Trong quá trình khảo sát, vào năm 2014, các nhà khoa học đã tìm thấy hệ thống hang động núi lửa Krông Nô (huyện Krông Nô, tỉnh Đắk Nông) dài hơn 10km. Đặc biệt, đây là hang động núi lửa được hình thành từ quá trình phun trào dung nham cách đây hàng triệu năm về trước. Xuất phát từ những điều độc đáo đó, thời gian qua, nhiều du khách và các nhà khoa học trong và ngoài nước ngày càng biết tìm đến hang động núi lửa Krông Nô nhiều hơn.

leftcenterrightdel
  Hệ thống hang động núi lửa Krông Nô.

Đặc biệt, hệ thống hang động núi lửa huyện Krông Nô không chỉ xác lập các kỷ lục về quy mô, độ dài nhất Đông Nam Á mà hiện nay các nhà khoa học còn phát hiện thêm nhiều điều thú vị, mới mẻ mới bên trong hang động núi lửa này.

Theo đó, đây là các hang động núi lửa âm, nằm sâu dưới lòng đất còn được gọi là ống dung nham. Hang động này có nguồn gốc và cơ chế tạo thành gắn liền với hoạt động núi lửa trong vùng.

leftcenterrightdel
 Các chuyên gia quốc tế khảo sát, thám hiểm hang động núi lửa Krông Nô.

Đáng nói, phía trong hệ thống hang động này đến nay vẫn còn khá nguyên vẹn. Theo đó, trong quá trình khảo sát và nghiên cứu, các nhà khoa học đã phát hiện dấu tích cư trú của các bộ lạc thời tiền sử cách đây khoảng 6.000 - 7.000 năm.

Cụ thể, có 10 hang được các nhà khảo cổ ghi nhận có dấu tích hoạt động của người tiền sử bao gồm: Hang C1, C2, C3, C4, C4-1, C6, tại xã Đắk Sôr (huyện Krông Nô); hang P1, P2 xã Buôn Choáh (huyện Krông Nô).

Ngoài những điều độc đáo nói trên, trong tháng 11/2022, các chuyên gia quốc tế đã khảo sát, thám hiểm một số hang động trong hệ thống hang động núi lửa Krông Nô. Quá trình khảo sát hang C7, các nhà khoa học đã phát hiện thêm một số nhánh mới với chiều dài khoảng 175m. Với phát hiện mới này, chiều dài hang C7 đã tăng lên hơn 1.240m.

leftcenterrightdel
 Các nhà nghiên cứu khảo sát tại hang động núi lửa.

Theo PGS. TS Trần Tân Văn, thành viên Hội đồng Công viên địa chất toàn cầu UNESCO, Đắk Nông có một hệ thống núi lửa sản sinh ra một hệ thống hang động núi lửa đồ sộ, đặc sắc nhất khu vực Đông Nam Á và Trung Quốc.

Theo đó, khu vực Công viên địa chất toàn cầu Đắk Nông có hàng trăm hang động núi lửa. Cho đến nay chỉ có khoảng 50 hang động núi lửa đã được điều tra, khảo sát và đo vẽ. Trong đó, có 1 cái hang dài đến hơn 1km và tổng chiều dài các hang động cho đến nay được đo vẽ đã lên hơn 10km.

leftcenterrightdel
 Sơ đồ hang C7 bổ sung nhánh hang mới phát hiện – Đồ họa: Laurens Smets; Nguồn: Ban QLCĐCTC UNESCO Đắk Nông

Cũng theo PGS. TS Trần Tân Văn, hiện nay, nhận thức của cộng đồng địa phương, nhất là thanh, thiếu niên, học sinh đã biết được thế nào là di sản, di sản địa chất, du lịch, thế nào là công viên địa chất. Đây sẽ là lực lượng chủ chốt trong việc xây dựng và phát triển Công viên địa chất UNESCO Đắk Nông trong vài năm tới.

"Tôi tin rằng, hệ thống núi lửa và hang động núi lửa của Đắk Nông đã, đang và sẽ được tuyên truyền quảng bá rộng khắp để giúp địa phương phát huy được những giá trị của di sản. Các giá trị khác của Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Đắk Nông sẽ được bảo tồn và phát huy giá trị" - PGS. TS Trần Tân Văn chia sẻ./.

Nguyễn Chính - Anh Phan