(BVPL) - Lễ hội Tiên Công đã tồn tại hàng trăm năm ở vùng “Tứ xã” đảo Hà Nam, thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh được coi là lễ hội độc nhất vô nhị ở Việt Nam. Lễ hội Tiên Công nhằm tưởng nhớ công ơn của 17 vị Tiên Công từ kinh thành Thăng Long có công quai đê, lấn biển tạo dựng vùng đảo này; đồng thời là lễ hội thể hiện rõ nhất truyền thống “uống nước, nhớ nguồn” của người Việt.
Sáng mồng 7 Tết vào hội chính, các gia đình, dòng họ tổ chức dẫn lễ hoặc rước các Cụ Thượng lên miếu Tiên Công lễ tổ. Từ sáng sớm, đoàn rước các Cụ Thượng của 62 dòng họ ở “Tứ xã” – nay là 4 phường: Cẩm La, Phong Cốc, Yên Đông, Phong Hải – theo nhịp trống khẩu và tiếng nhạc của các phường bát âm, tiến về Miếu Tiên công ở phường Cẩm La, với lễ vật đầy đủ gồm các mâm hoa quả, trầu cau, bánh dày, bánh dẻo, rượu hồng, thủ lợn... Các cụ khỏe mạnh ung dung đi giữa đông đảo con cháu; các Cụ Thượng tuổi cao sức yếu được các thanh niên trai tráng khênh rước bằng võng có đòn được sơn tạc đầu rồng… Năm nay, có 206 Cụ Thượng thọ về miếu Tiên Công lễ tổ, gồm 1 cụ tròn 100 tuổi, 35 cụ tròn 90 tuổi và 170 cụ tròn 80 tuổi. Nghi lễ rước các Cụ Thượng về miếu Tiên Công là nét đặc sắc, riêng có của lễ hội, luôn thu hút đông đảo người dân đổ về xem.
Ngoài phần lễ, trong suốt thời gian tổ chức lễ hội cũng diễn ra nhiều hoạt động văn hoá, văn nghệ, thể thao sôi động. Đây là một trong những lễ hội xuân lớn nhất ở thị xã Quảng Yên (Quảng Ninh), nhằm phát huy truyền thống “uống nước, nhớ nguồn”, khơi dậy lòng tự hào về cha ông, đồng thời thiết thực phục vụ nhu cầu tín ngưỡng, hưởng thụ các giá trị văn hoá tinh thần của nhân dân trên địa bàn và du khách gần xa.
Theo Ban Tổ chức lễ hội, Lễ hội năm nay kỷ niệm vừa tròn 580 năm (1434 – 2014) ngày các vị Tiên Công khai canh, mở đất vùng đảo Hà Nam. Vào thời Hậu Lê, khoảng năm 1434, vâng chiếu vua Lê mở rộng kinh thành, một nhóm người gồm 17 nho sĩ, thợ thủ công, ngư dân, nông dân…đã xuôi thuyền qua sông Hồng đến cửa sông Bạch Đằng tìm đất lập nghiệp. Vùng đảo Hà Nam ngày nay, thuộc thị xã Quảng Yên – một trong những vựa lúa, vựa thủy sản của Quảng Ninh – chính là nơi 17 vị Tiên Công chọn để lấn biển, khai hoang, lập ấp, dựng làng.
Hoàng Hưng