    |
 |
| Ông Nguyễn Khánh Long, Phó Cục trưởng Cục Việc làm (Bộ Nội vụ). |
Áp lực kép từ chuyển đổi số và tăng trưởng xanh
Tại Hội thảo: "Phát triển nhân lực - điều kiện tiên quyết cho kinh tế số và tăng trưởng xanh" được tổ chức bởi Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam phối hợp Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), ông Nguyễn Khánh Long – Phó Cục trưởng Cục Việc làm (Bộ Nội vụ) cho biết, thị trường lao động Việt Nam đang chịu tác động đồng thời của hai xu hướng lớn: chuyển đổi số và tăng trưởng xanh.
“Nếu không nhanh chóng nâng cấp kỹ năng, một bộ phận lớn lao động sẽ bị bỏ lại phía sau. Đây không chỉ là vấn đề về công nghệ, mà còn là thách thức về an sinh xã hội và năng lực cạnh tranh quốc gia,” ông Long nhấn mạnh.
Sự bùng nổ của trí tuệ nhân tạo (AI), tự động hóa và các nền tảng việc làm số đang thay đổi nhanh chóng cấu trúc nghề nghiệp. Nhiều ngành như tài chính – ngân hàng, logistics, y tế, giáo dục đã áp dụng công nghệ cao, đòi hỏi kỹ năng số ở mức độ sâu. Trong khi đó, các cam kết quốc tế về trung hòa carbon và xu hướng sản xuất sạch khiến nhu cầu nhân lực “xanh” tăng mạnh, từ năng lượng tái tạo, nông nghiệp hữu cơ đến logistics carbon thấp.
Tuy nhiên, theo số liệu của Ngân hàng Thế giới, hiện việc làm xanh mới chiếm khoảng 3,6% tổng số việc làm tại Việt Nam, trong khi tiềm năng có thể đạt tới 41% nếu được đào tạo phù hợp.
|
 |
| Nhân lực được đánh giá không chỉ là “nguồn lực” mà là “năng lực” - yếu tố quyết định để Việt Nam vừa bắt kịp xu thế, vừa tạo dấu ấn riêng trên bản đồ kinh tế toàn cầu. |
Khoảng trống lớn về kỹ năng
Báo cáo giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho thấy, đến năm 2024, Việt Nam vẫn có khoảng 38 triệu lao động chưa qua đào tạo từ sơ cấp trở lên. Chỉ khoảng 28,3% lao động có bằng cấp, chứng chỉ – thấp hơn nhiều so với mặt bằng chung của ASEAN.
“Chuyển đổi số chỉ thành công khi có sự chuyển đổi đồng bộ về kỹ năng. Có tới 44% kỹ năng hiện tại sẽ lỗi thời trong 5 năm tới nếu không được đào tạo lại,” ông Long dẫn lại dự báo của Diễn đàn Kinh tế Thế giới, đồng thời nhấn mạnh phát triển nhân lực số và nhân lực xanh phải là ưu tiên chiến lược.
Theo ông Long, để đáp ứng yêu cầu mới, cần ban hành “Chiến lược Quốc gia về phát triển nhân lực gắn với chuyển đổi số và tăng trưởng xanh”, xác định rõ ngành ưu tiên như công nghệ thông tin, AI, năng lượng tái tạo, nông nghiệp công nghệ cao, logistics carbon thấp, sản xuất thông minh, du lịch bền vững.
“Đầu tư cho nhân lực không chỉ là đầu tư cho hiện tại, mà là xây nền móng cho năng lực cạnh tranh quốc gia trong nhiều thập kỷ tới,” ông Long khẳng định.
Kinh nghiệm từ các nước thuộc Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) cho thấy, quốc gia nào chủ động đào tạo kỹ năng số và kỹ năng xanh sớm sẽ nắm lợi thế lớn trong thu hút đầu tư, mở rộng thị trường việc làm chất lượng cao. Với dân số trẻ và lực lượng lao động dồi dào, Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành trung tâm nhân lực của khu vực nếu biết tận dụng thời cơ.
Trong kỷ nguyên mới, nhân lực không chỉ là “nguồn lực” mà là “năng lực” – yếu tố quyết định để Việt Nam vừa bắt kịp xu thế, vừa tạo dấu ấn riêng trên bản đồ kinh tế toàn cầu.