Đón Xuân giữa trùng khơi

Tàu SPA rượt đuổi tàu lạ đang tiến vào vùng biển Bình Định đúng dịp Tết.

Vì một cái Tết bình yên

Biên đội tuần tra của Hải đoàn 48, Bộ đội Biên phòng rời cảng Quy Nhơn, tỉnh Bình Định khi thành phố này vẫn đang ngủ yên. Những ngày cuối năm, giá buốt và sương lạnh khiến tầm quan sát phía trước bị hạn chế, tàu phải hải trình theo đường dẫn của ra đa, ánh đèn pha quét loang loáng trên mặt biển, mờ ảo những con tàu sau một đêm đánh bắt cá trở về bến. Vùng biển này đang rầm rập không khí đánh bắt của ngư dân trong những ngày cuối năm, lộc biển trong dịp xuân năm nay không phải là những mẻ lưới lớn, mà là những tàu làm nghề lưới Trũ nhỏ đánh bắt tôm con phục vụ cho nhu cầu nuôi trồng thủy sản. 

Chiều nay, nhiều người có thể bắt gặp những con chiến mã cao tốc màu xám, đậu tại cảng Quy Nhơn dưới ánh nắng mặt trời chói chang, nhưng ngày hôm sau thì những con tàu này đã biến mất; Biên đội xuất kích tuần tra bao giờ cũng ra đi lặng lẽ, bí mật, có những kế hoạch, hành trình được triển khai gấp sau một cuộc điện thoại trao đổi giữa Trạm ra đa 555 về “một mục tiêu nào đó vừa xuất hiện ở vùng lãnh hải giáp Quảng Ngãi tới Bình Định…”; Những chuyến đi bất ngờ đôi khi còn vì nhiệm vụ tham gia phòng, chống buôn lậu trên biển.

Sắc xuân trên tàu tuần tra của Hải đoàn 48.

Hải đoàn 48 có trụ sở tại TP Quy Nhơn, tỉnh Bình Định, nhưng địa bàn phụ trách của đơn vị là cả dặm dài miền Trung, chạy dọc theo tuyến biển các tỉnh Phú Yên, Quảng Ngãi, Quảng Nam, Đà Nẵng, Thừa Thiên Huế và ra tới Quảng Trị. Phần lớn cán bộ ở Hải đoàn 48 đều có thâm niên nhiều chục năm sông nước, trong kho tư liệu của đơn vị còn lưu giữ rất nhiều cảnh quay chiếc tàu vượt sóng đuổi và phát loa, ra lệnh cho chiếc tàu đánh cá mang biển số của ngư dân Trung Quốc phải rời khỏi vùng lãnh hải của Việt Nam; Những chiếc tàu này thường đi vào khu vực gần đảo Cồn Cỏ, có lúc đánh cá, có lúc lại như một động thái thăm dò.

Tôi đã có thời gian trải nghiệm, đồng hành với những người lính Hải đoàn 48 trong một biên đội tuần tra, nên hiểu được rằng, một Tiểu đội lính Bộ binh có khi khuyết 1-2 người vẫn có thể hành quân. Còn trên những chiếc tàu hải trình xuôi ngược, mỗi người lính đều có một vị trí cố định trên biển, họ giống như những bộ phận không thể tháo rời của một động cơ. Trong những ngày cuối năm và đầu năm mới này, những người lính được phân công trong kíp trực, từ máy trưởng, thuyền trưởng, đội ngũ đi tàu hậu cần, tiếp dầu…đều phải luôn có mặt tại đơn vị, bánh chưng được dọn ra trên tàu và mọi người quây quần như một gia đình nhỏ. Nếu tàu phải hải trình nhiều ngày trên biển thì hương vị Tết chỉ còn là bánh khô, ánh mắt mọi người thoáng chút buồn vì nỗi nhớ đất liền.

Mỗi năm đơn vị đều thành lập vài biên đội để tiến hành tuần tra, biên đội thường cập tàu vào các đảo gần bờ, nơi thường vào nhất là đảo Cù Lao Chàm tỉnh Quảng Nam, đảo Cồn Cỏ, tỉnh Quảng Trị. Mỗi khi tàu thả neo, chỉ huy biên đội báo cáo về Hải đoàn 48 vị trí “đợi cơ”, sau đó anh em thực hiện các phần việc trên tàu, kể cả việc vào khu dân cư để thăm người quen, phối hợp làm công tác dân vận. 

Không khí đón xuân đang tràn về khắp nơi, ít người biết rằng, ở những hòn đảo dọc tuyến miền Trung, có nhiều gia đình trong ngày xuân vẫn nhắc đến những người lính Hải đoàn 48; các bà mẹ, bà chị nhắc việc “để phần đĩa bánh, con gà nhưng cũng không biết bao giờ thì những con tàu hải trình mới ngang qua, mấy anh em lính sẽ ghé vô thăm đảo”. Lính Biên phòng đóng quân trên đảo thì có thể ghé thăm các gia đình này bất cứ lúc nào, còn lính ở Hải đoàn 48 thì chưa biết trước được khi nào. Vì có khi con tàu chỉ cắt ngang qua đảo, lúc đó, anh em chỉ đưa tay vẫy chào, vì theo lệnh của chỉ huy, “điểm đợi cơ” là một tọa độ nào đó không ở sát đảo.

Đợi cơ ngày xuân

Điểm đợi cơ là thuật ngữ của lính Biên phòng thường sống trên biển cả, từ sự hợp đồng chặt chẽ với đơn vị ra đa, những chiếc tàu tuần tra sẽ neo đậu ở một tọa độ nào đó, hoặc vào gần đảo nhưng lại không xuất hiện tại bến neo đậu, mà thả trôi ở một khu vực ghềnh đá hoang vắng. Khi mục tiêu xuất hiện và cần phải áp sát, những chiếc tàu này sẽ lập tức xuất kích. Và thời gian đợi cơ, những người lính thường ước ao được gặp gỡ bà con ngư dân để giao lưu, chia sẻ chuyện vui, buồn của nghề biển nhưng cũng chỉ dám nhìn từ xa.

Giây phút mà những người lính Hải đoàn 48 gặp gỡ ngư dân trên biển.

Xuân mới, kể chuyện cũ, đêm 1/1/2020, nhiều gia đình đang rộn ràng không khí đón xuân Canh Tý thì trên biển xuất hiện mục tiêu lạ, một nhóm tàu xuất hiện ở ngoài vùng lãnh hải, đi song song với lãnh hải của tỉnh Quảng Ngãi, vào địa phận ngang vùng biển của tỉnh Bình Định, sau đó thậm thụt như chuột đánh hơi, bẻ quặt mũi, đột sâu về phía hòn Ông Căn, Ông Cơ. Lúc đó, các đơn vị Bộ đội Biên phòng trực chiến 70% quân số, anh em đang chuẩn bị đón xuân Canh Tý.

Ra đa Score 3000 của Trạm ra đa 555 quét liên hồi, “soi” những chiếc tàu lạ, mục tiêu được chỉ thị và thông tin sau đó được chuyển đến về đơn vị chủ quản là Trung đoàn 351 vùng 3 Hải quân, đồng thời chia sẻ với trực ban tác chiến của bộ đội Biên phòng Bình Định, Hải đoàn 48. Tàu tuần tra cao tốc SPA 4207 của Hải đoàn 48 được lệnh xuất kích cùng với các tàu tuần tra của Hải đội 2 Biên phòng tỉnh Bình Định. Vào thời điểm đó, sóng gió cồn cào và biển động cấp 7, Đại úy Nguyễn Tiến Dương ngồi ở vị trí Thuyền trưởng xoay bánh lái cho tàu dài gần 43m mét gối sóng, mũi tàu chếch góc để tránh những con sóng bổ nhào. Thiếu tá Nguyễn Văn Sinh là máy trưởng luôn không rời mắt khỏi màn hình máy DGPS 1 và thông tin hỗn hợp natex, đồng thời chờ tín hiệu Imo của tàu lạ để lưu “vết” quốc tịch tàu. 

Lúc 10h27’, trước mũi tàu thấp thoáng nhóm tàu lạ, 2 chiếc ở tọa độ 13 độ, 50 phút, 54 giây vĩ độ Bắc - 109 độ, 29 phút, 00 giây độ kinh Đông. Tàu tuần tra đã truy đuổi và liên tục áp sát tàu nước ngoài đang thả chùm dây bùng nhùng sau đuôi tàu để chống tiếp cận trước khi tháo chạy.
Những vụ việc như vậy là nhiệm vụ thường xuyên của Hải đoàn 48, nhưng để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, những người lính Hải đoàn phải xây dựng các cơ sở tai, mắt là bà con ngư dân, nhân dân trên dọc các tuyến biển đảo, cho dù tàu đang hải trình ngoài biển cả, nhưng anh em vẫn nhận được tin tức từ những người dân ở trong đất liền. 

Ngày cuối năm, ngồi tâm sự với những người lính trẻ ở Hải đoàn 48, nghe anh, em chia sẻ câu chuyện ngày thường ra khơi, những ngày biển động vật vã cùng con tàu mới cảm nhận được sự vất vả, khó khăn của họ. Với đặc thù là đơn vị chuyên tuần tra trong vùng nước lãnh hải, vì vậy phần lớn tàu trong đơn vị là loại cao tốc, dài trên 20m để di chuyển cơ động, có thể tiếp cận mục tiêu nhanh. Loại tàu nhỏ này nếu “đợi cơ” dài ngày trên biển thì những người lính trên tàu sẽ phải tắm nước biển, 3 ngày tắm một lần; rau xanh trên tàu sẽ cạn, ngày cập vào đảo, anh em đến thăm bà con và món ăn ngon nhất lúc đó là rau... Cũng chính vì vậy mà sự gắn bó với bà con ngư dân trên các đảo ngày một mặn nồng, thân thiết hơn. Nhiều năm gắn bó với biển khơi, nhiều người lính đã kết duyên với các cô gái ở điểm tàu buông neo.