Trên cơ sở kết quả xác minh tin báo, tố giác tội phạm, CQĐT xác định: trong quá trình nhận ký gửi cà phê của các hộ dân, Chiến không đưa ra thông tin gian dối, không sử dụng tiền cá nhân vào mục đích bất hợp pháp, không bỏ trốn và vẫn ghi nhận nợ của các hộ dân. Nguyên nhân khiến Chiến mất khả năng thanh toán là do giá cà phê lên cao, các hộ dân đồng loạt chốt giá bán, nên Chiến không xoay xở kịp. Theo quan điểm của Cơ quan điều tra đây là quan hệ dân sự, không có dấu hiệu tội phạm. Bởi vậy, Cơ quan điều tra đã trao đổi thống nhất với Viện kiểm sát ra quyết định Không khởi tố vụ án.
    |
 |
| Viện trưởng VKSND tỉnh Đăk Nông Nguyễn Văn Cường tiếp công dân. |
Không đồng ý với quyết định Không khởi tố vụ án của Cơ quan điều tra, gần 60 hộ dân tiếp tục làm đơn khiếu nại, tố cáo gửi các cơ quan chức năng. Trước tình hình này, đích thân Viện trưởng VKSND tỉnh Đăk Nông đã trực tiếp tiếp công dân, lắng nghe những ý kiến phản ánh, tâm tư, nguyện vọng của nhân dân. Trên cơ sở đó, Viện trưởng VKSND tỉnh đã chỉ đạo các phòng nghiệp vụ trực tiếp tiến hành xác minh, thu thập chứng cứ để có cơ sở trả lời đơn khiếu nại, tố cáo của công dân theo đúng quy định của pháp luật.
Nhớ lại quá trình trực tiếp tiếp công dân và chỉ đạo giải quyết đơn của các hộ dân trong vụ việc này, Viện trưởng VKSND tỉnh Đăk Nông Nguyễn Văn Cường chia sẻ: “Trên cơ sở ý kiến trình bày của những người đại diện cho gần 6 chục hộ dân thì tôi thấy việc Cơ quan điều tra và phòng nghiệp vụ tham mưu cho lãnh đạo Viện ra quyết định Không khởi tố vụ án cũng chưa có cơ sở vững chắc. Các cơ quan chức năng cũng chưa làm hết trách nhiệm trong việc thu thập đánh giá chứng cứ, đặc biệt là chưa làm rõ được vấn đề tài chính của công ty này khi huy động tài sản của các hộ dân. Bởi vậy, tôi đã chỉ đạo các phòng nghiệp vụ trực tiếp thụ lý, xác minh thông tin để có cơ sở giải quyết đúng đắn đơn khiếu nại của công dân”.Thực hiện chỉ đạo của Viện trưởng VKSND tỉnh, tháng 8/2018, một tổ công tác xác minh tin báo được thành lập với thành phần tham gia là các Kiểm sát viên thuộc Phòng Thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra, kiểm sát xét xử sơ thẩm án kinh tế và Phòng Thanh tra - Khiếu tố.
Ngoài việc xác minh các giao dịch dẫn đến các khoản nợ của Công ty TNHH Quyết Chiến với các tập thể và cá nhân liên quan theo phản ánh của các hộ dân, tổ công tác còn có nhiệm vụ xác minh tài sản, khả năng tài chính của Công ty và thời điểm Công ty ngừng hoạt động, trên cơ sở sở đó để xác định có hay không hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản và thời điểm thực hiện hành vi phạm tội. Bởi chỉ trong trường hợp Công ty mất khả năng thanh toán, nhưng vẫn nhập cà phê và hứa hẹn thời gian trả tiền cho các hộ dân thì mới có căn cứ để xử lý hình sự về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Còn những quan hệ giao dịch diễn ra trước thời điểm Công ty mất khả năng thanh toán được xác định là quan hệ dân sự.
Kết quả xác minh tại Chi cục Thuế thị xã Gia Nghĩa cho thấy: Ngày nộp thuế cuối cùng của Công ty TNHH Quyết Chiến là 29/9/2016. Tờ khai thuế quý 1/2017 thể hiện không phát sinh hoạt động mua bán hàng hóa. Cũng theo thông tin từ Chi cục thuế Gia Nghĩa, do Công ty TNHH Quyết Chiến nhiều tháng liền không phát sinh hoạt động mua bán, không nộp thuế, nên Chi cục đã tiến hành xác minh. Kết quả cho thấy Công ty TNHH Quyết Chiến không còn hoạt động tại địa chỉ đã đăng ký với Cơ quan Thuế, điện thoại không liên lạc được. Do đó, này 29/8/2017, Chi cục thuế thị xã Gia Nghĩa đã ban hành thông báo về việc người nộp thuế không còn hoạt động tại địa chỉ đăng ký; Các hóa đơn đã cấp còn lại không còn giá trị sử dụng.
|
 |
| Cuộc họp liên ngành giữa Viện kiểm sát và Cơ quan điều tra tỉnh Đăk Nông. |
Về tài sản, tại thời điểm xác minh, Vũ Xuân Chiến, Giám đốc Công ty TNHH Quyết Chiến có 2 lô đất, nhưng giấy chứng nhận quyền sử dụng 2 lô đất này đã được thế chấp để vay vốn ngân hàng.
Đối với các khoản vay ngân hàng, trong khoảng thời gian từ năm 2014 - 2015, Vũ Xuân Chiến có vay của Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn chi nhánh Đăk Nông tổng số tiền 8 tỉ 750 triệu đồng. Tính đến ngày 8/6/2017, Vũ Xuân Chiến còn nợ gốc và lãi tạm tính hơn 5 tỉ đồng.
Đối với hoạt động kinh doanh, ký gửi cà phê, qua đối chiếu sổ sách kế toán, Vũ Xuân Chiến xác nhận, tính đến cuối năm 2016, Chiến còn nợ của các hộ dân tổng số tiền 2 tỉ 710 triệu đồng.
Từ những chứng cứ thu thập được có thể khẳng định, từ cuối năm 2016, Công ty TNHH Quyết Chiến đã mất khả năng cân đối tài chính. Tuy nhiên, theo phản ánh của các hộ dân vào đầu tháng 1/2017, Chiến vẫn liên hệ mời gọi các hộ dân đến bán, ký gửi cà phê và hẹn ngày trả tiền. Đến hẹn, các hộ dân đến lấy tiền thì Chiến khất lần. Thậm chí, trong các ngày 9,10/1/2017, Chiến vẫn nhận cà phê và hẹn các hộ dân tối cùng ngày hoặc sáng hôm sau đến nhận tiền. Nhưng sáng hôm sau, khi các hộ dân đến thì Chiến đóng cửa Công ty, sau đó tuyên bố vỡ nợ.
Hành vi của Vũ Xuân Chiến tiếp tục nhận cà phê ký gửi của các hộ dân sau thời điểm Công ty mất khả năng thanh toán có dấu hiệu của tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Vì vậy, Viện trưởng VKSND tỉnh Đăk Nông đã ra quyết định hủy quyết định không khởi tố vụ án của Cơ quan điều tra; đồng thời yêu cầu Cơ quan điều tra ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với Vũ Xuân Chiến về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Ngày 10/10/2018, Cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh Đăk Nông đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với Vũ Xuân Chiến về tội Lừa đảo chiếm đoạt Tài sản.
Trong quá trình điều tra vụ án, Cơ quan điều tra đã thu thập thêm nhiều chứng cứ mới, qua đó xác định: đầu mùa vụ cà phê 2016 - 2017, Công ty TNHH Quyết Chiến không còn nguồn tiền để bảo đảm hoạt động kinh doanh, nhưng vẫn tạm ứng hơn 15 tỉ đồng của Công ty Cúc Hùng và Công ty Hoàng Nghi để mua 230 tấn cà phê của 200 hộ dân trên địa bàn xã Đăk Nia. Tính đến ngày 9/1/2017, Công ty TNHH Quyết Chiến còn nợ tổng cộng hơn 18 tỉ 631 triệu đồng và 132.350 kg cà phê. Trong khi đó nguồn tài chính của Công ty lúc này chỉ còn gần 7 tỉ đồng. Thế nhưng, những ngày sau đó, Vũ Xuân Chiến vẫn tiếp tục thu mua cà phê của các hộ dân, hứa hẹn trả tiền trong thời gian ngắn, sau đó thì tuyên bố phá sản, vỡ nợ. Tổng số tiền mà Vũ Xuân Chiến chiếm đoạt của các hộ dân được xác định là gần 483.648.000 đồng.
Trên cơ sở kết quả điều tra này, VKSND tỉnh Đăk Nông đã ban hành cáo trạng truy tố Vũ Xuân Chiến về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo quy định tại Điều 174 Bộ luật Hình sự, với tình tiết định khung tăng nặng phạm tội nhiều lần. Ngày 11/10/2019, TAND tỉnh Đăk Nông đưa vụ án ra xét xử, tuyên phạt Vũ Xuân Chiến mức án 8 năm tù và buộc bị cáo phải bồi thường toàn bộ số tiền đã chiếm đoạt cho các bị hại.
Việc xử lý nghiêm minh vụ án đã chấm dứt vụ kiện phức tạp kéo dài. Điều đáng mừng hơn là sau khi vụ án được khởi tố, Vũ Xuân Chiến đã tích cực khắc phục hậu quả, trả tiền cho các hộ dân, kể cả trong các giao dịch được xác định là quan hệ dân sựq