Thanh tra Chính phủ "điểm mặt" hàng loạt vi phạm tại nhiều dự án giao thông

Phát hiện nhiều khuyết điểm, vi phạm

Theo Thanh tra Chính phủ (TTCP), tính đến thời điểm thanh tra, việc đầu tư các dự án giao thông đã hoàn thành khoảng 70% khối lượng công việc. Các công trình dự án hoàn thành đưa vào sử dụng cơ bản đã góp phần khắc phục ách tắc giao thông và từng bước đồng bộ các tuyến tránh, kết nối quốc lộ 1A và đường Hồ Chí Minh như mực tiêu Quốc hội giao tại Nghị quyết số 99/2015/QH13.

Tuy nhiên, qua thanh tra một số nội dung tại 7 dự án, TTCP phát hiện một số khuyết điểm, vi phạm. Theo đó, việc quản lý, sử dụng vốn dư, Kết luận thanh tra chỉ rõ: Bộ Giao thông vận tải (GTVT) và Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH-ĐT) trình Thủ tướng giao danh mục dự án đầu tư và kế hoạch vốn tiếp tục còn dư cho các dự án, trong đó có 8 dự án chưa đủ điều kiện theo quy định tại Nghị quyết số 99/2015/QH13 của Quốc hội.

Đường Hồ Chí Minh đoạn qua tỉnh Gia Lai.

Trong quản lý đầu tư xây dựng, TTCP phát hiện, Công ty CP tư vấn xây dựng giao thông Kon Tum và Sở GTVT Kon Tum đã lập, trình để Bộ GTVT phê duyệt chủ trương đầu tư dự án tuyến tránh TP Kon Tum theo Quyết định 608/QĐ-BGTVT, quy mô đầu tư đường cấp IV không phù hợp, không đúng quy định tại khoản 5, Điều 18 Luật Đầu tư công. Qua đó, dẫn tới việc phải phê duyệt điều chỉnh quy mô thành đường cấp III.

Đáng chú ý, UBND tỉnh Kon Tum phê duyệt điều chỉnh quy hoạch hướng tuyến đường tránh TP Kon Tum không phù hợp mục tiêu đầu tư đường tránh nhằm khắc phục ùn tắc giao thông cho tuyến đường Hồ Chí Minh đoạn qua Tây Nguyên.

Cũng theo cơ quan thanh tra, Bộ GTVT phê duyệt tổng mức đầu tư dự án đường kết nối giữa cao tốc Cầu Giẽ với quốc lộ 1A không đúng (Thanh tra Bộ tài chính kết luận tăng hơn 467,5 tỷ đồng), dẫn đến giao vốn vượt nhu cầu của dự án (vốn tồn đọng đến thời điểm thanh tra hơn 926,5 tỷ đồng).

Trong việc lựa chọn nhà thầu, TTCP chỉ rõ: Bộ GTVT phê duyệt lựa chọn nhà thầu thực hiện dự án bằng hình thức chỉ định thầu đối với Dự án tuyến đường kết nối giữa đường cao tốc Cầu Giẽ (tỉnh Ninh Bình) với Quốc lộ 1A giai đoạn II và Dự án xây dựng đường Hồ Chí Minh đoạn Năm Căn - Đất Mũi (tỉnh Cà Mau) giai đoạn II không thuộc đối tượng được chỉ định thầu, vi phạm quy định của Luật Đấu thầu.

Tại dự án đường tránh TP Kon Tum, hồ sơ dự thầu của nhà thầu không nêu rõ xuất xứ vật tư, báo cáo đánh giá hồ sơ dự thầu của Chủ đầu tư không đánh giá từng thành viên liên quan thực hiện các gói thầu số 7 và số 8 sai quy định của hồ sơ mời thầu.

Ngoài ra, TTCP còn phát hiện nhiều vi phạm tại các dự án như: Nâng cấp, mở rộng tuyến đường nối Quốc lộ 1A đến đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi và đường ven biển tỉnh Quảng Nam; đầu tư xây dựng Cầu Cửa Hội bắc qua sông Lam (nối 2 tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh)…

Trong quản lý thi công công trình, TTCP phát hiện dự án thành phần đầu tư xây dựng tuyến đường kết nối giữa cao tốc Cầu Giẽ (Ninh Bình) với Quốc lộ 1A giai đoạn II, Chủ đầu tư đã ký kết hợp đồng xây dựng với nhà thầu bằng hình thức bù trừ giá trực tiếp, không đúng quy định.

Đối với công trình cầu dự án giai đoạn 2 làn xe, nhà thầu chỉ thi công một phần hàng rào, không đúng nội dung hợp đồng về phần việc chuẩn bị mặt bằng thi công, công trình phụ trợ, bến tạm, hàng rào… với tổng giá trị hơn 3.078 tỷ đồng.

Nhiều dự án vi phạm về thi công, quyết toán

Tại Kết luận thanh tra, TTCP còn chỉ ra rất nhiều vi phạm trong công tác quản lý thi công, thanh toán, quyết toán vốn đầu tư.

Điển hình là dự án nâng cấp, mở rộng tuyến đường nối QL1A đến đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi và đường ven biển tỉnh Quảng Nam. Bộ GTVT phê duyệt thiết kế bản vẽ thi công có những nội dung thay đổi so với bước thiết kế cơ sở khi không có phê duyệt điều chỉnh dự án.

Một đoạn tuyến đường tránh TP Kon Tum (tỉnh Kon Tum).

Dự án đầu tư xây dựng cầu Cửa Hội bắc qua sông Lam, tỉnh Nghệ An và tỉnh Hà Tĩnh, khối lượng thực tế nhà thầu thi công hạng mục nhỏ hơn khối lượng thiết kế và hợp đồng với tổng số hơn 3 tỉ đồng, chủ đầu tư cần giảm trừ khi thanh toán trên cơ sở nghiệm thu thực tế.

Tương tự, tại dự án tuyến tránh TP Kon Tum, Bộ GTVT phê duyệt thiết kế kỹ thuật và dự toán các gói thầu số 07, số 08 sai về cự ly vận chuyển vật liệu, dẫn đến giá trị hợp đồng gói thầu xây lắp tăng sai gần 2,4 tỉ đồng. Đến thời điểm thanh tra, nhà thầu chưa thanh toán các giá trị này, Sở GTVT Kon Tum đã khắc phục giảm giá trị dự toán, giá trị hợp đồng xây lắp.

Tại dự án đường Hồ Chí Minh đoạn Năm Căn - Đất Mũi giai đoạn II, Bộ GTVT phê duyệt dự toán gói thầu số 58 tăng sai hơn 109 triệu đồng, nhà thầu không thi công một số thành phần công việc theo hợp đồng với tổng số hơn 2 tỉ đồng…

Kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo

Căn cứ kết quả thanh tra, TTCP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, cơ quan, đơn vị thực hiện việc xử lý về kinh tế, xử lý về trách nhiệm và cơ chế chính sách.

Theo đó, giảm trừ thanh toán hợp đồng tổng số tiền hơn 8,1 tỉ đồng, tương ứng giá trị các phần việc nhà thầu thực hiện không đúng theo hợp đồng; đồng thời giảm giá trị dự toán số tiền hơn 3,8 tỉ đồng, giảm giá trị hợp đồng thầu xây lắp hơn 3,7 tỉ đồng.

Trong đó, tại dự án đường Hồ Chí Minh đoạn Năm Căn - Đất Mũi, tỉnh Cà Mau (giai đoạn II), số tiền hơn 2 tỉ đồng tương ứng các phần công việc nhà thầu không thực hiện theo hợp đồng.

Tại gói thầu số 47 không thi công sửa chữa cầu cũ, số tiền 527,8 triệu đồng; gói thầu số 57, không thi công một số hạng mục của Cầu Rạch Bàu nhỏ số tiền 492,7 triệu đồng, không thi công một số hạng mục của cầu Xóm Mũi, số tiền 492,7 triệu đồng; tại gói thầu số 58 không thi công trạm trộn và trạm điện, số tiền 500 triệu đồng.

Tại gói thầu số 10, dự án đầu tư xây dựng tuyến đường kết nối giữa đường cao tốc Cầu Giẽ, tỉnh Ninh Bình với Quốc lộ 1A, số tiền hơn 3 tỉ đồng, tương ứng các thành phần công việc nhà thầu không thực hiện theo hợp đồng.

Đặc biệt, TTCP kiến nghị Bộ GTVT, Bộ KH-ĐT kiểm điểm trách nhiệm việc đề xuất danh mục dự án đầu tư và giao vốn cho các dự án không đúng quy định. Bộ GTVT cũng cần rà soát, xem xét để xử lý trách nhiệm các tổ chức, cá nhân có liên quan đến những khuyết điểm, vi phạm được phát hiện, trong đó có trách nhiệm phê duyệt chỉ định thầu đối với dự án nối đường cao tốc cầu Giẽ với QL1A giai đoạn 2 và dự án xây dựng đường Hồ Chí Minh đoạn Năm Căn - Đất Mũi…