VKSND tỉnh Nghệ An vừa  phối hợp với Tòa án nhân dân tỉnh Nghệ An tổ chức xét xử phiên tòa dân sự rút kinh nghiệm trực tuyến vụ án dân sự “Tranh chấp chia di sản thừa kế; Yêu cầu tuyên bố hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất vô hiệu và hủy quyết định cá biệt” giữa nguyên đơn ông Bùi Hữu Ngũ; bị đơn ông Bùi Hữu Vân (Bùi Huy Vân) và bà Nguyễn Thị Liêm đều trú tại xã Yên Sơn, huyện Đô Lương, tỉnh Nghệ An.

Đây là phiên tòa dân sự đầu tiên được truyền hình trực tuyến đến hơn 40 điểm cầu của 2 ngành Viện kiểm sát và Tòa án nhân dân tỉnh Nghệ An.                                                   

leftcenterrightdel
 Toàn cảnh phiên tòa dân sự rút kinh nghiệm.

Vụ án được đưa ra xét xử, rút kinh nghiệm trực tuyến là một trong những dạng tranh chấp phức tạp, xảy ra phổ biến hiện nay ở địa phương. Ngoài nguyên đơn và bị đơn thì vụ án có đến 11 đương sự là người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan. Tham gia bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho bị đơn có 02 Luật sự thuộc Trung tâm trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh Nghệ An.

Theo đơn khởi kiện và trình bày của các đương sự tại phiên tòa vụ án có nội dung như sau:

Bố mẹ các ông, bà là cụ Bùi Hữu Chương và cụ Bùi Thị Thận sinh được 11 người con gồm Bùi Thị Hanh, Bùi Huy Hồng (hy sinh 1974, chưa có vợ con), Bùi Hữu Vân, Bùi Hồng Lâm, Bùi Hữu Ngũ, Bùi Hữu Lục, Bùi Thị Bảy, Bùi Thị Tám, Bùi Hữu Chín, Bùi Hữu Mười, Bùi Thị Phúc. Cụ Chương chết năm 1988, cụ Thận chết năm 2018, các cụ chết không để lại di chúc.

Trong quá trình sinh sống các cụ tạo lập được khối tài sản chung gồm 02 thửa đất. Thửa 1430 (430) tờ bản đồ số 02 có diện tích 596m2 (nay thửa 159 TBĐ số 14, diện tích 377,6m2 và thửa 171 diện tích 181,2m2); Thửa số 1422C, tờ bản đồ số 2 diện tích 168m2 (nay thửa 749, 750, TBĐ số 14 diện tích 232,6m2).

leftcenterrightdel
 Lãnh đạo TAND tỉnh Nghệ An và VKSND tỉnh Nghệ An tham dự, theo dõi phiên tòa.

Năm 1987, hai thửa đất trên được UBND huyện Đô Lương cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho ông Bùi Hữu Vân và bà Nguyễn Thị Liêm.

Năm 2018, ông Vân, bà Liêm đã lập hợp đồng tặng cho hai con là anh Bùi Hữu Phùng và anh Bùi Hữu Thịnh thửa đất số 1422C, tờ bản đồ số 2. Trên thửa đất số 1430 (430) TBĐ số 02 có 01 ngôi nhà thờ Đại tôn Bùi Hữu xây dựng cách đây hơn 100 năm diện tích 183,6m2; 01 ngôi nhà ngói là nơi hai cụ sinh sống ổn định hiện nay là nơi thờ cúng cha mẹ và 01 ngôi nhà ba gian, bếp và công trình vệ sinh là nơi sinh sống của ông Vân, bà Liêm.

Vì ông Vân là tộc trưởng nên đến năm 1987, gia đình ông Bùi Hữu Vân dời về làm nhà ở góc vườn của cụ Chương, cụ Thận, thời điểm đó ông Vân đã được cấp đất làm nhà ở riêng tại xóm Yên Tân, xã Yên Sơn từ năm 1968.

Đến năm 1988 cụ Chương chết, cụ Thận vẫn sinh sống trên mảnh đất này cho đến năm 2018 thì cụ Thận chết, khi đó các con lớn đã trưởng thành và ra ở riêng. Sau 100 ngày của cụ Thận, anh em họp bàn phân chia di sản thừa kế thì ông Vân cho biết hai thửa đất trên năm 1997 UBND huyện Đô Lương cấp giấy CNQSD đất mang tên ông Vân, bà Liêm và ông Vân, bà Liêm đã tặng cho hai con trai là Bùi Hữu Phùng và Bùi Hữu Thịnh thửa đất 1422C, tờ bản đồ số 2.

Thấy việc làm của ông Vân, bà Liêm là không đúng quy định của pháp luật  nên ông Bùi Hữu Ngũ và 09 anh chị em đều thống nhất khởi kiện đề nghị Tòa án: Hủy 03 giấy CNQSD đất đã cấp cho ông Bùi Hữu Vân, bà Nguyễn Thị Liêm, anh Bùi Hữu Thịnh, anh Bùi Hữu Phùng; Tuyên 02 hợp đồng tặng cho QSD đất lập ngày 26/3/2018 giữa ông Bùi Hữu Vân, bà Nguyễn Thị Liêm với anh Bùi Hữu Thịnh, anh Bùi Hữu Phùng vô hiệu; Chia thừa kế theo quy định của pháp luật toàn bộ di sản của cụ Chương và cụ Thận để lại cho tất cả các đồng thừa kế, cụ thể:

Đối với 183,6m2 đất (thửa 171) trên đất có nhà thờ của họ Bùi Hữu và 77,2m2 lối đi chung vào nhà thờ họ Bùi Hữu; nhà thờ cha mẹ, các đương sự tự thỏa thuận không yêu cầu giải quyết và đề nghị không đưa đại diện họ Bùi Hữu vào tham gia tố tụng.

Diện tích đất còn lại của thửa 1430 (430) và 232,6m2 tại thửa 1422c là di sản của hai cụ đề nghị Tòa án chia thừa kế giao chung cho 10 người con và cấp giấy CNQSD đất mang tên đồng sử dụng 10 người con. Nếu ông Vân không đồng ý thì đề nghị chia theo quy định của pháp luật và xin nhận bằng hiện vật.

Quá trình nghiên cứu hồ sơ vụ án, đánh giá các tài liệu chứng cứ có trong hồ sơ và quá trình xét hỏi, thẩm vấn công khai tại phiên tòa, Hội đồng xét xử đã chấp nhận yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn là ông Bùi Hữu Ngũ, chia thừa kế theo pháp luật di sản của cụ Thận và cụ Chương để lại; trích công sức cho vợ chồng ông Vân, bà Liêm và giao quyền sử dụng một phần diện tích đất ở thửa số số 1430 (430) TBĐ số 02 cho vợ chồng ông Vân bà Liêm. Tuyên Hủy 03 giấy CNQSD đất đã cấp cho ông Bùi Hữu Vân, Nguyễn Thị Liêm; anh Bùi Hữu Thịnh; anh Bùi Hữu Phùng; tuyên 02 hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất lập ngày 26/3/2018 giữa ông Bùi Hữu Vân, bà Nguyễn Thị Liêm với anh Bùi Hữu Thịnh; anh Bùi Hữu Phùng vô hiệu.

leftcenterrightdel
 Lãnh đạo VKSND tỉnh Nghệ An chủ trì họp rút kinh nghiệm sau phiên xét xử.

Ngay sau khi kết thúc phiên tòa, VKSND tỉnh Nghệ An đã tổ chức phiên họp rút kinh nghiệm dưới sự chỉ đạo đồng chí Hồ Sỹ Cấp – Phó viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Nghệ An và có sự tham gia của đồng chí Trần Ngọc Sơn – Phó chánh án Tòa án nhân dân tỉnh Nghệ An cùng các đồng chí Trưởng, phó phòng, Kiểm sát viên phòng 9 và các đồng chí Thẩm phán Tòa án nhân dân tỉnh Nghệ An có mặt tại phiên tòa trực tuyến.

Tại hội nghị họp rút kinh nghiệm các đồng chí đã thẳng thắn, nghiêm túc chỉ ra những ưu điểm, hạn chế của Kiểm sát viên trong việc lựa chọn vụ án, chuẩn bị các nội dung cho phiên tòa cũng như cách xử lý tình huống, đặt câu hỏi cho đương sự.

Kết luận cuộc họp, đồng chí Hồ Sỹ Cấp và đồng chí Trần Ngọc Sơn đã đánh giá cao sự phối hợp của Tòa án nhân dân tỉnh Nghệ An và VKSND tỉnh Nghệ An trong công tác kiểm sát xét xử phiên tòa rút kinh nghiệm, cũng như sự chuẩn bị chu đáo của lãnh đạo phụ trách cùng các đồng chí Kiểm sát viên phòng 9 trong việc tổ chức phiên tòa được thể hiện qua việc chọn vụ án, phân công Kiểm sát viên kiểm sát hoạt động xét xử tại phiên tòa, dự kiến các tình huống phát sinh tại phiên tòa; Kiểm sát viên đã thể hiện được vị trí, vai trò của mình.

Đồng thời đồng chí Hồ Sỹ Cấp chỉ đạo sau phiên tòa các đơn vị Viện kiểm sát cấp huyện phải tổ chức họp, đánh giá, nhận xét và tập hợp những ý kiến góp ý việc xét xử rút kinh nghiệm theo đúng yêu cầu Kế hoạch số 1288/KH-VKS-DS ngày 09/7/2020 và gửi về cho VKSND tỉnh Nghệ An tổng hợp rút kinh nghiệm chung.            

Trần Thị Thanh Vĩnh