Theo kết luận điều tra, Phan Minh Khánh (SN 1976, quê Sóc Trăng; tạm trú tại phường Tân Hiệp, TX Tân Uyên), làm công nhân tại Công ty Cổ phần đồ gỗ Starwood Việt Nam (Starwood) ở TX Tân Uyên. Từ tháng 3/2012 đến tháng 7/2018, Khánh tham gia BHXH tại Starwood do BHXH TX Tân Uyên quản lý, với số sổ BHXH là 7412109652 do Cơ quan BHXH TX Tân Uyên cấp (hiện đương sự Khánh đã chết tại quê nhà do bệnh lý).
Do có quen biết nhau trước đó, nên năm 2018, Phan Minh Khánh tìm gặp Nguyễn Văn Hiệp (SN 1990, quê Hà Tĩnh; hiện đang ở khu phố Ông Đông, phường Tân Hiệp, TX Tân Uyên), hỏi vay mượn Hiệp số tiền 20 triệu đồng để tiêu xài. Khánh thế chấp sổ BHXH và một giấy CMND (do Công an tỉnh Sóc Trăng cấp ngày 29/6/2017) cho Hiệp và hẹn đến tháng 3/2019 sẽ trả nợ, đồng thời nhận lại sổ BHXH và giấy CMND.
Đến tháng 8/2019, Nguyễn Văn Hiệp không thấy Khánh đến trả nợ như đã thỏa thuận trước đó, nên đã bàn bạc với bạn của mình là Phạm Minh Hoàng (SN 1973, quê Kiên Giang, hiện ở khu phố Ông Đông, phường Tân Hiệp, TX Tân Uyên) tìm cách lấy tiền BHXH của Phan Minh Khánh. Sau khi lấy được tiền, Hiệp sẽ chia cho Hoàng 10% trên tổng số tiền BHXH.
Để thực hiện việc qua mặt cơ quan chức năng trong quá trình thanh toán BHXH, Phạm Minh Hoàng đưa cho Hiệp một tấm ảnh màu kích cỡ 2x3cm của Hoàng; sau đó Hiệp lấy ảnh này dán đè lên vị trí ảnh trong giấy CMND của Phan Minh Khánh, rồi giao CMND và sổ BHXH mang tên Phan Minh Khánh cho Hoàng. Sau đó, Phạm Minh Hoàng đến BHXH TX Tân Uyên xưng mình tên Phan Minh Khánh, xuất trình CMND giả và sổ BHXH số 7412109652 để làm thủ tục đề nghị giải quyết chế độ BHXH. Nhân viên BHXH sau khi kiểm tra thông tin trên CMND và sổ BHXH đã nhầm tưởng Phạm Minh Hoàng là Phan Minh Khánh, nên đã hướng dẫn cho Hoàng làm thủ tục nhận tiền chế độ BHXH một lần. Đồng thời, giao cho Phạm Minh Hoàng phiếu hẹn đến ngày 29/8/2019 có mặt tại Bưu điện TX Tân Uyên để nhận tiền BHXH.
Ngày 29/8/2019, Phạm Minh Hoàng đến Bưu điện TX Tân Uyên và tiếp tục xưng tên Phan Minh Khánh, xuất trình CMND giả tên Phan Minh Khánh cho nhân viên của Bưu điện TX Tân Uyên kiểm tra. Lần này, nhân viên bưu điện cũng bị Phạm Minh Hoàng qua mặt bằng giấy CMND giả. Phạm Minh Hoàng ký tên, lăn tay xác nhận vào “Giấy nhận tiền trợ cấp BHXH một lần”, và nhận số tiền 53.640.000 đồng. Sau khi nhận tiền, Hoàng mang tiền đưa cho Hiệp và được Hiệp chia cho 10.500.000 đồng theo thỏa thuận. Số tiền còn lại 42.990.000 đồng được Hiệp đem về cất giữ tại nhà.
Theo điều tra của cơ quan chức năng, Phan Minh Khánh đã chết tại quê nhà vào tháng 6/2019, do bị bệnh. Đến ngày 11/9/2019, chị Phạm Thị Ngọc Điệp (thường trú phường Thuận Giao, TP Thuận An), là vợ của Phan Minh Khánh đến cơ quan BHXH TX Tân Uyên để làm thủ tục đề nghị hưởng chế độ tử tuất cho chồng thì được cơ quan BHXH TX Tân Uyên thông báo đã giải quyết BHXH một lần cho Phan Minh Khánh vào ngày 29/8/2019. Ông Trương Thanh Như, Phó Giám đốc BHXH TX Tân Uyên, cho biết: “Sau khi BHXH TX Tân Uyên kiểm tra giấy trích lục khai tử của Khánh do UBND thị trấn Huỳnh Hữu Nghĩa, huyện Mỹ Tú, tỉnh Sóc Trăng cấp ngày 3/6/2019, thì phát hiện đã có người làm giả hồ sơ BHXH của Phan Minh Khánh để nhận tiền. Bởi Khánh đã chết vào tháng 6/2019, nhưng thời gian BHXH TX Tân Uyên chi trả là tháng 8/2019. Như thế, người chết thì làm sao đi nhận được tiền. Ngay lập tức, BHXH TX Tân Uyên liên hệ với cơ quan Cảnh sát điều tra để vào cuộc làm rõ sự việc”.
Qua điều tra, hai bị can Hoàng và Hiệp đã thừa nhận toàn bộ hành vi phạm tội của mình. Ngày 14/10/2019, bị can Hoàng và Hiệp đã hoàn trả toàn bộ số tiền đã nhận được là 53.640.000 đồng cho BHXH TX Tân Uyên. Số tiền trên được BHXH TX Tân Uyên chuyển cho người nhà Phan Minh Khánh theo chế độ tử tuất… Công an TX Tân Uyên cũng đã chuyển toàn bộ hồ sơ vụ án và kết luận điều tra đến Viện Kiểm sát nhân dân TX Tân Uyên, đề nghị truy tố các bị can Nguyễn Văn Hiệp và Phạm Minh Hoàng về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” được quy định tại Khoản 2 Điều 174 Bộ luật Hình sự.
Qua sự việc trên, người lao động không nên vì lợi ích cá nhân trước mắt mà cầm cố, thế chấp hoặc mua bán sổ BHXH. Việc cầm cố, thế chấp sổ BHXH để vay và cho vay tiền dẫn đến vi phạm pháp luật về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” theo tình tiết của vụ án trên, là lời cảnh tỉnh đối với mọi người.
Ngọc Anh.