leftcenterrightdel
 Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn; Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành nội dung làm việc.

Việc sử dụng NSNN có nơi chưa hiệu quả

Phát biểu thảo luận, đại biểu Đỗ Thị Lan - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ninh đánh giá, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã quan tâm chỉ đạo, có nhiều giải pháp đồng bộ, quyết liệt để thực hiện dự toán NSNN. Đại biểu cho rằng, bên cạnh kết quả đạt được, còn một số hạn chế cần quan tâm khắc phục. 

Theo đại biểu, một số khoản chi ngân sách đạt thấp so với dự toán; tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư của một số bộ, ngành, địa phương đạt thấp so với kế hoạch vốn được giao. Số chuyển nguồn sang năm sau rất lớn; quyết toán chi NSNN năm 2022 bằng 86,7% so với dự toán. Chi đầu tư phát triển đạt trên 71%, chi thường xuyên không đạt dự toán, số chuyển nguồn năm 2022 sang năm 2023 rất lớn và tăng nhiều so với năm 2021. Chi thường xuyên cho giáo dục đào tạo và dạy nghề chỉ đạt 56,9% dự toán; chi cho y tế, gia đình chỉ đạt trên 43%...

leftcenterrightdel
 Đại biểu Đỗ Thị Lan - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ninh phát biểu thảo luận.

Đại biểu phân tích nguyên nhân của tồn tại, hạn chế trên chủ yếu do lập dự toán chi ngân sách không sát với thực tế, công tác lập, thẩm định, phê duyệt dự toán, chuẩn bị dự toán đầu tư, lập kế hoạch vốn, giao vốn chậm. Việc ban hành văn bản chi tiết thực hiện của một số chính sách nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội còn nhiều bất cập; cơ chế, chính sách về tài chính có nhiều vướng mắc, chậm sửa đổi; công tác tổ chức thực hiện có nơi còn trì trệ, còn tình trạng cán bộ sợ sai, sợ trách nhiệm, chưa quyết tâm để thực hiện hiệu quả.

Vì vậy, đại biểu đề nghị những bất cập trong công tác lập, thực hiện dự toán NSNN cần được đưa vào Nghị quyết của Quốc hội về phê chuẩn quyết toán NSNN năm 2022; có giải pháp để khắc phục…

Cần đánh giá toàn diện về “bức tranh” nợ xây dựng cơ bản

Phát biểu thảo luận, đại biểu Phạm Thị Thanh Mai - Đoàn ĐBQH Thành phố Hà Nội bày tỏ đồng tình với Báo cáo của Chính phủ, Báo cáo của Kiểm toán nhà nước đã kiểm toán, quyết toán NSNN năm 2022. Bên cạnh đó, đại biểu Phạm Thị Thanh Mai quan tâm đến vấn đề Chính phủ đã báo cáo về kết quả đạt được, những hạn chế, trong đó có nhóm vấn đề tồn tại lâu dài mà chưa có phương án giải quyết hiệu quả.

leftcenterrightdel
 Đại biểu Phạm Thị Thanh Mai - Đoàn ĐBQH Thành phố Hà Nội phát biểu thảo luận.

Đại biểu Phạm Thị Thanh Mai nhận thấy, các số liệu còn chưa trùng khớp với nhau, đặc biệt là về nợ xây dựng cơ bản. Đại biểu cho biết, nội dung này đại biểu đã nêu tại Kỳ họp thứ 5 năm 2023 về quyết toán NSNN năm 2021. Do đó, đại biểu đề nghị cần đánh giá thực trạng một cách toàn diện, đầy đủ nhất về “bức tranh” nợ xây dựng cơ bản.

Qua theo dõi, đại biểu Phạm Thị Thanh Mai nhận thấy, mặc dù có cố gắng nhưng hiện nay số nợ xây dựng cơ bản chưa có xu hướng giảm và đã xuất hiện mới. Theo đại biểu, riêng năm 2022, theo báo cáo của Kiểm toán Nhà nước quyết toán đã phát hiện thêm hơn 4 nghìn tỉ nợ xây dựng cơ bản. Qua phần trả lời trao đổi với đại biểu, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng đã nêu rõ, sẽ có đánh giá và kiên quyết thực hiện theo đúng quy định của Luật Đầu tư công.

Đại biểu Phạm Thị Thanh Mai cho rằng, nếu chúng ta không rốt ráo vấn đề này thì sẽ tiếp tục phát sinh nợ mới. Do đó, đại biểu cho rằng, cần phải hạn chế ảnh hưởng tối đa đến các doanh nghiệp sử dụng vốn đầu tư công một cách chân chính và trao gửi niềm tin thực hiện các dự án đầu tư công, vay vốn ngân hàng, sau đó phải kịp thời thanh toán khi có khối lượng hoàn thành... 

Sẽ tiếp thu ý kiến để hoàn thiện các giải pháp

Phát biểu giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, sẽ tiếp thu ý kiến của các đại biểu Quốc hội tại các phiên thảo luận tổ, thảo luận tại hội trường để hoàn thiện các giải pháp quản lý, điều hành ngân sách tốt trong thời gian tới, hoàn thiện hơn nữa công tác quyết toán ngân sách. 

leftcenterrightdel
 Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc phát biểu giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội quan tâm.

Giải trình các nội dung cụ thể, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, về số liệu thực hiện ngân sách năm 2022 so với số liệu quyết toán, tại Kỳ họp tháng 10 năm 2022, Bộ Tài chính đã có báo cáo tình hình thực hiện dự toán NSNN năm 2022, dự báo việc thực hiện dự toán ngân sách của năm 2022, trong đó số liệu có chênh lệch so với báo cáo quyết toán.

Bộ trưởng cho biết, khi dự báo, trong tình hình thực hiện dự toán ngân sách, Bộ Tài chính căn cứ vào số thực hiện tại thời điểm báo cáo. Bộ Tài chính có thể lấy số liệu đó một cách chính xác trong vòng chậm nhất một giờ, tuy nhiên, phần dự báo liên quan đến nhiều vấn đề phát sinh vào dịp cuối năm, nên số liệu có sự chênh lệch.

Về số chuyển nguồn lớn, Bộ trưởng cho biết, chuyển nguồn ngân sách từ 2022 sang 2023, trong đó có phần thực hiện cải cách tiền lương chiếm 37,7%, chi đầu tư phát triển chiếm 27,3%, tăng thu tiết kiệm chi chiếm 25%, các khoản chi dự toán được cấp có thẩm quyền bổ sung sau ngày 30/9 chiếm 1,8%, kinh phí giao tự chủ cho các đơn vị sự nghiệp, các cơ quan nhà nước chiếm 0,87%.

Như vậy, theo Bộ trưởng, chi chuyển nguồn cao chủ yếu do các nguồn lực được chuyển theo quy định pháp luật, đặc biệt là nguồn tích lũy qua các năm để thực hiện cải cách tiền lương đóng vai trò lớn.

leftcenterrightdel
 Các đại biểu tham dự phiên họp.

Bên cạnh đó, những nhiệm vụ đã được ký hợp đồng và được thực hiện trong năm nhưng chưa được thanh toán thì được chuyển nguồn sang năm sau theo quy định của pháp luật. Bộ trưởng cho biết, đối với vấn đề chuyển nguồn, Bộ Tài chính, các bộ, ngành, địa phương cần cố gắng thực hiện thanh toán ngay trong năm, để số chuyển nguồn giảm đi. 

Đối với các khoản chi thấp như chi đầu tư, Bộ trưởng cho biết, do quy trình triển khai thủ tục đầu tư, từ đầu năm, các khoản chi đầu năm thường ở mức thấp, nhưng những tháng cuối năm thì con số thường tăng cao.

Về vấn đề dự toán không sát, Bộ trưởng cho rằng, những tháng đầu năm 2022 còn chịu ảnh hưởng nặng nề từ dịch COVID-19, tăng trưởng thấp, nhưng Quý 3 năm 2022 bắt đầu có sự tăng trưởng nhảy vọt, nên đến cuối năm, tăng trưởng đạt 8,02%. Đây là sự nỗ lực lớn trong thúc đẩy sản xuất, kinh doanh để tăng trưởng GDP, từ đó, thu ngân sách cũng tăng lên…

Đề nghị làm rõ trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân vi phạm

Phát biểu kết luận phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, qua thảo luận và qua các báo cáo tổng hợp ý kiến giải trình cho thấy, các đại biểu thống nhất cao và cơ bản với các nội dung đã được báo cáo giải trình gửi các ĐBQH. 

leftcenterrightdel
 Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải phát biểu kết luận phiên thảo luận.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, các đại biểu đánh giá công tác quyết toán ngân sách nhà nước năm 2022 có nhiều chuyển biến tích cực so với các năm trước, đồng thời đánh giá cao nỗ lực của Chính phủ trong điều kiện còn nhiều khó khăn, thách thức ở trong và ngoài nước nhưng thu ngân sách vượt 28,8% so với dự toán. Chi ngân sách cơ bản đảm bảo thực hiện các nhiệm vụ của Nhà nước, chi thường xuyên bằng 59% tổng chi ngân sách nhà nước, bội chi ngân sách thấp hơn dự toán Quốc hội giao, nợ công trong giới hạn cho phép, kỷ luật thu, chi ngân sách từng bước được cải thiện. 

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nêu rõ, bên cạnh đó, các đại biểu cũng đề nghị Chính phủ khắc phục tình trạng lập, gửi báo cáo quyết toán chậm; đồng thời khắc phục những tồn tại, hạn chế trong công tác quản lý, sử dụng ngân sách như: ước thực hiện thu, chi và lập dự toán không sát, hủy bỏ dự toán, chuyển nguồn cuối năm lớn có xu hướng tăng, vẫn còn tình trạng tính thiếu thuế, phí phải nộp. Giải ngân vốn đầu tư công và nợ đọng xây dựng cơ bản còn nhiều ở khối cấp địa phương, vốn của các chương trình mục tiêu quốc gia chậm. Còn tình trạng sử dụng sai mục đích nguồn kinh phí, chi sai quy định, còn những khoản tạm ứng quá hạn, ứng trước dự toán chưa thu hồi.

Cùng với đó, các đại biểu cũng đề nghị làm rõ trách nhiệm của các tổ chức và cá nhân vi phạm; đề xuất các giải pháp cụ thể, thiết thực để đảm bảo kỷ luật, kỷ cương tài chính NSNN, nâng cao hiệu lực quản lý quyết toán NSNN; chủ động kiểm soát, ứng phó với các rủi ro, đảm bảo cân đối NSNN, bội chi nợ công; tiết kiệm, chống lãng phí, tiêu cực trong quản lý và sử dụng NSNN…

Diên Hồng