Theo Bản án hình sự sơ thẩm số 42/2020/HSST ngày 24/7/2020 của TAND tỉnh Bắc Ninh, các bị cáo có hành vi phạm tội như sau: Trần Đình Quảng, Giám đốc và là người đại diện theo pháp luật của Công ty TNHH Tư vấn hỗ trợ đầu tư Đại An đứng ra thành lập 14 cơ sở cho vay tại tỉnh Bắc Ninh. Sau đó, Quảng và Phạm Văn Hải cùng thuê người quản lý tại các địa điểm cho vay, mỗi địa điểm có 1 người quản lý và trả công từ 6 - 9 triệu đồng/tháng, những người quản lý này sẽ trực tiếp cho vay tiền và thu tiền lãi.
Đối với 14 cơ sở cho vay, Quảng giao cho Hải trực tiếp quản lý 8 cơ sở, với nhiệm vụ của Hải là chuyển tiền gốc, thu tiền lãi về giao cho Quảng và trả công cho người quản lý trực tiếp tại các cơ sở do Phạm Văn Hy, Trần Mạnh Hùng, Trần Văn Dương, Phạm Văn Toán, Đinh Quang Thắng, Nguyễn Quang Xứng, Nguyễn Văn Thực và Bùi Văn Thành là người quản lý. Các địa điểm còn lại, Quảng thuê Dương Đắc Chuẩn, Nguyễn Xuân Điển, Nguyễn Văn Trường, Nguyễn Văn Triệu, Trần Văn Khôi, Trần Văn Dương, Nguyễn Văn Thoan, Đỗ Văn Hùng quản lý.
    |
 |
| Nhóm đối tượng cầm đầu trong một vụ án cho vay nặng lãi ở Bắc Ninh. Ảnh minh họa |
Quá trình điều tra và tại phiên tòa sơ thẩm đã làm rõ mức lãi suất mà Quảng quy định là 8.000đồng/1 triệu đồng/1 ngày đối với người vay tiền thế chấp giấy tờ như: Chứng minh thư nhân dân, giấy phép lái xe, sổ hộ khẩu… tương đương với lãi suất 24%/tháng, 288%/năm và 5.000đồng/1 triệu/1 ngày đối với người vay tiền thế chấp tài sản như: xe máy, điện thoại di động, máy tính,... tương đương với lãi suất 15%/1 tháng, 180%/năm, mức lãi suất cho vay trên gấp từ 9 đến 14 lần so với quy định của pháp luật. Đến thời điểm bị phát hiện, các cơ sở do Quảng thành lập đã thu lời bất chính là 4.629.963.917 đồng. Trong đó, 8 cơ sở do Hải trực tiếp quản lý từ tháng 1/2018 đến ngày 2/1/2019 thu lời bất chính 2.356.184.423 đồng.
Ngoài ra, Hải và Quảng cùng nhau chung vốn để cho vay tại cơ sở do Dương Đắc Chuẩn là người quản lý và thu lời bất chính 585.494.732 đồng. Tổng cộng, số tiền thu lời bất chính mà các bị cáo phải chịu trách nhiệm hình sự là: Quảng 4.629.963.917 đồng, Hải 2.941.679.155 đồng, Hy 838.557.611 đồng, Toán 625.984.811 đồng, Điển 600.297.507 đồng, Chuẩn 585.494.732 đồng, Trường 412.890.106 đồng, Hùng 253.779.225 đồng, Dương 222.570.650 đồng, Thắng 178.661.778 đồng, Triệu và Khôi 140.814.665 đồng, Thành 66.701.889 đồng, Thoan 45.139.644 đồng, Hùng 41.795.279 đồng, Thực 38.092.222 đồng. Trần Văn Khang nhờ Quảng đứng ra đăng ký 1 cơ sở hoạt động riêng, Khang thuê Vũ Văn Huỳnh quản lý trực tiếp và thu lời bất chính là 174.193.055 đồng.
Bản án hình sự sơ thẩm số 42/2020/HSST ngày 24/7/2020 của TAND tỉnh Bắc Ninh tuyên bố Phạm Văn Hải, Phạm Văn Hy, Phạm Văn Toán, Nguyễn Xuân Điển, Trần Văn Dương, Nguyễn Văn Trường, Trần Mạnh Hùng và các bị cáo khác phạm tội “Cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự” theo khoản 2 Điều 201 Bộ luật hình sự. Xử phạt các bị cáo Phạm Văn Hải 13 tháng tù, Phạm Văn Toán 10 tháng tù, Nguyễn Xuân Điển 10 tháng tù, Trần Văn Dương, Nguyễn Văn Trường, Trần Mạnh Hùng, mỗi bị cáo 9 tháng tù nhưng cho hưởng án treo, thời gian thử thách 18 tháng.
Sau khi Tòa xét xử sơ thẩm, Viện trưởng VKSND tỉnh Bắc Ninh có báo cáo đề nghị VKSND cấp cao tại Hà Nội kháng nghị phúc thẩm đối với các bị cáo trong vụ án.
VKSND cấp cao tại Hà Nội xét thấy, Bản án hình sự sơ thẩm số 42/2020/HSST ngày 24/7/2020 của TAND tỉnh Bắc Ninh đã xử phạt các bị cáo mức án nhẹ so với hành vi phạm tội và vai trò của các bị cáo. Mặc dù, các bị cáo đều là những người trực tiếp quản lý cơ sở cho vay và thu lời bất chính rất lớn, trên 100 triệu đồng.
Việc Tòa án cấp sơ thẩm áp dụng tình tiết giảm nhẹ “người phạm tội là người có thành tích xuất sắc trong sản xuất, chiến đấu, học tập hoặc công tác” được quy định tại điểm v khoản 1 Điều 51 BLHS đối với bị cáo Phạm Văn Hy khi bị cáo chỉ được Hội Chữ thập đỏ huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định tặng Bằng ghi nhận tấm lòng vàng là chưa chính xác và không đúng hướng dẫn tại mục 5 Nghị quyết số 01/2000/NQ-HĐTP ngày 4/8/2000 của Hội đồng thẩm phán TAND tối cao. Về tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự: Bị cáo Hy được thuê quản lý cơ sở cho vay, trong đó, riêng cơ sở cho vay do Hy quản lý thu lời bất chính đặc biệt lớn - 800.465.389 đồng.
Bị cáo Dương được Quảng thuê cùng Triệu và Khôi quản lý cơ sở cho vay tại thôn Do Nha, xã Phương Liễu, huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh, được hưởng tiền công 9 triệu đồng và thu lời bất chính 140. 814.665 đồng. Ngoài ra, bị cáo Dương còn trực tiếp quản lý cơ sở cho vay ở thôn Thái Bảo, xã Nam Sơn, TP Bắc Ninh do bị cáo Hải thuê và thu lời bất chính 150.475.095 đồng. Tuy nhiên, Tòa án cấp sơ thẩm không áp dụng tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự “Phạm tội 2 lần trở lên” quy định tại điểm g khoản 1 Điều 52 BLHS đối với bị cáo Hy và Dương là thiếu sót, ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc quyết định hình phạt và việc cho bị cáo Dương được hưởng án treo là không đúng pháp luật.
Đối với bị cáo Nguyễn Văn Trường và Trần Mạnh Hùng, Tòa án cấp sơ thẩm áp dụng 2 tình tiết giảm nhẹ quy định ở điểm i, s khoản 1 khoản 2 Điều 51 BLHS. Tuy nhiên, trong bản án không nêu cụ thể tình tiết giảm nhẹ ở khoản 2 Điều 51 BLHS của bị cáo Trường. Kết quả điều tra xác định, Trường trực tiếp cho 1.188 lượt người vay với tổng số tiền là 2.924.770.000 đồng. Trong đó có 1.003 lượt người vay đã trả tất cả gốc và lãi là 2.435.070.000 đồng, thu lời bất chính 412.890.106 đồng, còn 193 lượt người vay nhưng chưa thu tiền gốc và lãi là 508.200.000 đồng. Bị cáo Hùng trực tiếp cho 447 lượt người vay đã trả gốc và lãi với tổng số tiền là 1.481.435.000 đồng, thu lời bất chính 253.779.225 đồng, còn 59 lượt người vay nhưng chưa thu tiền gốc và lãi là 370.900.000 đồng. Việc Tòa án cấp sơ thẩm cho 2 bị cáo được hưởng án treo là chưa nghiêm, không bảo đảm tính răn đe và phòng ngừa tội phạm.
Từ đó, ngày 21/8/2020, Viện trưởng VKSND cấp cao tại Hà Nội đã ban hành Quyết định kháng nghị số 31/QĐ-VC1-HS đối với Bản án số 42/2020/HSST ngày 24/7/2020 của TAND tỉnh Bắc Ninh; đề nghị TAND cùng cấp xét xử phúc thẩm vụ án theo hướng: Áp dụng thêm tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự “Phạm tội 2 lần trở lên” quy định tại điểm g khoản 1 Điều 52 BLHS đối với Phạm Văn Hy và Trần Văn Dương. Không áp dụng tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự “Người phạm tội là người có thành tích xuất sắc trong sản xuất, chiến đấu, học tập hoặc công tác” quy định tại điểm v khoản 1 Điều 51 BLHS đối với cáo Phạm Văn Hy. Tăng hình phạt đối với các bị cáo Phạm Văn Hải, Phạm Văn Hy, Phạm Văn Toán, Nguyễn Xuân Điển, Trần Văn Dương và không cho các bị cáo Nguyễn Văn Trường, Trần Mạnh Hùng và Trần Văn Dương được hưởng án treo.