Viện cấp cao 3 phối hợp tổ chức phiên tòa rút kinh nghiệm đối với các vụ án

Để đạt được hai chỉ tiêu “kép” (đảm bảo chất lượng công tác kháng nghị phúc thẩm và tổ chức phiên tòa rút kinh nghiệm là hai chỉ tiêu quan trọng của Ngành Kiểm sát nhân dân), cũng như để nâng cao kỹ năng kiểm sát các vụ án hành chính cho các Kiểm sát viên, Viện cấp cao 3 đã phối hợp tổ chức phiên tòa rút kinh nghiệm đối với các vụ án hành chính có kháng nghị phúc thẩm của Viện cấp cao 3. 

Điển hình là vụ án “Khiếu kiện hành vi không ban hành Quyết định thu hồi đất; Quyết định bồi thường, hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất và Quyết định giải quyết khiếu nại” theo Bản án hành chính sơ thẩm số 76/2024/HC-ST ngày 09/5/2024 của TAND tỉnh K.

Phiên tòa rút kinh nghiệm đối với các vụ án hành chính có kháng nghị phúc thẩm của Viện cấp cao 3.

Nội dung vụ án thể hiện: Thực hiện Dự án K. tại xã D., thành phố P., tỉnh K (viết tắt là Dự án). Ngày 20/10/2011, UBND huyện P. ban hành Quyết định số 5046/QĐ-UBND phê duyệt Phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Dự án. Ngày 10/11/2011, UBND huyện P. ban hành Quyết định số 5642/QĐ-UBND bồi thường, hỗ trợ đất đai cho ông Trịnh Xuân Đ. với số tiền 6.931.497.000 đồng (viết tắt là Quyết định số 5642). 

Ngoài ra, ông Đ. còn được hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm và hỗ trợ ổn định đời sống bổ sung theo Quyết định số 2646/QĐ-UBND ngày 15/4/2013 và Quyết định số 4121/QĐ-UBND ngày 09/5/2017 của UBND huyện P. với số tiền 827.638.800 đồng và được nhận 2 nền tái định cư. 

Ông Đ. đã nhận toàn bộ số tiền bồi thường, hỗ trợ và 2 nền tái định cư. Tuy nhiên, ông Đ. cho rằng UBND huyện P. không ban hành Quyết định thu hồi đất đối với thửa 518 và chỉ hỗ trợ diện tích 7.968,1m²/22.985,3m² của thửa 518 là không đúng quy định pháp luật vì phần đất này gia đình ông quản lý, sử dụng từ năm 1991-1992 cho đến khi thu hồi thực hiện Dự án. 

Kiểm sát viên cao cấp Phạm Văn Nhàn thực hiện việc hỏi tại phiên tòa.

Do đó, ông Đ. đã khiếu nại và được Chủ tịch UBND huyện P. (lúc này là TP P.) giải quyết tại Quyết định giải quyết khiếu nại số 5232/QĐ-UBND ngày 13/10/2023 với nội dung không công nhận nội dung khiếu nại của ông Đ. (viết tắt là Quyết định số 5232).

Không đồng ý, ông Đ. khởi kiện yêu cầu Tòa án giải quyết: Hủy Quyết định số 5232, 01 phần Quyết định số 5642 đối với phần diện tích đất 7.968,1m² với số tiền 179.282.300 đồng.

Buộc UBND thành phố P. ban hành Quyết định thu hồi và Quyết định bồi thường, hỗ trợ đối với diện tích đất 22.985,3m² của thửa 518 cho ông Đ. theo quy định pháp luật.

Bản án hành chính số 76/2024/HC-ST ngày 09/5/2024 của Tòa án nhân dân tỉnh K. đã tuyên xử: “Chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông Trịnh Xuân Đ.

Hủy Quyết định giải quyết khiếu nại số 5232/QĐ-UBND ngày 13/10/2023 của Chủ tịch UBND thành phố P. về việc giải quyết khiếu nại của ông Trịnh Xuân Đ.

Hủy 1 phần Quyết định số 5642/QĐ-UBND ngày 10/11/2011 của UBND huyện P., phần hỗ trợ diện tích đất 7.932,6m² với số tiền 179.282.300 đồng.

Buộc UBND thành phố P. thực hiện nhiệm vụ, công vụ theo quy định của pháp luật, cụ thể: Thực hiện quy trình thu hồi đất đối với diện tích đất 22.958,3m2 của ông Trịnh Xuân Đ. tại ấp Đ., xã D., thành phố P., tỉnh K.”.

Ngoài ra, Bản án còn tuyên về án phí và quyền kháng cáo… Từ các căn cứ và phân tích nêu trên, Viện trưởng Viện cấp cao 3 ban hành Quyết định kháng nghị phúc thẩm xác định việc tuyên xử của Tòa án cấp sơ thẩm là có vi phạm tố tụng, vi phạm trong việc nhận định và đánh giá chứng cứ, không áp dụng đầy đủ các quy định pháp luật trong việc xét xử dẫn đến việc tuyên xử chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông Đ. là không khách quan, không đảm bảo căn cứ theo quy định của pháp luật. 

Sau hai lần hoãn xét xử, ngày 25/11/2024, Viện cấp cao 3 đã phối hợp với Toà án nhân dân (TAND) cấp cao tại TP HCM tổ chức phiên toà rút kinh nghiệm ở giai đoạn phúc thẩm đối với vụ án nêu trên. 

Tại phiên tòa phúc thẩm, Viện cấp cao 3 giữ nguyên Quyết định kháng nghị, người bị kiện giữ nguyên yêu cầu kháng cáo; các đương sự không cung cấp chứng cứ mới. Tham gia phần xét hỏi tại phiên toà, Kiểm sát viên tham gia kiểm sát việc xét xử và bảo vệ kháng nghị đã đặt các câu hỏi và yêu cầu các đương sự cung cấp chứng cứ để làm rõ tình tiết trong vụ án. 

Từ các tài liệu, chứng cứ có trong hồ sơ và kiểm sát trực tiếp tại phiên tòa, KSV đã phát biểu quan điểm về thủ tục và nội dung vụ án, phân tích các tài liệu, chứng cứ, từ đó, đề nghị Hội đồng xét xử phúc thẩm chấp nhận toàn bộ Quyết định kháng nghị của Viện trưởng Viện cấp cao 3, sửa toàn bộ Bản án sơ thẩm, bác yêu cầu khởi kiện của ông Đ.

VKSND cấp cao tại TP HCM họp rút kinh nghiệm sau phiên tòa.

Cùng ngày, Hội đồng xét xử phúc thẩm Tòa án nhân dân cấp cao tại TP Hồ Chí Minh đã tuyên xử chấp nhận Quyết định kháng nghị phúc thẩm số 13/QĐKNPT-VKS-HC ngày 07/6/2024 của Viện trưởng Viện cấp cao 3, sửa toàn bộ Bản án sơ thẩm, bác yêu cầu khởi kiện của ông Trịnh Xuân Đ.

Sau khi kết thúc phiên tòa, đơn vị đã tiến hành họp, rút kinh nghiệm chung theo hướng dẫn của ngành. Qua thảo luận tại buổi họp, Lãnh đạo Viện cấp cao 3 đã kết luận những ưu điểm và các vấn đề cần phải rút kinh nghiệm đối với cán bộ công chức nghiên cứu hồ sơ, cũng như Kiểm sát viên tại phiên tòa để nâng cao hơn nữa trình độ, năng lực chuyên môn, đảm bảo các chỉ tiêu không chỉ của Viện cấp cao 3, mà còn đảm bảo chỉ tiêu chung của Ngành.

Qua vụ án điển hình nêu trên, thấy rằng việc tổ chức các phiên tòa rút kinh nghiệm đối với các vụ án hành chính có Kháng nghị của Viện cấp cao 3 là việc làm cần thiết và cốt lõi để đảm bảo hoàn thành mục tiêu kép đó là vừa đảm bảo chỉ tiêu chất lượng kháng nghị, vừa đảm bảo chỉ tiêu tổ chức phiên tòa rút kinh nghiệm đối với từng Kiểm sát viên.

Từ đó, nâng cao năng lực chuyên môn, nghiệp vụ, góp phần đảm bảo tính khách quan, chính xác trong việc giải quyết các vụ án, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của Nhà nước và công dân./.