Nhiều sai phạm trong công tác quản lý đất đai
Mới đây, Thanh tra Chính phủ đã ban hành Kết luận thanh tra số 222/KL-TTCP về thực hiện pháp luật quản lý, sử dụng đất đai và đầu tư xây dựng... trên địa bàn tỉnh Kon Tum.
    |
 |
| Thanh tra Chính phủ vừa ban hành Kết luận thanh tra, phát hiện nhiều sai phạm trong công tác quản lý sử dụng đất đai và đầu tư xây dựng tại tỉnh Kon Tum. |
Theo đó, đối với công tác quản lý sử dụng đất đai, UBND tỉnh Kon Tum đã ban hành nhiều văn bản, có văn bản ban hành chậm, không toàn diện, chưa cụ thể. Việc lập kế hoạch, quy hoạch sử dụng đất còn chậm, vi phạm quy định của Luật Đất đai, mặc dù đã được Bộ Tài nguyên và Môi trường kết luận, chỉ ra nhưng chậm khắc phục; tình trạng vi phạm trên vẫn xảy ra tại thời điểm năm 2018-2019.
Quá trình xây dựng quy hoạch xây dựng, phê duyệt kế hoạch sử dụng đất hàng năm của cấp huyện còn có vi phạm về trình tự, thủ tục, phải điều chỉnh nhiều lần, chưa công khai theo quy định; một số chỉ tiêu quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất thực hiện đạt tỷ lệ thấp. Quy hoạch dự án thủy điện nhỏ và vừa còn biểu hiện chạy theo nhà đầu tư.
Không chỉ vậy, việc phê duyệt bảng giá đất 5 năm giai đoạn 2020-2024 không sát giá thị trường, vi phạm Luật Đất đai 2013 về nguyên tắc định giá đất, có nguy cơ làm giảm thu ngân sách. Bên cạnh đó, các hướng dẫn cụ thể việc sử dụng bảng giá đất (như tính giá đất thương mại dịch vụ, đất sản xuất kinh doanh, quy định phân loại vị trí đất...) tại địa bàn các huyện, thành phố không cụ thể, không đồng nhất dẫn đến khi áp dụng trên thực tế có nhiều cách hiểu khác nhau. UBND tỉnh chỉ có thẩm quyền quyết định khung giá rừng nhưng cơ quan tham mưu cả nội dung “định giá rừng” là vượt thẩm quyền.
Thanh tra Chính phủ cũng chỉ ra hàng loạt các vi phạm liên quan tới công tác quản lý đầu tư xây dựng, đặc biệt là các dự án vốn ngoài ngân sách. Cụ thể, có 54 dự án Sở Kế hoạch Đầu tư không theo dõi, quản lý tiến độ đến trước thời điểm được điều chỉnh, giãn tiến độ, trong đó thời gian không theo dõi, quản lý tiến độ nhiều nhất là trên 60 tháng.
Thanh tra Chính phủ cho rằng, đối chiếu quy định của pháp luật, cần phải chấm dứt hoạt động đối với 44 dự án, nhưng Sở Sở Kế hoạch Đầu tư, Ban Quản lý Khu kinh tế không tham mưu hoặc thực hiện theo thẩm quyền, việc này là buông lỏng quản lý, giám sát đầu tư.
Đối với việc quản lý đầu tư công, địa phương này còn một số tồn tại, vi phạm. Theo đó, UBND tỉnh Kon Tum trình Thủ tướng phê duyệt dự án mang tính cấp bách hoặc phê duyệt theo thẩm quyền khi chưa đảm bảo các điều kiện, dẫn đến hiệu quả đầu tư thấp. Trong đó, nhiều dự án được phê duyệt quá trình thực hiện chậm tiến độ, kéo dài, dở dang, cho phép gia hạn nhiều lần; phê duyệt dự án khi chưa cân đối được nguồn thu tiền sử dụng đất, nguồn thu dự kiến không đạt khả năng cân đối vốn.
UBND tỉnh buông lỏng quản lý, để một số chủ đầu tư tạm ứng hợp đồng xây dựng khi chưa có mặt bằng thi công trong thời gian dài, không thu hồi tiền tạm ứng, không gia hạn hợp đồng, không gia hạn bảo lãnh hợp đồng, nguy cơ mất vốn đầu tư của ngân sách Nhà nước, làm giảm hiệu quả đầu tư, lãng phí nguồn ngân sách.
Thanh tra Chính phủ cho rằng, trách nhiệm chính để ra các vi phạm, thiếu sót, tồn tại này thuộc về Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND tỉnh phụ trách, thủ trưởng các sở, ngành...
Nhiều cán bộ huyện được giao đất không thông qua đấu giá
Không dừng lại ở những sai phạm nói trên, Thanh tra Chính phủ còn xác định có nhiều sai phạm trong việc giao đất, cho thuê đất không thông qua đấu giá của cơ quan chức năng tỉnh Kon Tum.
Theo đó, trong giai đoạn 2016 - 2019, trên địa bàn 7/10 huyện, thành phố thuộc tỉnh Kon Tum đã giao đất cho các hộ gia đình, cá nhân không thông qua đấu giá 972 trường hợp, với tổng diện tích gần 56 ha.
Cụ thể, tại TP Kon Tum có tình trạng giao đất vượt hạn mức so với quy định của tỉnh, phân lô theo hiện trạng dẫn đến diện tích các lô đất không đồng đều, khiến thửa nhỏ nhất là hơn 200 m2, lớn nhất trên 440m2; giao đất cho 43 trường hợp không thuộc diện tái định cư, nguy cơ thất thu ngân sách hơn 3,5 tỉ đồng…
Tại huyện Đắk Hà, Thanh tra Chính phủ phát hiện 85 trường hợp giao đất không thông qua đấu giá theo chủ trương của HĐND huyện. Trong đó, một số công chức thuộc huyện được giao diện tích lớn như: Ông Nguyễn Thanh Dương - nguyên Trưởng ban Tổ chức Huyện ủy, được giao thửa đất điện tích 651 m2; ông Phan Văn Cường - nguyên Phó ban Kinh tế HĐND huyện, nay là Trưởng phòng Tài chính - Kế hoạch huyện, được giao thửa diện tích 180 m2.
Đáng nói, có những trường hợp là lãnh đạo hoặc người nhà lãnh đạo các cơ quan thuộc huyện ủy, ủy ban; có nhiều trường hợp được giao đất nhưng để trống không sử dụng hoặc chuyển nhượng thu chênh lệch. Đoàn thanh tra tạm tính tiền sử dụng đất của 17/85 trường hợp thấy giá giao đến thấp hơn giá thị trường làm thất thu ngân sách Nhà nước tối thiểu là hơn 885 triệu đồng.
Tại huyện Ngọc Hồi, qua báo cáo và xác minh 319 trường hợp cho thấy việc UBND huyện giao đất cho các trường hợp (thuộc Công ty TNHH MTV 732, Binh đoàn 15) không thông qua đấu giá với tổng diện tích đất ở 7,079 ha tại thôn 2, xã Đăk Kan, huyện Ngọc Hồi là vi phạm Điều 118 luật Đất đai 2013...
Việc ban hành quy chế đấu giá, đến thời điểm thanh tra, UBND tỉnh Kon Tum không ban hành quy chế mới về đấu giá quyền sử dụng đất để giao, cho thuê đất. Do đó, quá trình triển khai thực hiện, một số đơn vị còn lúng túng, hiểu sai, hiểu chưa đúng hoặc tùy tiện trong áp dụng, gây khó khăn trong việc tổ chức thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất trên địa bàn.
Mặt khác, trong đấu giá đất còn để xảy ra nhiều vi phạm như: Tổ chức đấu giá đất khi chưa hoàn thành giải phóng mặt bằng, chưa đầu tư cơ sở hạ tầng; đấu giá đất không phù hợp quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất...
Theo Thanh tra Chính phủ, để xảy ra vi phạm, thiếu sót, tồn tại về công tác quản lý sử dụng đất đai nêu trên, trách nhiệm chính thuộc về Thường trực HĐND tỉnh, Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND tỉnh có liên quan và thủ trưởng các sở, ngành, người xử lý, trình, ký văn bản và các tổ chức, cá nhân có liên quan qua các thời kỳ./.