Xử lý nghiêm minh tội phạm trong công tác quản lý đất đai
Trong khoảng thời gian từ tháng 5/2024 đến tháng 5/2025, các cơ quan tố tụng huyện Đông Hưng đã xử lý 4 vụ án tham nhũng, kinh tế, chức vụ đều do vi phạm trong công tác quản lý đất đai, với các tội danh: Vi phạm các quy định về quản lý đất đai, Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ và Lạm quyền trong khi thi hành công vụ. Có 12 bị can là cán bộ UBND cấp xã (Chủ tịch, Phó Chủ tịch, Công chức Tài nguyên Môi trường và Công chức chuyên môn khác) đã bị khởi tố, xử lý. Điển hình là các vụ án:
    |
 |
| Hình ảnh một vụ án vi phạm pháp luật về đất đai xét xử tại trụ sở TAND huyện Đông Hưng. |
Vụ thứ nhất: Trong khoảng thời gian từ năm 2014 đến năm 2019, N.D.A nguyên là Chủ tịch UBND xã HB cùng với L.D.N, nguyên là công chức Tài nguyên và Môi trường, N.K.D là Phó Chủ tịch UBND xã và N.N.H là công chức Kế toán - Tài chính xã không có thẩm quyền giao đất nhưng đã thực hiện vượt quá, quyền hạn được giao, chỉ đạo và thực hiện giao đất cho những hộ dân có nhu cầu; tự ý giao đất, thu tiền đối với tổng diện tích đất là 3.708,8 m2, gây thiệt hại cho Nhà nước gần 290 triệu đồng.
Vụ thứ hai: Năm 2016, L.V.L là công chức Tài nguyên và Môi trường đã tham mưu N.C.T là Chủ tịch UBND xã ĐA ký Hợp đồng cho ông T.Đ.V thuê 10.800 m2 đất nông nghiệp thuộc quản lý của UBND xã Đông Á làm bãi kinh doanh vật liệu xây dựng, thời hạn cho thuê là 5 năm. Năm 2021, Lê Văn Luy tiếp tục tham mưu P.Đ.V là Chủ tịch UBND xã ĐA ký Hợp đồng cho ông T.Đ.V thuê diện tích đất trên làm bãi kinh doanh vật liệu xây dựng, thời hạn cho thuê là 5 năm. Các hợp đồng cho thuê đất trên đều trái quy định của Điều 59 Luật Đất đai năm 2013.
Các dạng vi phạm pháp luật về đất đai trong các vụ án chủ yếu là: Cán bộ UBND cấp xã cho phép người dân chuyển mục đích sử dụng đất, giao đất có thu tiền, cho thuê đất nông nghiệp vượt quá nhiệm vụ, quyền hạn được giao, vi phạm quy định của Luật Đất đai về thẩm quyền của UBND cấp xã trong quản lý đất đai. Người được giao đất trái thẩm quyền đã sử dụng đất sai mục đích trong thời gian dài và chuyển nhượng cho người khác không đúng quy định. Việc quản lý, sử dụng các khoản thu từ việc giao đất, cho thuê đất không đúng quy định của Luật Tài chính kế toán...
Bên cạnh đó, còn tình trạng các hộ dân tự ý chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp, xây dựng các công trình kiên cố trên đất ao, đất nông nghiệp nhưng chưa được chính quyền cơ sở ngăn chặn, xử lý kiên quyết, dẫn đến vi phạm kéo dài.
Đối với các thiệt hại về tài sản trong các vụ án, đến nay đã được khắc phục toàn bộ và kịp thời. Tuy nhiên, các vi phạm nêu trên đã xâm phạm đến hoạt động đúng đắn của cơ quan Nhà nước trong việc quản lý đất đai, xâm phạm đến lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, gây khó khăn trong quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đai, làm ảnh hưởng đến trật tự quản lý đất đai trên địa bàn, tiềm ẩn dẫn đến phát sinh các khiếu nại, tố cáo phức tạp gây ảnh hưởng đến tình hình an ninh trật tự.
Nhận thức của cán bộ yếu kém, còn tình trạng nể nang
Theo Viện kiểm sát, nguyên nhân dẫn đến vi phạm đều xuất phát từ trình độ nhận thức yếu kém trong quản lý Nhà nước về đất đai của cán bộ lãnh đạo và cán bộ tham mưu về lĩnh vực quản lý đất đai ở cấp xã. Còn tình trạng nể nang các mối quan hệ thân quen trong xã, thậm chí một số cán bộ cấp xã đã có biểu hiện tiêu cực, vụ lợi.
Mặt khác, còn do việc quản lý của các cơ quan chuyên môn thiếu chặt chẽ, không thường xuyên thanh tra, kiểm tra chuyên sâu, hướng dẫn nghiệp vụ cho cấp xã, dẫn đến vi phạm không được phát hiện để chấn chỉnh, khắc phục kịp thời.
Viện kiểm sát kiến nghị các giải pháp phòng ngừa
Để nâng cao hiệu quả phòng ngừa tội phạm và vi phạm pháp luật trong lĩnh vực quản lý đất đai, góp phần ổn định an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, phát triển kinh tế - xã hội, Viện trưởng VKSND huyện Đông Hưng đã ban hành kiến nghị, đề nghị Chủ tịch UBND huyện Đông Hưng chỉ đạo thực hiện một số giải pháp:
Một là, chỉ đạo tăng cường sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan chuyên môn của UBND huyện với UBND các xã, thị trấn trong công tác quản lý đất đai, hướng dẫn, kiểm tra thường xuyên đối với công tác quản lý, xử lý vi phạm về đất đai tại các xã, thị trấn;
Hai là, chỉ đạo UBND các xã, thị trấn tiếp tục chịu trách nhiệm rà soát, báo cáo đề xuất biện pháp xử lý các trường hợp vi phạm còn tồn tại trên địa bàn như cho thuê đất, giao đất trái thẩm quyền, đất lấn chiếm…Chỉ đạo Phòng Nông nghiệp và Môi trường huyện, cùng các cơ quan chuyên môn khác kiểm tra, đánh giá tính chất của vi phạm để có giải pháp xử lý dứt điểm, nhằm đảm bảo hài hòa giữa lợi ích công với quyền và lợi ích hợp pháp của người dân;
Ba là, chỉ đạo các phòng, ban chuyên môn của huyện, UBND các xã, thị trấn tiếp tục quán triệt, triển khai thực hiện các văn bản của UBND tỉnh về việc chấn chỉnh, tăng cường công tác quản lý Nhà nước về đất đai. Tổ chức triển khai, thực hiện nghiêm túc Luật Đất đai năm 2024 và văn bản hướng dẫn thi hành. Đồng thời đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến các quy định của pháp luật về đất đai và các quy định pháp luật có liên quan. Chú trọng các quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan quản lý Nhà nước về đất đai và quyền, nghĩa vụ của người sử dụng đất...; công bố công khai về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của huyện đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt để các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân biết, tuân thủ. Phát động vai trò giám sát của cộng đồng dân cư và các tổ chức trong Mặt trận Tổ quốc đối với việc chấp hành pháp luật về đất đai trên địa bàn để tố giác, phản ánh các vi phạm xảy ra, giúp cho các cấp chính quyền, cơ quan chuyên môn xử lý kiên quyết, ngăn chặn kịp thời các vi phạm pháp luật về đất đai phát sinh.
Đồng thời với việc ban hành kiến nghị, VKSND huyện Đông Hưng đã tham mưu Chủ tịch UBND huyện ban hành Chỉ thị về việc tăng cường công tác phòng ngừa, đấu tranh xử lý vi phạm pháp luật về đất đai trên địa bàn để kịp thời chấn chỉnh khắc phục một số vi phạm trong quản lý đất đai của địa bàn cơ sở trước thời điểm sáp nhập đơn vị hành chính cấp xã, không tổ chức đơn vị hành chính cấp huyện.
Sau khi nhận được kiến nghị của VKSND huyện Đông Hưng, Chủ tịch UBND huyện Đông Hưng đã ban hành Chỉ thị số 04 ngày 21/5/2025 về việc tăng cường công tác phòng ngừa, đấu tranh xử lý vi phạm pháp luật về đất đai trên địa bàn, góp phần bảo đảm giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, tạo môi trường cho sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.