quốc gia Cát Bà của Công ty CP thương mại Thanh Bình và khu du lịch Hới lake.

Các công trình vi phạm trên đều do các doanh nghiệp liên kết, liên doanh với Vườn quốc gia Cát Bà xây dựng trái phép trong nhiều năm qua. Quá trình kiểm tra, cơ quan chức năng cũng đã xác định các công trình này không được cấp phép, trái với Luật Xây dựng và Luật Đầu tư. 

Trong đó, đáng chú ý, một số cán bộ, lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) TP Hải Phòng, lãnh đạo Vườn quốc gia Cát Bà đã để 3 doanh nghiệp là Công ty Du lịch thủy sản thương mại Thùy Trang, Công ty cổ phần dịch vụ du lịch Đảo Cát Dứa, Công ty cổ phần Thương mại Tùng Long sử dụng khoảng 14 nghìn m2 đất rừng và 150ha mặt nước biển để xây dựng và kinh doanh khi chưa có “Đề án phát triển du lịch sinh thái” được UBND TP Hải Phòng phê duyệt.

Liên quan đến hàng loạt công trình sai phạm xây dựng tại Vườn quốc gia Cát Bà, trước đó, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP Hải Phòng đã tiến hành điều tra. Đây là vụ án phức tạp vì diễn ra trong thời gian dài, liên quan đến nhiều cán bộ, lãnh đạo Sở NN&PTNT TP Hải Phòng và Vườn quốc gia Cát Bà qua các thời kỳ…

Đầu tháng 9 vừa qua, sau khi kiểm tra thực tế tại các khu vực có công trình vi phạm, Chủ tịch UBND TP Hải Phòng Nguyễn Văn Tùng khẳng định, các đảo và khu vực thuộc Vườn quốc gia Cát Bà chỉ để phục vụ khách thăm quan, tắm biển, không được phép xây dựng các công trình phục vụ khách lưu trú. Các công trình đã xây dựng vi phạm cần phải được tháo dỡ, trả lại cảnh quan môi trường…

leftcenterrightdel
Chủ tịch UBND TP Hải Phòng đi kiểm tra và yêu cầu tháo dỡ các công trình sai phạm. 

Chủ tịch UBND TP Hải Phòng nhấn mạnh: “Việc tháo dỡ các công trình xây dựng liên quan đến hợp đồng liên doanh, liên kết giữa Vườn quốc gia Cát Bà với các doanh nghiệp là thực hiện theo quy định của pháp luật. Thành phố đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, quan điểm của thành phố kiên định tháo dỡ các công trình vi phạm nhằm bảo đảm đúng quy định, bảo vệ cảnh quan môi trường”.

Theo đó, Chủ tịch UBND TP Hải Phòng giao Sở NN&PTNT, Sở Xây dựng TP, kiểm tra đối chiếu các quy định của Luật Xây dựng, Luật Lâm nghiệp triển khai các công việc theo đúng trình tự pháp luật. Đồng thời, xác định chính xác thiệt hại của doanh nghiệp để giải quyết bồi thường theo quy định.

Ngoài ra, Chủ tịch UBND TP Hải Phòng cũng yêu cầu huyện Cát Hải chỉ đạo các các phòng chuyên môn, Công an rà soát, thực hiện đúng các quy trình, thủ tục cấp giấy phép bảo đảm an ninh trật tự, an toàn lao động, phòng cháy chữa cháy của doanh nghiệp khi tổ chức lưu trú. Rà soát việc cấp điện, nước, các tour, tuyến du lịch tại khu vực các đảo. Trường hợp các doanh nghiệp không hợp tác tháo dỡ, giao huyện Cát Hải thực hiện cưỡng chế theo quy định pháp luật.

Khánh An