Sáng kiến từ đoàn thanh niên
Đồng chí Nguyễn Tuấn Khanh – Viện trưởng VKSND quận Kiến An (TP Hải Phòng) cho biết, thời điểm Luật THAHS năm 2019 chính thức được Quốc hội khóa 14 thông qua, Quy chế công tác kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam và THAHS cùng các hướng dẫn của VKSND tối cao, Kiểm sát viên phải kiểm sát chặt chẽ công tác THAHS của Tòa án, Cơ quan THAHS cùng cấp và các UBND, Công an cấp phường trên địa bàn; từ việc ra quyết định thi hành án đến khi bị án chấp hành xong toàn bộ hình phạt; kiểm sát chặt chẽ từng loại thời hạn; kiểm sát việc tổ chức thi hành đối với từng bị án và phát hiện vi phạm ban hành kiến nghị, kháng nghị.
Theo đó, Kiểm sát viên và cán bộ phải điền đầy đủ các loại sổ thụ lý (hiện có 9 loại sổ THAHS liên quan đến các VKSND cấp huyện), soạn thảo các loại phiếu kiểm sát, thông báo, yêu cầu và nhiều văn bản khác theo mẫu của VKSND tối cao (hiện có 33 loại văn bản THAHS liên quan đến các VKSND cấp huyện), lập hồ sơ và tham gia phiên họp theo quy định.
    |
 |
| Đồng chí Nguyễn Tuấn Khanh báo cáo về phần mềm Sổ thụ lý điện tử tại buổi khảo sát của Đoàn công tác của Vụ 8, VKSND tối cao. |
Tuy nhiên, biên chế trong ngành còn hạn chế, tại các đơn vị cấp quận huyện, mỗi Kiểm sát viên, cán bộ đều phải kiêm nhiệm nhiều khâu công tác khác nhau. Việc thực hiện triệt để, đúng quy định trong kiểm sát THAHS, đòi hỏi rất nhiều thời gian, công sức. Khi đó, lượng thời gian còn lại rất khó để Kiểm sát viên, cán bộ hoàn thành tốt các khâu công tác được giao khác.
Mặt khác, việc tinh giản biên chế ngày càng tạo áp lực lớn đối với mỗi đơn vị. Chính vì những lý do trên, đòi hỏi cần phải xây dựng các phần mềm hỗ trợ cho các Kiểm sát viên, cán bộ thực hiện nhiệm vụ, nhằm giảm áp lực công việc, tăng năng suất lao động, hiệu quả công việc.
Cũng trong năm 2019, đồng chí Nguyễn Tuấn Khanh đã phát động phong trào sáng tạo trong Đoàn thanh niên của VKSND quận Kiến An. Và từ cuốn sổ tay ghi chép công việc của Kiểm tra viên, Viện trưởng VKSND quận Kiến An đã trực tiếp chỉ đạo Đoàn thanh niên cơ quan xây dựng phần mềm hỗ trợ công tác THAHS.
Ngày 26/3/2020, phần mềm được đưa vào thí điểm sử dụng tại đơn vị. Quá trình thí điểm, Đoàn thanh niên đã phát hiện và khắc phục nhiều lỗi phát sinh, đồng thời, chỉnh sửa, bổ sung thêm một số chức năng phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của VKSND quận, huyện.
Ngày 26/3/2021, sau 1 năm thí điểm sử dụng mang lại hiệu quả tích cực, phần mềm đã được chính thức đưa vào sử dụng tại đơn vị và được đặt tên là Sổ thụ lý điện tử kiểm sát THAHS.
Những tín hiệu tích cực
Với 2 mục đích quan trọng, xuyên suốt trong quá trình xây dựng phần mềm là giảm thời gian song song với nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác kiểm sát THAHS, phần mềm sổ thụ lý điện tử kiểm sát THAHS đã cơ bản đáp ứng được kỳ vọng.
Phần mềm tự động thực hiện hầu hết các công việc có tính chất thường xuyên mà Kiểm sát viên, cán bộ phải thực hiện. Cụ thể, tự động tính toán thời hạn trong THAHS, như: Thời gian có hiệu lực của bản án, thời hạn ra quyết định thi hành án (QĐTHA) hoặc ủy thác ra QĐTHA, thời hạn gửi QĐTHA cho Viện kiểm sát, thời gian chấp hành từng loại hình phạt, thời hạn hoãn chấp hành án phạt tù, thời gian đủ điều kiện rút ngắn thời gian thử thách của án treo, xét giảm thời gian thi hành án cải tạo không giam giữ, thời gian thi hành tha tù trước thời hạn có điều kiện...
Thông qua việc tính toán thời hạn, phần mềm thông báo cho người sử dụng biết các trường hợp vi phạm của Tòa án, Cơ quan thi hành án và UBND cấp xã trong việc thực hiện các quy định về thời hạn trên, để VKS ban hành các yêu cầu, kiến nghị hoặc đôn đốc thực hiện.
Quản lý, tra cứu, lập danh sách các trường hợp chưa ra QĐTHA hoặc ủy thác ra QĐTHA, các bị án chưa chấp hành, đang chấp hành và đã chấp hành xong ở bất kỳ thời điểm nào mà người sử dụng muốn. Đồng thời, trực tiếp đánh dầu các trường hợp có vi phạm hoặc cần chú ý.
Tự động tính toán và điền hầu hết các tiêu chí có tính lô gic của Biểu Thống kê số 07 của VKSND tối cao và số liệu báo cáo của Phòng 8 theo từng tháng, quý, 6 tháng và cả năm. Tự động soạn các văn bản theo mẫu của VKSND tối cao như: Yêu cầu ra quyết định THAHS (Mẫu số 9), Yêu cầu áp giải thi hành án (Mẫu số 11), Thông báo việc ủy thác THAHS (Mẫu số 13), Thông báo tiếp nhận ủy thác THAHS (Mẫu số 14), Thông báo tiếp nhận kiểm sát án treo, cải tạo không giam giữ (Mẫu số 26), Phiếu kiểm sát quyết định về thi hành án.
Ngày 18/08/2021, Viện trưởng VKSND thành phố Hải Phòng đã có Quyết định thành lập Hội đồng thẩm định kết quả ứng dụng phần mềm “Sổ thụ lý điện tử kiểm sát THAHS” do VKSND quận Kiến An nghiên cứu, sử dụng thử nghiệm.
Qua đánh giá, thẩm định đối với phần mềm, 100% các thành viên trong Hội đồng thẩm định (5/5 đồng chí) đều nhất trí đánh giá: Phần mềm được xây dựng đảm bảo đúng các quy định về nghiệp vụ kiểm sát thi hành án; đạt hiệu quả giúp hỗ trợ công tác kiểm sát thi hành án và công tác quản lý, chỉ đạo, điều hành khâu kiểm sát thi hành án và đồng ý cho phần mềm có thể triển khai áp dụng rộng rãi đối với VKSND hai cấp ngành Kiểm sát Hải Phòng.
Tiếp tục nâng cấp
Thực hiện Chỉ thị số 03/CT-VKSTC ngày 17/5/2021 về tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, thúc đẩy chuyển đổi số trong ngành Kiểm sát nhân dân của Viện trưởng VKSND tối cao, chỉ đạo của lãnh đạo VKSND thành phố, Ban Chỉ đạo ứng dụng công nghệ thông tin, thúc đẩy chuyển đổi số trong ngành Kiểm sát Hải Phòng, VKSND quận Kiến An tiếp tục hoàn thiện phần mềm trên theo hướng thông minh, tiện lợi, bảo mật cao.
Trong bản nâng cấp, phần mềm có giao diện trực quan kết hợp các chức năng quản lý tiện lợi, có thể quản lý làm việc online từ xa, hiệu quả, chuyên nghiệp. Cụ thể, phần mềm được xây dựng trực tuyến trên nền Web, sử dụng được trên: Máy tính, Laptop, điện thoại di động... mọi lúc, mọi nơi không cần cài đặt, hỗ trợ Online 24/7, sử dụng công nghệ mới, tiên tiến mang lại sự bảo mật tuyệt đối... nhằm ứng dụng trong khâu công tác kiểm sát THAHS, góp phần tiếp tục nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác trong thời gian tới.
Với phần mềm quản lý cũ thực hiện trên offline, người nhập dữ liệu phải nhập liệu chỉ ở một nơi một máy tính theo quy định, khi các bộ phận cần tra cứu, kiểm tra cần sử dụng dữ liệu trong phần mềm cần đến máy nhập liệu để xem hoặc phải coppy dữ liệu về máy dẫn đến làm mất thời gian và công sức, bị phụ thuộc và khó khăn khi các bộ phận không thể làm việc tại cơ quan.
Nhưng với phần mềm quản lý Online, dữ liệu lưu trữ trên không gian mạng, hoạt động 24/7h, không bị giới hạn về không gian. Người nhập liệu, cán bộ Viện kiểm sát, quản lý cấp cao, dù ở bất kỳ đâu hay thời gian nào, chỉ cần có mạng internet, tài khoản đăng nhập đều có thể làm việc trên phần mềm Sổ thụ lý THAHS. Bên cạnh đó là, chức năng phân quyền hỗ trợ tốt chức năng nhập liệu, kiểm tra, giám sát, thống kê, tra cứu…
Sự thành công của phần mềm “Sổ thụ lý điện tử kiểm sát THAHS” là nỗ lực lớn của VKSND quận Kiến An cùng với sự chỉ đạo, ủng hộ, động viên, giúp đỡ của VKSND các cấp, đặc biệt là của lãnh đạo VKSND TP Hải Phòng và Ban Chỉ đạo ứng dụng công nghệ thông tin VKSND TP Hải Phòng. Hy vọng trong thời gian tới, phần mềm sẽ được hoàn thiện, bổ sung hơn nữa và phát huy hiệu quả, góp phần nâng cao chất lượng công tác kiểm sát THAHS, đồng thời, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong ngành Kiểm sát Hải Phòng theo kế hoạch VKSND thành phố đã đề ra.