Thông báo nêu rõ, ngày 11/12/2023, Viện cấp cao 1 nhận được báo cáo số 41/BC-VKS-P8 ngày 8/12/2023 của VKSND tỉnh T đề nghị kháng nghị giám đốc thẩm hủy một số Quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù của TAND tỉnh T, do vi phạm Điều 63 Bộ luật Hình sự; Điều 38 Luật thi hành án hình sự; khoản 4 Điều 14 Thông tư số 103/2021/TT-BCA ngày 1/11/2021 của Bộ trưởng Bộ Công an quy định về xếp loại chấp hành án phạt tù cho phạm nhân; Điều 6 Thông tư liên tịch số 02/2013/TTLT-BCA-BQP-TANDTC- VKSNDTC của liên ngành tư pháp trung ương hướng dẫn các quy định về giảm thời hạn chấp hành án phạt tù.
Qua nghiên cứu báo cáo, các tài liệu có liên quan, Viện cấp cao 1 nhận thấy Trại giam T thuộc Bộ công an có sai sót trong việc xếp loại chấp hành án phạt tù cho các phạm nhân phải chấp hành hình phạt tù của nhiều bản án, dẫn đến Tòa án quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù không đúng quy định.
Cụ thể, về các quy định của pháp luật có liên quan: Tại khoản 5 Điều 19 Nghị định 133/2020/NĐ-CP ngày 9/11/2020 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật thi hành án hình sự quy định: “Phạm nhân xếp loại kém là khi… phạm tội mới trong thời gian chấp hành án phạt tù; … không khai báo hành vi phạm tội của mình đã thực hiện trước thời gian chấp hành án phạt tù và được xét xử bằng một bản án khác...”.
    |
 |
| Quang cảnh một phiên họp xét giảm thời hạn chấp hành án phạt tù. (Ảnh minh hoạ) |
Tại khoản 4 Điều 14 Thông tư số 103/2021/TT-BCA ngày 1/11/2021 của Bộ trưởng Bộ Công an quy định về xếp loại chấp hành án phạt tù cho phạm nhân quy định: "Phạm nhân có hành vi phạm tội thực hiện trong thời gian bị tạm giữ, tạm giam hoặc được tại ngoại, áp dụng biện pháp bảo lĩnh, đặt tiền để bảo đảm, cấm đi khỏi nơi cư trú, tạm hoãn xuất cảnh của tố tụng hình sự và được xét xử bằng một bản án khác, thì hai quý đầu chấp hành án phạt tù xếp loại kém”.
Như vậy, đối chiếu theo quy định của pháp luật thì những phạm nhân thuộc trường hợp trong báo cáo của Viện kiểm sát địa phương đề nghị kháng nghị giám đốc thẩm hủy quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù thì hai quý đầu chấp hành án phạt tù chỉ được xếp loại kém.
Về nội dung vi phạm trong việc xét giảm thời hạn chấp hành án phạt tù, Thông báo rút kinh nghiệm nêu rõ: Theo nội dung báo cáo đề nghị kháng nghị của VKSND tỉnh T, Viện cấp cao 1 nhận thấy các quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù của TAND tỉnh T có sai sót, vi phạm do những phạm nhân này khi chấp hành án đều thuộc trường hợp phải xếp loại “kém” ở hai quý đầu tiên.
Tuy nhiên, khi xếp loại chấp hành án cho phạm nhân, Trại giam T vẫn xếp loại “khá” cho những phạm nhân này là không đúng quy định của Thông tư số 103/2021/TT-BCA của bộ Công An nêu trên.
Về nội dung cần rút kinh nghiệm, theo Viện cấp cao 1, khi phạm nhân thuộc trường hợp tiếp tục thực hiện hành vi phạm tội trong thời gian bị tạm giữ, tạm giam hoặc được tại ngoại, áp dụng biện pháp bảo lĩnh, đặt tiền để bảo đảm, cấm đi khỏi nơi cư trú, tạm hoãn xuất cảnh của tố tụng hình sự và sau đó lại bị kết án bằng bản án khác có hiệu lực pháp luật, thì hai quý đầu chấp hành án phạt tù phạm nhân chỉ được xếp loại “kém”. Sau đó, đối chiếu với điều kiện tại điểm b khoản 1 Điều 6 Thông tư liên tịch số 02/2013/TTLT-BCA-BQP-TANDTC-VKSNDTC ngày 15/5/2013 (của Bộ Công an, Bộ quốc phòng, TAND tối cao, VKSND tối cao hướng dẫn thi hành các quy định về giảm thời hạn chấp hành án phạt tù đối với phạm nhân) để xác định phạm nhân có đủ điều kiện chung để được xét giảm thời hạn chấp hành án phạt tù theo quy định tại Điều 6 Thông tư liên tịch số 02/2013/TTLT hay không để quyết định việc xét giảm thời hạn chấp hành án phạt tù.
Thông qua vụ việc này, Viện cấp cao 1 đề nghị các Viện kiểm sát địa phương khi thực hiện công tác kiểm sát cần rà soát lại các trường hợp có dấu hiệu vi phạm về xếp loại chấp hành án theo các nội dung nêu trên hoặc vi phạm về các điều kiện khác thì kịp thời kiến nghị Hội đồng xét giảm thời hạn chấp hành án phạt tù và Tòa án cùng cấp không xét giảm cho các trường hợp này. Trường hợp sau khi đã có quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù của Tòa án cùng cấp mới phát hiện có vi phạm về trình tự thủ tục cũng như về điều kiện xét giảm thì kịp thời báo cáo đề nghị xem xét theo trình tự giám đốc thẩm trong thời hạn luật định.