leftcenterrightdel
 Quang cảnh phiên họp (ảnh: VPQH cung cấp).

Tại phiên họp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã nghe Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng trình bày Tờ trình về dự án Luật Hợp tác xã (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh trình bày Báo cáo thẩm tra sơ bộ của Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội về dự án luật này. Đây là nội dung sẽ trình Quốc hội thảo luận lần đầu tại Kỳ họp thứ 4 (tháng 10/2022) tới đây.

Điều hành thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, Luật Hợp tác xã năm 2012 có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2013 đã tạo khung khổ pháp lý để tiếp tục đổi mới, nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể, hợp tác xã. Sau 10 năm thực hiện, luật đã tác động tích cực đến hoạt động của các hợp tác xã, góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

leftcenterrightdel
 Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành thảo luận (ảnh: VPQH cung cấp).

Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy, Luật Hợp tác xã năm 2012 đã bộc lộ nhiều bất cập, hạn chế ảnh hưởng đến hoạt động vận hành và phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã, chưa bao quát đầy đủ các loại hình tổ chức kinh tế tập thể. Đồng thời cần sửa đổi luật để thể chế hóa đầy đủ chủ trương của Đảng về phát triển kinh tế tập thể và hợp tác xã.

Tại phiên họp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã có tập trung thảo luận về các nội dung lớn của dự án Luật. Cụ thể là:

Thứ nhất, một số vấn đề chung, sự phù hợp của dự thảo luật với chủ trương của Đảng; tính hợp Hiến, hợp pháp, tính thống nhất của dự thảo luật với hệ thống pháp luật; tính tương thích với cam kết về các điều ước quốc tế có liên quan ở Việt Nam đã ký kết hoặc là thành viên. Về phạm vi, đối tượng điều chỉnh; sự phù hợp, tương thích của luật với các luật có liên quan; tính khả thi của các điều khoản quy định trong dự thảo luật; hình thức, nội dung văn bản trong hồ sơ dự án luật; kết cấu dự thảo luật. Xem xét điều kiện, chất lượng của dự án Luật để bảo đảm trình Quốc hội theo quy định.

Thứ hai, về tên gọi của luật: Chính phủ đề nghị đổi tên dự án luật thành Luật Các tổ chức kinh tế hợp tác. Thường trực Ủy ban Kinh tế đề nghị giữ tên như luật hiện hành là Luật Hợp tác xã. Yêu cầu đặt ra là tên luật phải bảo đảm bao quát các loại hình kinh tế tập thể theo tinh thần Nghị quyết 20 nhưng ảnh hưởng ít nhất đến việc tham chiếu, áp dụng pháp luật và hệ thống pháp luật.

leftcenterrightdel
 Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu thảo luận (ảnh: VPQH cung cấp).

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng cho ý kiến đối với quy định về nguyên tắc tổ chức hoạt động, điều kiện trở thành thành viên; quyền và nghĩa vụ của thành viên liên kết; chế độ báo cáo, cung cấp thông tin của tổ chức kinh tế tập thể, hợp tác xã. Mô hình có nguyên tắc hoạt động của từng loại hình tổ chức kinh tế này; các quy định về tổ hợp tác, tổ chức đại diện liên minh hợp tác xã.

Đối với các quy định về Liên đoàn Hợp tác xã, Chính phủ trình trong dự thảo luật, Ủy ban Kinh tế cho rằng chưa đủ căn cứ pháp lý và thực tiễn phải thành lập mô hình này. 

Qua thảo luận, đa số ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đều cho rằng nên giữ tên gọi của Luật như hiện hành. Trường hợp có thay đổi, mở rộng thì nên quy định trong phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng của luật sẽ phù hợp hơn. Hợp tác xã là tên gọi có tính truyền thống. Gốc của vấn đề cũng  là hợp tác xã tức là trên cơ sở tự nguyện, cùng góp vốn, cùng góp sức, cùng hưởng lợi, cùng chịu trách nhiệm và ngày xưa từ những ngày đầu kháng chiến hợp tác xã thành lập là trên cơ sở sở hữu chung hợp nhất…

Kết luận nội dung phiên họp, liên quan đến tên gọi của luật, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đề nghị cần tiếp tục nghiên cứu tiếp thu, trường hợp có thể đưa ra 2 phương án để xin ý kiến về 2 phương án song cần phải làm rõ luận cứ; tiếp tục rà soát phạm vi đối tượng điều chỉnh để bảo đảm bao quát.

Đồng thời, để tiếp tục hoàn thiện dự án luật đủ điều kiện trình Quốc hội, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đề nghị Chính phủ tiếp tục nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của đồng chí Chủ tịch Quốc hội, ý kiến tham gia hết sức cụ thể, đa dạng và sâu sắc của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và của các cơ quan thẩm tra tập trung vào một số vấn đề như: vai trò, vị trí pháp lý, nhiệm vụ của tổ chức đại diện của Liên minh Hợp tác xã; rà soát các quy định về tổ chức quản lý, quản trị, người đại diện theo pháp luật, cụ thể cho từng trường hợp, mô hình hoạt động; rà soát, xử lý mâu thuẫn, chồng chéo, bất cập với các luật khác để đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật…

Vũ Cảnh