Xử lý đối tượng mua bán bộ phận cơ thể người ra sao?

Mới đây, Công an quận Hà Đông (Hà Nội) ra quyết định tạm giữ hình sự đối với đối tượng Nguyễn Mạnh Hùng (SN 1983, tại Đồng Triều, Quảng Ninh) về hành vi mua bán bộ phận cơ thể người quy định tại Điều 154 Bộ Luật hình sự.

Dưới góc độ pháp lý, Luật sư Nguyễn Anh Thơm - Trưởng văn phòng Luật sư Nguyễn Anh (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho biết: Tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm của con người là khách thể được pháp luật hình sự bảo vệ. Mọi hành vi xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm của người khác trái pháp luật đều bị xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.

Mô và bộ phận cơ thể con người là đối tượng tác động trực tiếp của tội phạm. Hành vi mua bán nội tạng người là nguy hiểm cho xã hội và bị pháp luật nghiêm cấm. Khoản 8 Điều 11 Luật hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến, lấy xác năm 2006 đã nghiêm cấm các hành vi: Quảng cáo, môi giới việc hiến, nhận bộ phận cơ thể người vì mục đích thương mại.

Nguyễn Mạnh Hùng tại cơ quan Công an.

Kết quả điều tra ban đầu, từ tháng 11/2019 đến khi bị bắt giữ, Nguyễn Mạnh Hùng đã thực hiện nhiều lần môi giới mua bán thận, mỗi lần mua bán hưởng chênh từ 100 đến gần 200 triệu đồng.

Tại thời điểm bị bắt, Hùng còn đang nuôi một phụ nữ có nhu cầu bán thận với giá 250 triệu đồng. Theo Luật sư Nguyễn Anh Thơm, xét hành vi của đối tượng tuy không tác động trực tiếp vào cơ thể nạn nhân nhưng lại tiến hành mua bán bộ phận cơ thể (thận) của nhiều người khác vì mục đích thương mại đã cấu thành tội mua bán bộ phận cơ thể người.

Tội danh và hình phạt được quy định tại Điều 154 Bộ luật Hình sự. Tùy theo tính chất, mức độ gây tổn hại sức khỏe cho nạn nhân (từ 61% trở lên), số lần mua bán thận trót lọt (từ 6 người trở lên) thì đối tượng sẽ phải đối mặt với khung hình phạt cao nhất là chung thân theo Khoản 3 Điều 154 Bộ luật Hình sự, hành vi phạm tội của đối tượng được xác định giữ vai trò chính, là người chủ mưu, cầm đầu, chỉ đạo việc mua bán bộ phận cơ thể người.

Tội mua bán bộ phận cơ thể người là tội phạm có cấu thành hình thức nên chỉ cần có hành vi khách quan đã thỏa mãn cấu thành thành tội phạm.

Đối với những người bán thận cũng là chủ thể của tội phạm với vai trò đồng phạm giúp sức để đối tượng thực hiện hành vi phạm tội. Tuy nhiên, ở góc độ xã hội, họ cũng là nạn nhân của việc mua bán thận và bị thiệt hại về sức khỏe (mất 1 quả thận).

Luật sư Nguyễn Anh Thơm.

Đối với những người khác (nếu có) tham gia giúp cho đối tượng trong việc nấu nướng, chăm sóc, quản lý người bán thận ở phòng trọ thì tùy theo tính, chất mức độ, ý thức chủ quan có biết rõ việc nuôi nạn nhân để mua bán thận hay không, nếu biết rõ thì có thể bị xử lý đồng phạm về tội mua bán thận.

Điều 154. Tội mua bán, chiếm đoạt mô hoặc bộ phận cơ thể người

1. Người nào mua bán, chiếm đoạt mô hoặc bộ phận cơ thể người khác, thì bị phạt tù từ 3 năm đến 7 năm.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 7 năm đến 15 năm:

a) Có tổ chức.

b) Vì mục đích thương mại.

c) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn, nghề nghiệp.

d) Đối với từ 2 người đến 5 người.

đ) Phạm tội 2 lần trở lên.

e) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%.

3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân:

a) Có tính chất chuyên nghiệp.

b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên.

c) Đối với 6 người trở lên.

d) Gây chết người.

đ) Tái phạm nguy hiểm.

4. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 năm đến 5 năm