Dưới đây là một số nội dung trao đổi của phóng viên với Luật gia Nguyễn Chấn:
PV: Xin ông cho biết điều kiện để hủy Giấy chứng nhận quyền sử dụng (CNQSD) đất theo quy định của pháp luật? Trong trường hợp này Tòa án có đủ căn cứ để hủy Giấy CNQSD đất của vợ chồng ông Nguyễn Huy Lý, bà Nguyễn Thị Thơ không?
Luật gia Nguyễn Chấn: Khi Tòa án đưa vụ án ra xét xử theo yêu cầu của nguyên đơn là hủy Giấy CNQSD đất UBND quận Nam Từ Liêm cấp cho vợ chồng ông Lý, bà Thơ thì Tòa án phải căn cứ khoản 2 Điều 106 Luật Đất đai năm 2013, quy định về trường hợp thu hồi Giấy CNQSD đất (Luật Đất đai sử dụng từ “thu hồi” thay vì từ “hủy”). Theo đó, nguyên đơn phải đưa ra bằng chứng để chứng minh việc UBND quận Nam Từ Liêm cấp Giấy CNQSD đất cho vợ chồng ông Lý, bà Thơ vi phạm 1 trong 6 nội dung sau:
1. Giấy chứng nhận đã cấp không đúng thẩm quyền;
2. Giấy chứng nhận đã cấp không đúng đối tượng sử dụng đất;
3. Giấy chứng nhận đã cấp không đúng diện tích;
4. Giấy chứng nhận đã cấp không đủ điều kiện được cấp;
5. Giấy chứng nhận đã cấp không đúng mục đích sử dụng đất;
6. Giấy chứng nhận đã cấp không đúng nguồn gốc sử dụng đất theo quy định của pháp luật đất đai.
    |
 |
| Sau khi vợ chồng ông Lý, bà Thơ vừa mất, 3 người em đã khởi kiện đòi “sổ đỏ” mang tên 2 ông bà |
Bên cạnh đó, cần phân biệt, thu hồi Giấy CNQSD đất và mất quyền sử dụng đất là 2 nội dung khác nhau. Việc thu hồi Giấy CNQSD đất không đồng nghĩa với việc mất quyền sử dụng đất. Căn cứ điểm b khoản 2 Điều 106 Luật Đất đai 2013, thì Giấy CNQSD đất bị thu hồi cả trong trường hợp để “cấp đổi Giấy chứng nhận đã cấp”.
Trong khi đó, theo Thông báo số 468/2017/TLST-HC ngày 20/12/2017 do Thẩm phán Nguyễn Văn Phổ ký, về việc thụ lý vụ án, thì nguyên đơn đã nộp 10 loại giấy tờ, tài liệu gồm: Bản sao Giấy CNQSD đất; Bản sao trích lục bản đồ thửa đất; Công văn số 1263/VPĐKĐ ĐHN-NTL của Văn phòng Đăng ký đất đai TP Hà Nội; Phiếu trả lời số286/UBND/ĐC ngày 21/5/2010 của UBND xã Đại Mỗ…; Chứng minh thư, sổ hộ khẩu của người khởi kiện…
Tuy nhiên, qua nghiên cứu, chúng tôi nhận thấy nội dung tất cả giấy tờ, tài liệu nêu trên không có nội dung nào đề cập hoặc chứng minh việc UBND quận Nam Từ Liêm vi phạm quy trình, thủ tục xét, cấp Giấy CNQSD đất cho vợ chồng ông Nguyễn Huy Lý, bà Nguyễn Thị Thơ. Vì vậy, không có căn cứ để hủy Giấy CNQSD đất của vợ chồng ông Nguyễn Huy Lý, bà Nguyễn Thị Thơ.
PV: Vụ án hành chính nói trên được thụ lý từ ngày 20/12/2017, đến nay đã hơn 10 tháng mà Tòa án vẫn chưa đưa ra xét xử, như vậy có đúng so với thời gian quy định? Thực hiện theo đúng quy định của pháp luật trong trường hợp này Tòa án cần làm gì?
Luật gia Nguyễn Chấn: Theo quy định của Luật Tố tụng hành chính, thời hạn chuẩn bị xét xử vụ án hành chính kể từ ngày thụ lý vụ án đến khi đưa ra xét xử là 4 tháng; nếu có gia hạn thì nhiều nhất cũng chỉ được kéo dài thêm 2 tháng. Tuy nhiên, đến nay đã hơn 10 tháng mà Tòa án vẫn chưa đưa vụ án ra xét xử là vi phạm quy định của Luật Tố tụng hành chính.
Như đã phân tích ở trên, việc hủy Giấy CNQSD đất, Hội đồng xét xử phải căn cứ vào khoản 2 Điều 106, Luật Đất đai. Trong khi đó, những giấy tờ, tài liệu nguyên đơn cung cấp cho Tòa án không chứng minh được hành vi vi phạm của UBND quận Nam Từ Liêm trong quy trình, thủ tục xét và cấp Giấy CNQSD đất. Vì vậy, vụ án hành chính này cần được đình chỉ.
Tòa án nên giải thích, giúp nguyên đơn hiểu quy định của pháp luật để họ tự nguyện rút đơn. Theo tôi, đây là việc làm có ý nghĩa, góp phần giáo dục công dân để mọi người sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật.
Nhóm PV (thực hiện)