Tiếp cận công tác theo phương châm phòng ngừa là chính
Bộ Tư pháp vừa có công văn số 243/BTP-BTNN gửi TAND tối cao; VKSND tối cao; các Bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ; UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm công tác BTNN năm 2021.
Theo Bộ Tư pháp cho biết, năm 2020, thực hiện công tác BTNN nói chung cũng như các nhiệm vụ trọng tâm công tác BTNN nói riêng cơ bản được TAND tối cao; VKSND tối cao; các Bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương quan tâm, chỉ đạo kịp thời, hiệu quả.
Nhận thức về vị trí, vai trò của công tác BTNN ở Trung ương, đặc biệt là ở địa phương đã có chuyển biến đáng kể. Nhiều địa phương đã tiếp cận công tác theo phương châm phòng ngừa là chính thay vì coi công tác BTNN chỉ là công việc sự vụ, phải thực hiện khi có phát sinh yêu cầu bồi thường. Các địa phương đã có giải pháp để tổ chức thi hành pháp luật về trách nhiệm bồi thường của Nhà nước phù hợp với tình hình ở địa phương.
Bên cạnh đó, cấp ủy các cấp đã chủ động trong chỉ đạo thực hiện công tác BTNN; nhiều vụ việc phức tạp, kéo dài được thụ lý, giải quyết triệt để; nhiều vướng mắc, bất cập đã được liên ngành tại Trung ương và địa phương kịp thời phối hợp, tháo gỡ...
Bên cạnh những kết quả tích cực đã đạt được nêu trên, trong năm 2020, công tác BTNN vẫn còn những tồn tại, hạn chế như: Cơ quan quản lý nhà nước tại một số địa phương vẫn chưa nắm bắt được kịp thời các vụ việc yêu cầu bồi thường trong phạm vi quản lý của mình; đa số cơ quan giải quyết bồi thường chưa thực hiện nghiêm trách nhiệm gửi các văn bản trong quá trình giải quyết bồi thường, xem xét trách nhiệm hoàn trả cho cơ quan quản lý nhà nước về công tác BTNN.
    |
 |
| Một buổi xin lỗi người bị oan tại Long An – (Ảnh minh hoạ: Báo Đồng khởi) |
Việc giải quyết bồi thường còn lúng túng, đã xuất hiện tình trạng một số cơ quan giải quyết bồi thường vi phạm quy định về điều kiện thụ lý vụ việc yêu cầu bồi thường; việc xác định thiệt hại được bồi thường chưa có sự thống nhất trong áp dụng pháp luật ở các cơ quan giải quyết bồi thường...
Khẩn trương giải quyết các vụ, việc yêu cầu bồi thường
Trong năm 2021, để bảo đảm hiệu quả thi hành Luật TNBTCNN năm 2017, Bộ Tư pháp đề nghị TAND tối cao, VKSND tối cao, các bộ, ngành tiếp tục quan tâm, phối hợp thực hiện và chỉ đạo thực hiện công tác BTNN, trong đó tập trung vào một số nhiệm vụ trọng tâm đã được xác định.
Theo đó, các cơ quan, bộ ngành cần phối hợp chặt chẽ với Bộ Tư pháp trong thực hiện quản lý nhà nước về công tác BTNN trên phạm vi toàn quốc và tập trung vào các nhiệm vụ tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về trách nhiệm bồi thường của Nhà nước, tập huấn nghiệp vụ giải quyết bồi thường; theo dõi, đôn đốc, hướng dẫn nghiệp vụ và kiểm tra liên ngành về công tác BTNN; chỉ đạo các cơ quan thuộc phạm vi quản lý của ngành mình tại địa phương phối hợp chặt chẽ, kịp thời với UBND cấp tỉnh trong phối hợp thực hiện công tác BTNN tại địa phương.
Bên cạnh đó, các cơ quan, bộ ngành chỉ đạo các cơ quan thuộc phạm vi quản lý của ngành mình khẩn trương giải quyết các vụ, việc yêu cầu bồi thường theo Luật TNBTCNN theo chỉ đạo tại khoản 15 Điều 2 Nghị quyết số 134/2020/QH14 ngày 17/11/2020 của Quốc hội khóa XIV về tiếp tục thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về giám sát chuyên đề, chất vấn trong nhiệm kỳ khóa XIV và một số nghị quyết trong nhiệm kỳ khóa XIII.
Chỉ đạo các cơ quan thuộc phạm vi quản lý của ngành mình thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật về trách nhiệm bồi thường của Nhà nước, đặc biệt là các quy định về điều kiện thụ lý vụ việc yêu cầu bồi thường; các định thiệt hại được bồi thường; án phí, lệ phí và các loại phí khác đối với nội dung yêu cầu bồi thường...
Mặt khác, chỉ đạo các cơ quan thuộc phạm vi quản lý của mình thực hiện nghiêm quy định về trách nhiệm gửi các văn bản trong quá trình giải quyết bồi thường và xem xét trách nhiệm hoàn trả cho cơ quan quản lý nhà nước về công tác bồi thường nhà nước (ở Trung ương qua đầu mối Cục Bồi thường nhà nước, Bộ Tư pháp; ở địa phương qua đầu mối Sở Tư pháp) theo quy định của Luật TNBTCNN và Điều 12 Thông tư số 08/2019/TT-BTP ngày 10/12/2019 của Bộ trưởng Bộ Tư pháp quy định biện pháp thực hiện chức năng quản lý nhà nước về công tác BTNN.
Ngoài ra, Bộ Tư pháp cũng đề nghị TAND tối cao chỉ đạo Tòa án các cấp gửi các bản án đã có hiệu lực pháp luật cho cơ quan quản lý nhà nước về công tác BTNN ở Trung ương và địa phương.
Thêm vào đó, các cơ quan, bộ ngành cần thực hiện kiểm tra công tác BTNN, nhất là đối với việc giải quyết bồi thường phát sinh thuộc thẩm quyền giải quyết của ngành mình.