leftcenterrightdel
 Quang cảnh Phiên họp. Ảnh: VPQH cung cấp.

Tiếp tục Phiên họp thứ 50, sáng 17/10, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội thảo luận, thông qua Nghị quyết về điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh (GTGC) của thuế thu nhập cá nhân (TNCN). 

Việc điều chỉnh mức GTGC được thực hiện nhằm đảm bảo thực hiện kịp thời quy định tại khoản 4 Điều 1 Luật số 26/2012/QH13, đảm bảo thu nhập khả dụng sau khi nộp thuế của người dân phù hợp với biến động của giá cả từ năm 2020. Theo quy định hiện hành, nếu chỉ số giá tiêu dùng (CPI) biến động trên 20% so với thời điểm Luật có hiệu lực hoặc thời điểm điều chỉnh gần nhất, Chính phủ phải trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội điều chỉnh mức GTGC.

leftcenterrightdel
 Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi trình bày tờ trình dự thảo Nghị quyết. Ảnh: VPQH cung cấp.

Tờ trình nêu, dựa trên số liệu của Cục Thống kê, chỉ số CPI lũy kế dự kiến đến hết năm 2025 đã biến động khoảng 21,24% so với năm 2020 (thời điểm điều chỉnh gần nhất theo Nghị quyết 954/2020/UBTVQH14). Mức GTGC hiện hành là 11 triệu đồng/tháng cho người nộp thuế và 4,4 triệu đồng/tháng cho mỗi người phụ thuộc, áp dụng từ kỳ tính thuế năm 2020.

Bộ Tài chính đã đề xuất hai phương án điều chỉnh mức GTGC:

Phương án 1 (Theo tốc độ tăng CPI): Điều chỉnh mức giảm trừ tương ứng với mức tăng của chỉ số CPI (khoảng 21,24%). Theo đó, người nộp thuế sẽ tăng lên 13,3 triệu đồng/tháng và người phụ thuộc tăng lên 5,3 triệu đồng/tháng. Phương án này dự kiến làm giảm thu ngân sách nhà nước (NSNN) khoảng 12.000 tỷ đồng/năm.

Phương án 2 (Theo tốc độ tăng thu nhập và GDP bình quân đầu người): Căn cứ vào tốc độ tăng thu nhập bình quân đầu người và GDP bình quân đầu người từ 2020 đến nay (khoảng 40-42%). Theo đó, mức giảm trừ cho người nộp thuế sẽ tăng lên 15,5 triệu đồng/tháng (tăng khoảng 40,9%) và cho mỗi người phụ thuộc là 6,2 triệu đồng/tháng (tăng khoảng 40,9%). Phương án này dự kiến làm giảm thu NSNN khoảng 21.000 tỷ đồng/năm.

leftcenterrightdel
 Các đại biểu tham dự Phiên họp. Ảnh: VPQH cung cấp.

Qua tổng hợp ý kiến đa số, Chính phủ đã quyết định trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội điều chỉnh mức GTGC theo Phương án 2. Việc áp dụng Phương án 2 được cho là sẽ góp phần giảm nghĩa vụ thuế cho người nộp thuế ở mức cao hơn so với điều chỉnh theo chỉ số CPI, giúp người dân được hưởng thành quả phát triển kinh tế - xã hội.

Chính phủ đề xuất Nghị quyết sẽ có hiệu lực thi hành kể từ ngày ký và áp dụng từ kỳ tính thuế năm 2026. Đồng thời, Nghị quyết số 954/2020/UBTVQH14 cũng sẽ hết hiệu lực kể từ ngày Nghị quyết mới có hiệu lực.

Thẩm tra, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính nhất trí về sự cần thiết phải điều chỉnh mức GTGC để phù hợp với tình hình kinh tế - xã hội và biến động giá cả. Đa số ý kiến trong Ủy ban Kinh tế và Tài chính cũng thống nhất với định hướng nâng mức GTGC theo tiêu chí tốc độ tăng thu nhập và GDP bình quân đầu người, cơ bản nhất trí với mức GTGC Chính phủ đề xuất.

leftcenterrightdel
 Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi trình bày báo cáo thẩm tra. Ảnh: VPQH cung cấp.

Tuy nhiên, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính bày tỏ sự băn khoăn về thời điểm ban hành Nghị quyết. Việc ban hành Nghị quyết riêng để điều chỉnh mức GTGC tại thời điểm này, đồng thời với việc Quốc hội xem xét dự thảo Luật Thuế TNCN (sửa đổi) không thật sự phù hợp và tạo ra sự phức tạp không cần thiết cho người nộp thuế.

Qua thảo luận, các đại biểu cơ bản đồng tình, khẳng định việc Chính phủ trình nội dung này để Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến là "đúng thẩm quyền" và "đúng chương trình" đã giao trước đó.

Về thời điểm thực hiện, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định ủng hộ phương án thực hiện từ năm 2025, đảm  bảo kịp thời, có điều kiện nhất là trong bối cảnh năm 2025 thực hiện vượt thu.  Phó Chủ tịch Quốc hội đề xuất thông qua Nghị quyết và thực hiện từ ngày 1/1/2026.

leftcenterrightdel
 Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải kết luận nội dung thảo luận. Ảnh: VPQH cung cấp.

Kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nhấn mạnh, mục tiêu là để điều chỉnh phù hợp với tình hình kinh tế - xã hội có biến động về giá cả, qua đó góp phần động viên hợp lý, công bằng các khoản thu nhập, tạo động lực để người nộp thuế tích lũy, tiêu dùng, và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Việc điều chỉnh này cũng sẽ được xem xét phù hợp với tình hình cân đối ngân sách vào những tháng cuối năm 2025, đặc biệt trong bối cảnh tác động của thiên tai, lũ lụt.

Về phương án thực hiện, mức giảm trừ gia cảnh sẽ được điều chỉnh vào kỳ tính thuế năm 2026 và quyết toán vào quý I năm 2027, đồng thời áp dụng theo phương án 2, theo đó, mức giảm trừ đối với người nộp thuế là 15,5 triệu đồng/tháng (186 triệu đồng/năm). Mức giảm trừ đối với mỗi người phụ thuộc là 6,2 triệu đồng/tháng. Như vậy từ mức 11 triệu đồng/tháng với người nộp thuế và 4,4 triệu đồng/tháng với mỗi người phụ thuộc như hiện hành đã tăng thêm trên 40%, tương ứng là 15,5 triệu đồng và 6,2 triệu đồng.

Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cũng đề nghị Chính phủ nghiên cứu ý kiến tại phiên họp để đưa ra các nội dung điều chỉnh phù hợp. Đồng thời, Chính phủ sẽ nghiên cứu để sửa đổi Luật thuế TNCN và trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 10. Uỷ ban Thường vụ Quốc hội nhất trí 100% với các nội dung, giao Ủy ban Kinh tế và Tài chính phối hợp với Ủy ban Pháp luật và Tư pháp cùng các cơ quan liên quan để hoàn chỉnh Nghị quyết.

Minh Khôi