Ngày 5/8/2024, VKSND tối cao ban hành Công văn số 3341/VKSTC-V2 gửi Ban Dân nguyện, Ủy ban thường vụ Quốc hội; Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Thanh Hoá trả lời kiến nghị của cử tri tỉnh này gửi tới Quốc hội trước kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV về việc đề nghị có hướng dẫn cụ thể để áp dụng thống nhất trong quá trình giải quyết nguồn tin về tội phạm tại khoản 1 Điều 146 của Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015.
Công văn nêu rõ: VKSND tối cao nhận được văn bản số 499/BDN ngày 14/6/2024 của Ban Dân nguyện, Ủy ban thường vụ Quốc hội đề nghị xem xét, giải quyết kiến nghị của cử tri tỉnh Thanh Hóa gửi tới Quốc hội trước kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV với nội dung: “Đề nghị có hướng dẫn cụ thể để áp dụng thống nhất trong quá trình giải quyết nguồn tin về tội phạm tại khoản 1 Điều 146 của Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015”. (BLTTHS).
Sau khi nghiên cứu, rà soát các quy định của BLTTHS và các văn bản pháp luật liên quan, VKSND tối cao có ý kiến phúc đáp như sau:
Theo quy định tại khoản 1 Điều 146 BLTTHS năm 2015: “Khi cơ quan, tổ chức, cá nhân trực tiếp tố giác, báo tin về tội phạm, kiến nghị khởi tố thì Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra có thẩm quyền quy định tại khoản 2 Điều 145 của Bộ luật này phải lập biên bản tiếp nhận và ghi vào sổ tiếp nhận; có thể ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh việc tiếp nhận.
Trường hợp tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố gửi qua dịch vụ bưu chính, điện thoại hoặc qua phương tiện thông tin khác thì ghi vào sổ tiếp nhận”.
    |
 |
| VKSND cấp huyện trực tiếp kiểm sát việc tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố tại cơ quan CSĐT Công an cùng cấp. (Ảnh minh hoạ) |
Như vậy, trường hợp các cơ quan, tổ chức, cá nhân trực tiếp tố giác, báo tin về tội phạm, kiến nghị khởi tố hoặc gửi qua dịch vụ bưu chính, điện thoại hoặc qua phương tiện thông tin khác, thì trách nhiệm tiếp nhận, trình tự, thủ tục tiếp nhận được quy định tại khoản 2 Điều 145 BLTTHS; khoản 1 Điều 5, Điều 7 Thông tư liên tịch số 01 ngày 29/12/2017 của Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Bộ Tài chính, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, VKSND tối cao, quy định việc phối hợp giữa các cơ quan có thẩm quyền trong việc thực hiện một số quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 về tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố; Điều 4, 5, 6 mục 1 Chương II Thông tư số 28/2020/TT-BCA ngày 26/3/2020 của Bộ Công an quy định trình tự, thủ tục tiếp nhận, phân loại xử lý, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố của lực lượng CAND; mục 3 Phần II Hướng dẫn số 15/HD-BCA-V03 ngày 29/8/2023 của Bộ Công an hướng dẫn về việc thực hiện bố trí Điều tra viên ở Công an cấp xã.
Cụ thể như sau: 1. Về trách nhiệm tiếp nhận nguồn tin thuộc: Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra, Viện kiểm sát các cấp, cơ quan, tổ chức khác (Công an xã, phường, thị trấn, Đồn Công an, Trạm Công an, Tòa án các cấp, Cơ quan báo chí và các cơ quan, tổ chức khác).
2. Về tổ chức tiếp nhận, trình tự, thủ tục tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố: Các cơ quan có trách nhiệm tiếp nhận nguồn tin phải tổ chức trực ban hình sự, trực nghiệp vụ 24/24 giờ, bố trí cán bộ trực, phân công người tiếp nhận.
Việc tiếp nhận nguồn tin do cá nhân trực tiếp đến tố giác về tội phạm hoặc đại diện cơ quan, tổ chức trực tiếp đến báo tin về tội phạm thì lập biên bản tiếp nhận và ghi vào sổ tiếp nhận (có thể ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh việc tiếp nhận), nếu người tố giác, báo tin từ chối cung cấp thông tin cá nhân thì ghi rõ lý do từ chối vào biên bản; trường hợp nhận được nguồn tin qua dịch vụ bưu chính, điện thoại hoặc qua phương tiện thông tin khác thì ghi vào sổ tiếp nhận.
Trường hợp người phạm tội đến tự thú, đầu thú thì lập biên bản, ghi lời khai của người tự thú, đầu thú và thông báo ngay cho Cơ quan điều tra có thẩm quyền đến tiếp nhận (quy định tại Điều 152 BLTTHS); trường hợp tiếp nhận tố giác, tin báo về hành vi phạm tội đang diễn ra hoặc hành vi phạm tội diễn ra vừa kết thúc thì bị phát hiện, thì cán bộ tiếp nhận tiến hành lập biên bản hoặc ghi chép vào sổ tiếp nhận... phân loại và chuyển ngay cho các cơ quan có thẩm quyền giải quyết.
VKSND tối cao trân trọng báo cáo kết quả trả lời kiến nghị của cử tri để Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Thanh Hóa và Ban Dân nguyện, Ủy ban thường vụ Quốc hội biết và theo dõi, chỉ đạo.