leftcenterrightdel
 Các đại biểu dự Hội nghị sáng 7/9.

Cân nhắc quy định thực hiện dân chủ ở cơ sở đối với doanh nghiệp ngoài nhà nước

Cho ý kiến về dự án Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở, đại biểu Hoàng Đức Thắng - Phó Trưởng Đoàn ĐBQH chuyên trách tỉnh Quảng Trị cho biết, Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở nhằm thể chế hóa đường lối, chủ trương lớn của Đảng là thực hiện dân chủ cơ sở với phương châm dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, giám sát và dân thụ hưởng; trong đó, phạm trù về kiểm tra, giám sát là một trong những nội dung rất lớn.

Tuy nhiên, Dự thảo Luật lại chưa có giải thích rõ thế nào là kiểm tra Nhân dân và giám sát Nhân dân. Do đó, đại biểu đề nghị bổ sung giải thích từ ngữ các khái niệm kiểm tra Nhân dân và giám sát Nhân dân để xác định nội dung, phạm vi, đối tượng, thẩm quyền trong kiểm tra, giám sát Nhân dân.

leftcenterrightdel
Đại biểu Hoàng Đức Thắng - Phó Trưởng Đoàn ĐBQH chuyên trách tỉnh Quảng Trị phát biểu thảo luận.

Liên quan đến Ban thanh tra Nhân dân, đại biểu Hoàng Đức Thắng cho biết đây là nội dung được chuyển từ Luật Thanh tra sang. Theo đại biểu, bản chất của thiết chế thanh tra Nhân dân là thực hiện quyền kiểm tra, giám sát của người dân. Do đó đại biểu đề nghị đổi tên từ Ban thanh tra Nhân dân thành Ban kiểm tra, giám sát Nhân dân để phù hợp với luật mới và tránh nhầm lẫn với các thiết chế thanh tra của nhà nước, kiểm tra của Đảng và phản biện của Mặt trận Tổ quốc.

Bày tỏ thống nhất với nhiều đại biểu phát biểu trước đó về quy định kiểm tra, giám sát ở doanh nghiệp ngoài nhà nước, đại biểu Hoàng Đức Thắng cho biết đây là vấn đề mới, chưa có thực tiễn thi hành, kiểm chứng. Do vậy nếu cầu toàn, đưa tất cả các nội dung của doanh nghiệp nhà nước áp dụng với doanh nghiệp ngoài nhà nước là không phù hợp và không khả thi.

Đại biểu đề nghị cần phân định các quy định theo nhóm chủ thể là doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp ngoài nhà nước. Trên cơ sở đó thiết kế các quy định ở mức độ phù hợp với từng đối tượng, có được thực tiễn triển khai sau một thời gian có thể tiến hành tổng kết đánh giá từ đó sửa đổi, bổ sung về sau.

Ai đứng ra tổ chức cuộc họp để lấy ý kiến đánh giá sáng kiến của công dân?

Về nội dung nhân dân bàn, quyết định trong dự thảo Luật, đại biểu Trần Văn Tuấn – Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Giang cho biết, dự thảo Luật quy định: Công dân cư trú tại thôn, tổ dân phố có sáng kiến đề xuất nội dung quy định tại Điều 15 của Luật này để Nhân dân bàn, quyết định và được ít nhất là 10% tổng số hộ gia đình tại thôn, tổ dân phố đồng thuận thì gửi đề xuất đến Trưởng thôn, Tổ trưởng tổ dân phố để đưa ra cộng đồng dân cư bàn và quyết định nếu không trái với quy định của pháp luật, trái thuần phong, mỹ tục và đạo đức xã hội.

leftcenterrightdel
 Đại biểu Trần Văn Tuấn – Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Giang.

Trường hợp sáng kiến của công dân chưa có đủ 10% tổng số hộ gia đình tại thôn, tổ dân phố đồng thuận nhưng xét thấy có thể mang lại lợi ích cho cộng đồng dân cư và được Ban công tác Mặt trận thôn, tổ dân phố tán thành thì Trưởng thôn, Tổ trưởng tổ dân phố đề xuất đưa ra để cộng đồng dân cư bàn và quyết định.

Việc thu thập ý kiến đồng thuận của các hộ gia đình có thể được thực hiện trực tiếp tại cuộc họp của thôn, tổ dân phố, bằng văn bản thể hiện ý kiến đồng ý của đại diện hộ gia đình hoặc hình thức thể hiện ý kiến khác phù hợp với điều kiện thực tế tại cộng đồng dân cư. Công dân đề xuất sáng kiến chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính chính xác của số lượng và danh sách hộ gia đình đồng thuận quy định tại khoản này.

Đại biểu cho rằng quy định như trên là chưa rõ ràng, chưa tường minh, chưa xác định rõ ai đứng ra tổ chức cuộc họp của thôn, tổ dân phố để công dân thu thập ý kiến đồng thuận; ai hướng dẫn công dân tổ chức thu thập ý kiến đồng thuận với sáng kiến bằng văn bản. Ngoài hình thức tổ chức họp, hoặc qua văn bản, còn hình thức nào để thu thập ý kiến. Như vậy sẽ gây khó khăn cho công dân muốn đề xuất sáng kiến, khó khả thi trong thực tế.

Đại biểu đề nghị sửa quy định tại khoản 3, Điều 16 của dự thảo Luật theo hướng: Công dân cư trú tại thôn, tổ dân phố có sáng kiến đề xuất nội dung quy định tại Điều 15 của Luật này để Nhân dân bàn, quyết định với Trưởng thôn, Tổ trưởng Tổ dân phố. Trưởng thôn, Tổ trưởng Tổ dân phố có trách nhiệm phải xem xét sáng kiến do công dân đề xuất, nếu thấy ý kiến của công dân không trái với quy định của pháp luật, không trái thuần phong, mỹ tục và đạo đức xã hội, thì tổ chức lấy ý kiến tham khảo sự đồng thuận của nhân dân thông qua cuộc họp thôn, Tổ dân phố, hoặc bằng phiếu, hoặc qua hình thức phù hợp khác...

Chính quyền địa phương cấp xã phải công khai kết quả tiếp thu ý kiến của nhân dân

Cho ý kiến về nội dung cụ thể của dự thảo Luật, đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà – Phó trưởng Đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ninh đề nghị bổ sung nội dung chính quyền địa phương cấp xã phải công khai về kết quả tiếp thu ý kiến của cán bộ, đảng viên và Nhân dân đối với người đứng đầu chính quyền địa phương định kỳ hàng năm để Nhân dân biết và giám sát.

leftcenterrightdel
 Đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà – Phó trưởng Đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ninh.

Đại biểu làm rõ, căn cứ vào trách nhiệm, nhận thức của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền các cấp; điều kiện cơ sở vật chất kỹ thuật, năng lực, trình độ, biên chế của cán bộ và đặc thù của vùng miền thì hình thức công khai thông tin được triển khai ở các mức độ khác nhau, dẫn đến việc tiếp cận thông tin của Nhân dân còn khó khăn và chưa có hệ thống kịp thời. Do đó, việc quy định một hoặc một số hình thức công khai mang tính bắt buộc để đảm bảo người dân có thể tiếp cận thông tin một cách nhanh chóng và thuận tiện, dễ dàng là cần thiết.

Cùng với đó, việc quy định rõ nội dung công khai, hình thức công khai sẽ tăng cường vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền trong việc cung cấp thông tin đến Nhân dân. Đây cũng là căn cứ để Nhân dân thực hiện thực hiện quyền giám sát của mình.

Đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà nêu rõ, đối với Ban Thanh tra Nhân dân cần quy định cụ thể việc tiếp thu, xử lý các kiến nghị và xác định rõ trách nhiệm giải trình, chế tài đối với người đứng đầu cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp khi để xảy ra chậm trễ hoặc không tiếp thu, xem xét trả lời kiến nghị của Ban Thanh tra Nhân dân đúng thời hạn…

Vũ Cảnh