Năm 2018, toàn ngành KSND đã quán triệt thực hiện nghiêm các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, của Quốc hội. Viện trưởng VKSND tối cao đã chỉ đạo toàn Ngành thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác, đặc biệt là việc xử lý kịp thời, nghiêm minh và triệt để các vụ án lớn về tham nhũng, kinh tế, được dư luận đồng tình ủng hộ, tạo hiệu ứng tích cực, lan tỏa trong xã hội, củng cố thêm niềm tin của nhân dân vào công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng của Đảng, Nhà nước.

Thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác 

Tại kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XIV, báo cáo về kết quả công tác năm 2018 trước Quốc hội, đồng chí Lê Minh Trí, Viện trưởng VKSND tối cao cho biết, trong năm qua, Viện trưởng VKSND tối cao đã chỉ đạo thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác của toàn Ngành. Ngay từ đầu năm đã ban hành Chỉ thị công tác, xác định 04 mục tiêu và 03 nhóm nhiệm vụ trọng tâm; chỉ đạo toàn Ngành thực hiện nghiêm những quy định mới của pháp luật, nhất là những quy định nhằm tăng cường trách nhiệm công tố trong hoạt động điều tra bảo đảm thực hiện tốt nhiệm vụ chống oan, sai, bỏ lọt tội phạm. Kiểm sát viên (KSV) phải trực tiếp tham gia các hoạt động điều tra như: khám nghiệm, đối chất, nhận dạng, thực nghiệm điều tra, khám xét... và thực hiện nghiêm túc các quy định về trách nhiệm của VKS trong các lĩnh vực hoạt động tư pháp, như: Tăng cường kiểm sát ngay từ đầu quá trình tố tụng, phải hỏi cung trước khi quyết định truy tố và nhất là khi bị can kêu oan, sai hoặc phát hiện hoạt động điều tra vi phạm pháp luật...; kiểm sát chặt chẽ việc thực hiện các thủ tục tố tụng và tham gia đầy đủ các phiên tòa dân sự, hành chính, kinh doanh, thương mại thuộc trách nhiệm của VKS; đẩy mạnh công tác kháng nghị, kiến nghị trong lĩnh vực này.

leftcenterrightdel
Đồng chí Lê Minh Trí, Uỷ viên Trung ương Đảng, Viện trưởng VKSND tối cao tại Hội nghị triển khai nhiệm vụ năm 2019 của ngành Kiểm sát nhân dân

Bên cạnh đó, ngành Kiểm sát đã quan tâm đổi mới công tác cán bộ, tập trung nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, nhất là người đứng đầu các đơn vị; thực hiện chủ trương luân chuyển, điều động, biệt phái KSV; yêu cầu đánh giá công chức trên cơ sở thành tích, sản phẩm cụ thể, có định lượng; gắn trách nhiệm của người đứng đầu với kết quả công tác nghiệp vụ; có kế hoạch phân công, điều chỉnh, bố trí nhân sự một cách hợp lý trong toàn Ngành, để sử dụng hiệu quả nguồn nhân lực hiện có; đổi mới công tác quy hoạch; công tác đào tạo, bồi dưỡng, gắn lý luận với thực tiễn, tập trung bồi dưỡng nghiệp vụ chuyên sâu, như: kỹ năng hỏi cung, tranh tụng tại phiên tòa của KSV, tập huấn kịp thời các quy định mới của luật liên quan đến nhiệm vụ, quyền hạn của VKSND,…

Ngành cũng đã đẩy mạnh công tác xây dựng, hướng dẫn thi hành pháp luật. Tiếp tục chấn chỉnh kỷ cương, kỷ luật trong các lĩnh vực công tác; kiện toàn tổ chức, coi trọng công tác thanh tra, kiểm tra. Qua thanh tra, kiểm tra đã kịp thời phát hiện, chấn chỉnh những vi phạm, thiếu sót và đã xử lý nghiêm một số trường hợp vi phạm (kể cả xử lý hình sự) để phòng ngừa và giáo dục chung...

Mặt khác, là cơ quan đầu mối cấp trung ương trong tham mưu đàm phán và ký kết các hiệp định tương trợ tư pháp về hình sự, trong năm 2018, công tác này luôn được VKSND tối cao quan tâm, tăng cường nhằm góp phần xây dựng cơ sở pháp lý trong phối hợp đấu tranh chống tội phạm quốc tế và bảo vệ công dân Việt Nam ở nước ngoài. Ngoài ra, VKSND tiếp tục tăng cường và nâng cao hiệu quả công tác phối hợp; yêu cầu Viện trưởng VKSND các cấp luôn tranh thủ sự chỉ đạo của cấp ủy; chủ động phối hợp với các cơ quan tư pháp cùng cấp trong thực hiện chức năng, nhiệm vụ; tổ chức nhiều hội nghị nhằm tháo gỡ những vướng mắc trong hoạt động tư pháp, nhất là trong giải quyết các vụ án tham nhũng, kinh tế phức tạp; phối hợp hiệu quả hơn trong công tác đào tạo, rút kinh nghiệm về nghiệp vụ.

Chất lượng hoạt động điều tra, truy tố tiếp tục được nâng lên

Với sự lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt của Viện trưởng VKSND tối cao, trong năm qua, chất lượng thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra, truy tố của ngành KSND đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Theo đó, trách nhiệm công tố được tăng cường; chất lượng hoạt động điều tra, truy tố án hình sự tiếp tục được nâng lên; VKS các cấp đã kiểm sát chặt chẽ 100% vụ án hình sự ngay từ giai đoạn giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm. Kết quả công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra, truy tố, xét xử được nâng cao, thực hiện tốt hơn nhiệm vụ chống oan, sai và bỏ lọt tội phạm; do đó, các trường hợp oan, sai, bỏ lọt tội phạm trong hoạt động điều tra, truy tố và xét xử giảm dần. 

Đặc biệt, trong năm 2018, Ngành KSND đã tập trung  xử lý kịp thời, nghiêm minh các vụ án lớn về tham nhũng, kinh tế. Theo đó, thực hiện nghiêm túc chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, Viện trưởng VKSND tối cao đã chỉ đạo các đơn vị nghiệp vụ tăng cường phối hợp chặt chẽ với Cơ quan điều tra ngay từ khi giải quyết nguồn tin về tội phạm tham nhũng; chủ trì xây dựng, ban hành thông tư liên tịch về công tác giám định để tháo gỡ vướng mắc về xác định hậu quả trong các vụ án về kinh tế, tham nhũng; lựa chọn, bố trí KSV có trình độ, năng lực tại các đơn vị chuyên trách phòng, chống tham nhũng; cử KSV từ VKSND tối cao đến thực hành quyền công tố, kiểm sát xét xử các vụ án về tham nhũng tại Tòa án cấp tỉnh; tăng cường tổ chức tập huấn chuyên sâu về công tác giải quyết các vụ án về tham nhũng, kinh tế... Kết quả, số vụ án được phát hiện, khởi tố tăng 32,2%. Đặc biệt, trong thời gian ngắn, đã tập trung phối hợp điều tra, truy tố, đưa ra xét xử nghiêm minh nhiều vụ án tham nhũng lớn, được Đảng và nhân dân ghi nhận. Theo đó, vai trò, trách nhiệm công tố của VKSND được thể hiện rõ hơn, nhất là việc áp dụng các biện pháp tố tụng trong đấu tranh làm rõ hành vi, xác định tội danh, thu hồi tài sản hàng nghìn tỷ đồng cho Nhà nước.

Cùng với đó, công tác điều tra tội phạm về xâm phạm hoạt động tư pháp và tham nhũng, chức vụ trong hoạt động tư pháp của Cơ quan điều tra VKSND tối cao có chuyển biến rõ nét về chất. Trong năm 2018, Cơ quan điều tra VKSND tối cao đã phát hiện, khởi tố điều tra vụ án mới tăng 39,3%, số bị can khởi tố mới tăng 126,1%; trong đó có 03 vụ án “Dùng nhục hình” dẫn đến chết người xảy ra tại cơ sở giam giữ. Đã ra lệnh bắt tạm giam 22 cán bộ là Điều tra viên, KSV, Thẩm phán, Chấp hành viên để phục vụ điều tra, truy tố. Qua điều tra các vụ án tham nhũng trong hoạt động tư pháp, Cơ quan điều tra VKSND tối cao đã thu hồi cho Nhà nước hơn 6,7 tỷ đồng, đạt 55% tổng số tiền phải thu hồi. Ngoài ra, Cơ quan điều tra của VKSND tối cao còn tổng hợp những vi phạm phổ biến, ban hành nhiều kiến nghị yêu cầu các cơ quan tư pháp khắc phục, phòng ngừa vi phạm, tội phạm, được các bộ, ngành tiếp thu và quán triệt thực hiện góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động tư pháp và đáp ứng một bước yêu cầu của Quốc hội trong việc làm trong sạch các cơ quan tư pháp.

leftcenterrightdel
Đại diện Viện kiểm sát tại phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ án Đinh La Thăng, Trịnh Xuân Thanh cùng đồng phạm.

Ngoài ra, VKSND luôn quan tâm nâng cao chất lượng công tác kiểm sát các hoạt động tư pháp, chính vì thế, công tác này tiếp tục được đẩy mạnh và có nhiều chuyển biến mạnh mẽ. Thông qua kiểm sát hoạt động tư pháp, ngành Kiểm sát đã ban hành kháng nghị, kiến nghị khắc phục, phòng ngừa vi phạm pháp luật trong hoạt động tư pháp. Số kháng nghị phúc thẩm án dân sự, hành chính tăng 2,3%, tỷ lệ được chấp nhận vượt 15,2% so với chỉ tiêu của Quốc hội; số kháng nghị giám đốc thẩm, tái thẩm tăng 16,2%. Tỷ lệ kiến nghị đối với các cơ quan tư pháp được chấp nhận vượt 19,8% so với chỉ tiêu của Quốc hội. Đồng thời, VKSND cũng luôn nâng cao chất lượng công tác giải quyết đơn khiếu nại, tố cáo. VKSND tối cao đã chủ trì phối hợp với các bộ, ngành ban hành 02 thông tư liên tịch hướng dẫn giải quyết đơn trong hoạt động tư pháp; xây dựng các quy trình về giải quyết đơn khiếu nại, tố cáo và đơn đề nghị kháng nghị giám đốc thẩm, tái thẩm; chủ động đối thoại với công dân. Kết quả, công tác giải quyết đơn có sự chuyển biến tích cực; đã hạn chế tình trạng khiếu kiện vượt cấp; thông qua trực tiếp đối thoại, đã giải quyết dứt điểm nhiều khiếu kiện bức xúc, kéo dài của công dân. Chất lượng công tác giải quyết đơn đề nghị kháng nghị giám đốc thẩm, tái thẩm bảo đảm...

leftcenterrightdel
Đại diện VKSND tỉnh Phú Thọ THQCT và KSXX tại phiên tòa. Ảnh: P.V 

Công tác giải quyết án tham nhũng đạt nhiều kết quả tích cực 

Theo đánh giá của Ủy ban Tư pháp của Quốc hội, Ủy ban Tư pháp cơ bản tán thành với đánh giá của VKSND tối cao về những kết quả đạt được trong năm 2018 đồng thời nêu rõ: Trong năm qua, công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra các vụ án hình sự của VKSND các cấp tiếp tục có những chuyển biến tích cực. Công tác xét phê chuẩn việc áp dụng các biện pháp ngăn chặn được thực hiện cơ bản đúng pháp luật. VKSND các cấp đã kiểm sát 100% các vụ án ngay từ khi khởi tố; kịp thời yêu cầu hủy bỏ, thay đổi, bổ sung nhiều quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can. Chủ động ban hành nhiều yêu cầu điều tra; tỷ lệ yêu cầu Cơ quan điều tra khởi tố tăng 31,2%. Tỷ lệ truy tố đúng thời hạn, truy tố đúng tội danh đạt 99,9%, vượt chỉ tiêu theo yêu cầu của Nghị quyết số 37 của Quốc hội. Công tác giải quyết án tham nhũng được VKSND chú trọng và đạt nhiều kết quả tích cực, đã đẩy nhanh tiến độ giải quyết các vụ án tham nhũng, kinh tế nghiêm trọng, phức tạp, các vụ án do Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng theo dõi, chỉ đạo.

Cũng theo Ủy ban Tư pháp của Quốc hội, trong năm qua, VKSND các cấp đã triển khai nhiều giải pháp nâng cao chất lượng thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử. Trách nhiệm công tố của KSV tại phiên tòa tiếp tục được nâng lên. Số bị cáo bị VKSND truy tố nhưng Tòa án cấp sơ thẩm tuyên không phạm tội giảm. Số lượng kháng nghị giám đốc thẩm, tái thẩm tăng so với năm 2017, tỷ lệ kháng nghị được Tòa án chấp nhận tiếp tục tăng và vượt chỉ tiêu của Nghị quyết số 37 của Quốc hội. Công tác điều tra của Cơ quan điều tra VKSND tối cao đạt kết quả đáng ghi nhận. Nếu như các năm trước, các vụ án khởi tố, điều tra chủ yếu đối với cán bộ THADS, thì năm 2018, Cơ quan điều tra VKSND tối cao đã khởi tố, điều tra các chức danh tư pháp khác của Cơ quan điều tra, VKSND, TAND, trong đó nhiều vụ án gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, được dư luận cử tri đồng tình, ủng hộ, nhất là 03 vụ dùng nhục hình tại các cơ sở giam, giữ. Cơ quan điều tra VKSND tối cao đã tổng hợp những dạng vi phạm phổ biến và ban hành 03 văn bản kiến nghị lãnh đạo Bộ Công an, TAND tối cao, Bộ Tư pháp, được các cơ quan này tiếp thu, thực hiện. Ngoài ra, công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ, việc dân sự, vụ án hành chính tiếp tục được tăng cường. Số vụ, việc được kiểm sát, nhất là vụ án hành chính tăng so với năm 2017. Tỷ lệ kháng nghị giám đốc thẩm, tái thẩm vụ án dân sự được Tòa án chấp nhận tăng. Chất lượng công tác kiểm sát thi hành án hình sự tiếp tục có những chuyển biến tích cực. Đáng lưu ý là đã kịp thời yêu cầu trả tự do cho 04 người bị tạm giam trái pháp luật.

leftcenterrightdel
Quang cảnh phiên tòa xét xử vụ án Phạm Công Danh và đồng phạm. Ảnh: P.V 

Tập trung thực hiện tốt 8 yêu cầu nhiệm vụ trọng tâm 

Viện trưởng VKSND tối cao Lê Minh Trí, chỉ đạo năm 2019, ngành KSND tiếp tục quán triệt, thực hiện nghiêm các chỉ thị, nghị quyết của Đảng và Quốc hội; tập trung thực hiện tốt 8 yêu cầu nhiệm vụ trọng tâm. Cụ thể, Ngành tiếp tục thực hiện tốt nhiệm vụ chống oan, sai và bỏ lọt tội phạm; tập trung tăng cường trách nhiệm công tố trong hoạt động điều tra, nâng cao các chỉ tiêu nghiệp vụ, đặc biệt là chỉ tiêu theo yêu cầu của Quốc hội; nâng cao vai trò, trách nhiệm của KSV tại các phiên tòa hình sự, dân sự, hành chính; hoàn thành tốt chỉ tiêu kháng nghị hình sự và giải quyết đơn đề nghị kháng nghị giám đốc thẩm, tái thẩm.

Bên cạnh đó, Ngành tập trung giải quyết tốt các vụ án do Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng theo dõi, chỉ đạo, Ban Nội chính các cấp theo dõi, đôn đốc; xử lý kịp thời, nghiêm minh các vụ án hình sự nghiêm trọng, phức tạp, dư luận xã hội quan tâm. Tăng cường chỉ đạo phát hiện khởi tố, điều tra, truy tố các hành vi xâm phạm hoạt động tư pháp và tham nhũng, chức vụ trong hoạt động tư pháp. Chủ động phối hợp với các ngành chức năng rà soát, phát hiện, ngăn chặn, xử lý các trường hợp có dấu hiệu hình sự hóa các quan hệ kinh tế, dân sự và ngược lại...

Mặt khác, VKSND tiếp tục thực hiện nghiêm chương trình xây dựng pháp luật của Quốc hội. Phối hợp, đẩy nhanh việc xây dựng, ban hành các văn bản hướng dẫn thi hành luật, nhất là Bộ luật hình sự, Bộ luật tố tụng hình sự. Tăng cường tổ chức các hội nghị tập huấn, các lớp bồi dưỡng chuyên sâu để thống nhất nhận thức, thực hiện đúng, đủ nhiệm vụ, quyền hạn của VKSND theo quy định mới của các đạo luật về tư pháp; xây dựng, hoàn thiện các quy trình, kỹ năng trong công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp, tạo sự chuyển biến về nhận thức và hành động để nâng cao chất lượng công tác kiểm sát. Kiện toàn, tinh gọn tổ chức bộ máy VKSND các cấp theo Nghị quyết Trung ương 6, Khóa XII. Hoàn thiện, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt Đề án vị trí việc làm, nhằm xây dựng bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả.

Ngoài ra, ngành KSND tiếp tục tăng cường kỷ cương, kỷ luật, chú trọng thanh tra, kiểm tra đột xuất; quán triệt, thực hiện nghiêm Quy định số 102-QĐ/TW của Bộ Chính trị về xử lý kỷ luật đảng viên vi phạm, nhất là trong công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm. Thực hiện nghiêm Nghị quyết Trung ương 4 (Khóa XI và Khóa XII) về công tác xây dựng, chỉnh đốn đảng và Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Đồng thời, tập trung thực hiện đề án tăng cường năng lực Cơ quan điều tra VKSND tối cao, nhất là công tác nhân sự, trang bị và kinh phí cần thiết để bảo đảm thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ. Đẩy mạnh cải cách hành chính, công vụ, công chức; tích cực xây dựng, áp dụng phần mềm vào quản lý, chỉ đạo, điều hành, nâng cao chỉ số ứng dụng công nghệ thông tin của Ngành; sử dụng hiệu quả hạ tầng công nghệ thông tin hiện có. Xây dựng các đề án tăng cường cơ sở vật chất, kinh phí, chế độ đặc thù bảo đảm cho hoạt động của ngành Kiểm sát nhân dân.

V.T (tổng hợp)