Ngày 10/2/2023, tại Cà Mau, thừa Lệnh của Viện trưởng VKSND tối cao, Vụ kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam và thi hành án hình sự (Vụ 8) phối hợp với Trại giam Cái Tàu, Bộ Công an công bố Quyết định trả tự do cho người đang chấp hành án phạt tù không có căn cứ và trái pháp luật.
Theo Quyết định của VKSND tối cao, căn cứ khoản 2 Điều 25 Luật Tổ chức Viện kiểm sát nhân dân;
Căn cứ khoản 3 Điều 167 và khoản 2 Điều 169 Luật Thi hành án hình sự;
Xét thấy, người chấp hành án Lương Bích Chân đang chấp hành án phạt tù tại Trại giam Cái Tàu, Bộ Công an theo Bản án hình sự phúc thẩm số 45/2022/HS-PT ngày 30/5/2022 của TAND tỉnh Bạc Liêu, sau khi đã có quyết định đặc xá của Chủ tịch nước là trái Hiến pháp và pháp luật, vi phạm khoản 1 Điều 62, Bộ luật Hình sự, xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của người bị kết án.
Vì vậy, Viện trưởng VKSND tối cao đã quyết định trả tự do ngay cho người đang chấp hành án phạt tù về tội phạm đã được đặc xá đối với phạm nhân Lương Bích Chân, SN 1971, nghề nghiệp: Làm thuê; Cư trú tại: Ấp Cây Dương A, xã Long Điền, huyện Đông Hải, tỉnh Bạc Liêu.
    |
 |
| Quang cảnh buổi Công bố quyết định của VKSND tối cao về việc trả tự do cho phạm nhân. Ảnh: Trần Tùng |
Quá trình tố tụng
Theo hồ sơ vụ án, tại Bản án hình sự sơ thẩm số 35/2020/HSST ngày 25/9/2020 (Bản án số 35/2020) của Tòa án nhân dân huyện Đông Hải, tỉnh Bạc Liêu xử phạt bị cáo Lương Bích Chân 2 năm 3 tháng tù về tội “Làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức”. Ngày 29/9/2020, Lương Bích Chân kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt.
Bản án hình sự phúc thẩm số 99/2020/HS-PT ngày 29/12/2020 (Bản án số 99/2020) của Tòa án nhân dân tỉnh Bạc Liêu xử phạt bị cáo Lương Bích Chân 9 tháng tù về tội “Làm giả tài liệu của cơ quan tổ chức”. Thời hạn chấp hành hình phạt tù kể từ ngày bắt bị cáo đi chấp hành án.
Ngày 1/4/2021, phạm nhân đến chấp hành án tại Trại giam Cái Tàu.
Sau 6 tháng chấp hành án phạt tù, ngày 1/9/2021 phạm nhân Lương Bích Chân được Chủ tịch nước đặc xá.
Sau khi phạm nhân Lương Bích Chân được đặc xá trở về địa phương. Ngày 3/11/2021, Viện trưởng VKSND cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh ban hành Quyết định kháng nghị giám đốc thẩm đề nghị xét xử giám đốc thẩm theo hướng hủy 2 Bản án sơ thẩm và phúc thẩm nêu trên đối với các bị cáo Lương Bích Chân vì có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm và có sai lầm nghiêm trọng trong áp dụng pháp luật. Ngày 29/11/2021, TAND cấp cao tại thành phố Hồ Chí Minh đã ban hành Quyết định giám đốc thẩm hủy một phần Bản án hình sự phúc thẩm số 99 nêu trên của TAND tỉnh Bạc Liêu đối với phạm nhân Lương Bích Chân và các bị cáo để xét xử phúc thẩm lại.
Bản án hình sự phúc thẩm số 45/2022/HS-PT ngày 30/5/2022 (Bản án số 45/2022/HS-PT) của TAND tỉnh Bạc Liêu xử phạt bị cáo Lương Bích Chân 1 năm 6 tháng tù về tội “Làm giả tài liệu của cơ quan tổ chức”, thời hạn tù tính từ ngày bị cáo đi chấp hành án, được khấu trừ thời gian bị cáo đã chấp hành án 9 tháng tù.
Ngày 26/7/2022, Lương Bích Chân tự nguyện đi chấp hành án, tính đến ngày 20/12/2022, Lương Bích Chân đã chấp hành được 1 năm, 1 tháng 24 ngày; thời gian chấp hành án còn lại: 4 tháng 6 ngày. Ngày 19/1/2023, Trại giam Cái Tàu đề nghị giảm 3 tháng tù cho phạm nhân Lương Bích Chân.
Tại phiên họp xét giảm án, đại diện VKSND tỉnh Cà Mau xét thấy Bản án hình sự phúc thẩm số 45/2022/HS- PT quyết định khấu trừ thời gian bị cáo Chân đã chấp hành 9 tháng tù là chưa rõ ràng, vì thực tế phạm nhân Lương Bích Chân sau 6 tháng chấp hành án đã được đặc xá. Do vậy, tại phiên họp, TAND tỉnh Cà Mau chưa quyết định xét giảm án cho Lương Bích Chân.
|
 |
| Thừa Lệnh Viện trưởng VKSND tối cao, đại diện Lãnh đạo Vụ 8 trao Quyết trả tự do đối với Lương Bích Chân. |
Trái Hiến pháp và pháp luật, vi phạm nghiêm trọng Bộ luật hình sự
Sau khi nghiên cứu nội dung vụ việc, Vụ 8 phát hiện có vi phạm. Trên cơ sở pháp luật, Vụ 8 nhận thấy, cụ thể: Tại khoản 1,7 Điều 62 Bộ luật Hình sự năm 2015 quy định: “1. Người bị kết án được miễn chấp hành phần hình phạt khi được đặc xá hoặc đại xá.
…7. Người được miễn chấp hành hình phạt theo quy định tại Điều này vẫn phải thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ dân sự do Tòa án tuyên trong bản án”.
Luật Thi hành án hình sự năm 2019 quy định tại khoản 3 Điều 167 “Nhiệm vụ, quyền hạn của Viện kiểm sát trong kiểm sát thi hành án hình sự…: “Quyết định trả tự do ngay cho người đang chấp hành án phạt tù không có căn cứ và trái pháp luật”.
|
 |
| Kiểm sát viên Vụ 8, VKSND tối cao công bố Quyết định. Ảnh: Trần Tùng |
Luật tổ chức VKSND năm 2014 quy định tại tiết c khoản 2 Điều 25: “Khi kiểm sát thi hành án hình sự, Viện kiểm sát nhân dân có nhiệm vụ, quyền hạn… c) Quyết định trả tự do ngay cho người đang chấp hành án phạt tù không có căn cứ và trái pháp luật”.
Tại tiết d khoản 2 Điều 45 Quy chế công tác kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam và thi hành án hình sự ban hành kèm theo Quyết định số 501/QĐ-VKSTC ngày 12/12/2017 của Viện trưởng VKSND tối cao quy định: “Phát hiện, xử lý vi phạm pháp luật và quyết định trả tự do: c)… Người đã có quyết định đặc xá của Chủ tịch nước”.
Theo VKSND tối cao, việc tiếp tục giam giữ, thi hành án đối với Lương Bích Chân theo Bản án hình sự phúc thẩm số 45/2022/HS-PT ngày 30/5/2022 của TAND tỉnh Bạc Liêu xử tăng hình phạt từ 9 tháng tù thành 1 năm 6 tháng tù về tội “Làm giả tài liệu của cơ quan, tổ chức”, thời hạn tù tính từ ngày bị cáo đi chấp hành án, được khấu trừ thời gian bị cáo đã chấp hành theo Bản án số 99/2020 (Bản án, quyết định thi hành 9 tháng tù, đã được Chủ tịch nước đặc xá theo Quyết định đặc xá số 1535/QĐ-CTN ngày 30/8/2021) là trái Hiến pháp và pháp luật, vi phạm nghiêm trọng Điều 62, khoản 1 Bộ luật Hình sự quy định về miễn chấp hành hình phạt đối với người đã có quyết định đặc xá.
Từ những căn cứ pháp lý vững chắc, trên cơ sở đề xuất của Vụ 8, Viện trưởng VKSND tối cao đã ban hành Quyết định trả tự do cho người đang chấp hành án phạt tù không có căn cứ và trái pháp luật đối với Lương Bích Chân.
Thực hiện chức năng, nhiệm vụ của VKSND, việc quyết định trả tự do cho người đang chấp hành án phạt tù không có căn cứ và trái pháp luật của Viện trưởng VKSND tối cao nhằm đảm bảo pháp luật được thi hành khách quan, nghiêm minh. Đồng thời, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp, quyền con người của người đang chấp hành án phạt tù.