Ngày 17/1, tại TP Đà Nẵng, Ban chỉ đạo xây dựng Đề án “Chiến lược xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa (XHCN) Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045” tổ chức Hội thảo quốc gia với chủ đề “Tiếp tục đẩy mạnh, nâng cao hiệu quả cải cách tư pháp đáp ứng yêu cầu xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam đến năm 2030, định hướng đến năm 2045”.

Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc, Trưởng ban Chỉ đạo cải cách Tư pháp Trung ương, Trưởng ban Chỉ đạo xây dựng Đề án cùng Thủ tướng Phạm Minh Chính, Phó Trưởng ban Chỉ đạo; Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Phó Trưởng ban Chỉ đạo đồng chủ trì hội nghị. Tham dự hội thảo còn có các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, các thành viên Ban Chỉ đạo, lãnh đạo, nguyên lãnh đạo một số ban, bộ, ngành, các chuyên gia, nhà khoa học.

leftcenterrightdel
Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc chủ trì hội thảo.  (ảnh: TTXVN)

Phát biểu khai mạc, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, xây dựng chiến lược cải cách tư pháp là một trong những nội dung trọng tâm của đề án, là vấn đề cấp thiết trong giai đoạn hiện nay. Kết quả 15 năm thực hiện Nghị quyết số 49-NQ/TW ngày 2/6/2005 của Bộ Chính trị về Chiến lược Cải cách tư pháp đến năm 2020 cho thấy, công tác cải cách tư pháp đã đạt nhiều kết quả quan trọng. Nền tư pháp nước ta đã có bước tiến dài trong việc bảo vệ công lí, quyền con người, quyền công dân, lợi ích của Nhà nước; quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân. Kết quả cải cách tư pháp đã góp phần quan trọng vào sự nghiệp đổi mới và phát triển kinh tế - xã hội đất nước, thúc đẩy hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng.

Tuy nhiên, bên cạnh đó, vẫn còn tồn tại cách hiểu chưa thống nhất về nội hàm tư pháp, quyền tư pháp, cơ quan tư pháp, kiểm soát quyền lực tư pháp... Về hoạt động thực tiễn, một số nhiệm vụ, giải pháp cải cách tư pháp đề ra trong Nghị quyết 49 của Bộ Chính trị đến nay vẫn được cho là đúng đắn nhưng chưa được thực hiện hoặc có thực hiện nhưng chưa thực sự hiệu quả... Do đó, công tác cải cách tư pháp cần tiếp tục được đẩy mạnh để đáp ứng phù hợp trong bối cảnh diễn biến phức tạp, khó dự báo của tình hình thế giới và khu vực, tác động của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, xu thế hội nhập quốc tế sâu rộng,...

Cùng với đó cần có những dự báo đúng tình hình, từ đó cần có những kiến nghị, đề xuất về định hướng, mục tiêu, phương hướng cải cách tư pháp đúng đắn, khả thi; chỉ ra lộ trình thực hiện phù hợp, trong đó phân định rõ những giải pháp đột phá, giải pháp chiến lược về cải cách tư pháp theo các giai đoạn 2021 - 2030 và 2030 - 2045, hướng tới xây dựng một nền tư pháp chuyên nghiệp, hiện đại, công bằng, nghiêm minh, liêm chính, phụng sự tổ quốc, phục vụ nhân dân như Văn kiện Đại hội XIII của Đảng đề ra.

Tại hội thảo, nhiều ý kiến của các đại biểu đã đề nghị khi xây dựng Nhà nước pháp quyền ở nước ta phải bám sát vào các đặc trưng của Nhà nước pháp quyền XHCN, trong đó quyền lực nhà nước là thống nhất, có sự phân công, phối hợp, kiểm soát giữa các cơ quan nhà nước trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp. Công tác cải cách tư pháp cần đặt trong bối cảnh nước ta hội nhập quốc tế sâu rộng, tác động của cuộc cách mạng 4.0, để đáp ứng yêu cầu phát triển. Công tác cải cách tư pháp phải vừa đổi mới nhưng lại phải đảm bảo ổn định để phục vụ phát triển. 

Trong cải cách tư pháp cũng cần tập trung cao cho hoạt động bổ trợ tư pháp, cải cách tư pháp mang lại hiệu quả cao hơn trong phòng chống tham nhũng. Nhấn mạnh cải cách tư pháp là hoạt động cần nguồn lực đầu tư tốn kém, các đại biểu cho rằng, Đảng, Nhà nước cần có sự quan tâm đầu tư thích đáng để nước ta có nền tư pháp văn minh, hiện đại, nền tư pháp điện tử, công nghệ số. Các đại biểu cũng nêu một số vấn đề về vai trò của cơ quan Tòa án, của Viện kiểm sát và một số cơ quan khác trong Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam…

Phát biểu tại hội nghị, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc cho biết, lịch sử phát triển của nền tư pháp Việt Nam trải qua nhiều cuộc cải cách nhằm đáp ứng yêu cầu xây dựng, phát triển đất nước. Gần đây nhất là cuộc cải cách tư pháp giai đoạn 2002-2020 trên cơ sở Nghị quyết số 08-NQ/TW về một số nhiệm vụ trọng tâm công tác tư pháp trong thời gian tới và Nghị quyết số 49-NQ/TW của Bộ Chính trị về chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020. Các cuộc cải cách góp phần xây dựng nền tư pháp Việt Nam không ngừng phát triển, ngày càng tiệm cận với những giá trị văn minh, tiến bộ của nền tư pháp hiện đại.

Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc khẳng định, trong điều kiện toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế và khu vực, kinh tế số, cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang diễn ra mạnh mẽ, tác động sâu sắc đến mọi mặt đời sống xã hội, càng đặt ra yêu cầu cấp thiết hơn về việc tiếp tục cải cách mạnh mẽ nền tư pháp Việt Nam.

“Do vậy, cải cách tư pháp cần phải được tiếp tục đẩy mạnh trong thời gian đến. Cải cách tư pháp phải được nâng lên một tầm cao mới, đó là yêu cầu khách quan để đảm bảo cho sự phát triển của đất nước”, Chủ tịch nước khẳng định.

Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, qua thảo luận, các đại biểu cơ bản thống nhất một số quan điểm cải cách tư pháp trong thời gian tới như sau:

Thứ nhất, cải cách tư pháp phải đặt dưới sự lãnh đạo toàn diện, chặt chẽ của Đảng, giữ vững bản chất Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân; phải có quyết tâm chính trị cao để vượt qua thách thức, loại bỏ định kiến, rào cản nhận thức và tư tưởng cục bộ, kiên quyết, kiên trì cải cách vì một nền tư pháp công bằng, công lý, phục vụ nhân dân.

Thứ hai, cải cách tư pháp phải được tiến hành đồng bộ với đổi mới lập pháp và cải cách hành chính để bảo đảm nguyên tắc quyền lực nhà nước là thống nhất, có sự phân công, phối hợp, kiểm soát giữa các cơ quan nhà nước trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp.

Thứ ba, cải cách tư pháp hướng tới bảo đảm độc lập của tư pháp để bảo vệ, bảo đảm tốt hơn dân chủ, công bằng, công lý, quyền con người, quyền công dân, quyền và lợi ích chính đáng của tổ chức, cá nhân, thượng tôn pháp luật, ngăn ngừa những tác động không đúng đắn vào hoạt động tư pháp.

Thứ tư, cải cách tư pháp phải kế thừa những thành tựu đã đạt được của nền tư pháp Việt Nam xã hội chủ nghĩa, tiếp thu có chọn lọc các giá trị tiến bộ, những kinh nghiệm quý của các quốc gia phù hợp với điều kiện Việt Nam và yêu cầu chủ động hội nhập quốc tế, phù hợp với xu hướng phát triển của thế giới.

Thứ năm, cải cách tư pháp phải được tiến hành khẩn trương, đồng bộ, toàn điện; xác định rõ những nội dung trọng tâm, trọng điểm; có chương trình, kế hoạch, lộ trình cải cách phù hợp; xác định rõ thẩm quyền và trách nhiệm của từng cơ quan, tổ chức, cá nhân trong thực hiện cải cách tư pháp.

 

L.T