Với mục tiêu đạt 30 triệu lượt khách và doanh thu 45 nghìn tỷ vào năm 2030, tỉnh thực hiện chuyển dịch chiến lược từ tăng trưởng số lượng sang ưu tiên chất lượng, bền vững và ứng dụng AI, kiến tạo nên một trung tâm du lịch đẳng cấp.
Giọt mồ hôi trên miền di sản
Tiếng mái chèo khua nhẹ trên dòng nước xanh ngọc bích của Tràng An, nơi được UNESCO công nhận là Di sản Thế giới Kép. Bà Đỗ Thị Dung (60 tuổi), là một trong những người chèo đò đầu tiên tại bến thuyền Tràng An, là nhân chứng sống của những thăng trầm.
    |
 |
| Những mái chèo nhịp nhàng ở khu du lịch Tam Cốc - Bích Động. |
Bà Dung tâm sự: "Sau mấy năm dịch phong tỏa, từ năm 2022 trở đi, khách đông trở lại. Không chỉ là khách nội địa nữa, mà khách Tây cứ nườm nượp, nhiều hơn cả thời chưa có dịch. Năm 2024, Ninh Bình đón hơn 1 triệu khách quốc tế. Tôi chèo nhiều đến nỗi lưng đau mỏi, nhưng trong lòng thì mừng lắm. Ninh Bình mình mạnh mẽ thật, như cây sậy gặp bão bùng rồi lại vươn lên. Cái khác là giờ họ không vội vã như xưa, họ hỏi kỹ về địa chất, về lịch sử. Khách đi theo tour chất lượng cao chi tiêu hào phóng, họ trả tiền cho cả cảm xúc và kiến thức mà mình truyền tải."
Chị Nguyễn Hoài Thương, một du khách đến từ tỉnh Nghệ An cho biết, đến Tràng An chị khá bất ngờ về sự thân thiện, nhiệt tình và chuyên nghiệp từ những người lái đò, đến những người làm du lịch nơi đây. Đặc biệt, nét đẹp thiên nhiên được gìn giữ và tôn tạo vô cùng ấn tượng khiến du khách có những trải nghiệm rất tuyệt vời.
Sự thay đổi trong cảm nhận của du khách, từ việc tìm kiếm "lượng" tham quan sang đánh giá cao "chất" lượng phục vụ và chiều sâu trải nghiệm, chính là minh chứng rõ nét nhất cho thành công bước đầu của chiến lược phát triển du lịch bền vững mà Ninh Bình đang theo đuổi. Những người làm du lịch như bà Dung không chỉ là người chở khách, mà đã trở thành Đại sứ Di sản, góp phần trực tiếp đưa thương hiệu Ninh Bình lên tầm cao mới.
Với khả năng phục hồi thần tốc của ngành Du lịch Ninh Bình, vốn đã trải qua giai đoạn đầy thách thức 2020-2021 với lượng khách giảm sâu (chỉ hơn 1 triệu lượt vào năm 2021). Sau đó, tổng lượt khách đã tăng trưởng bình quân ấn tượng 23%/năm trong cả giai đoạn 2020-2025. Đặc biệt, du lịch Ninh Bình (cũ) đã thiết lập kỷ lục mới với trên 1 triệu lượt khách quốc tế, vượt qua cả thời kỳ "đỉnh cao" trước dịch (năm 2018).
Sức hút không chỉ dừng ở Tràng An mà còn mở rộng nhờ sự kiện hợp nhất, giúp tổng lượng khách của tỉnh Ninh Bình sau hợp nhất dự kiến đạt 19 triệu lượt vào năm 2025 (trong đó có 2 triệu khách quốc tế), mang lại doanh thu khoảng 20.000 tỷ đồng. Tạo thuận lợi cho chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng tăng tỷ trọng dịch vụ, tạo nền tảng vững chắc cho tham vọng trở thành trung tâm du lịch chất lượng cao.
Bà Nguyễn Thu Hà, một doanh nghiệp du lịch tại Tam Cốc chia sẻ: "Ngày xưa, người ta đến Ninh Bình chỉ ở một đêm, đi Tràng An, Bái Đính rồi về ngay. Giờ thì khác, khách ở lại hai, ba đêm. Họ thuê xe đạp đi qua cánh đồng lúa Tam Cốc, học làm nem chua, làm mắm tép. Cái mà họ tìm kiếm không phải là cái gì to tát, mà là cái chất "Ninh Bình" chân thật nhất. Du lịch giờ không chỉ là tham quan, mà là trải nghiệm sâu."
Sự thay đổi này khớp với định hướng chiến lược chuyển từ "lượng" sang "chất", nhấn mạnh việc gia tăng thời gian lưu trú và trải nghiệm của du khách. Việc khách du lịch, đặc biệt là khách quốc tế có khả năng chi trả cao, sẵn sàng ở lại nhiều đêm hơn để khám phá chiều sâu văn hóa, sinh thái đã trực tiếp thúc đẩy kết quả kinh tế du lịch, góp phần lớn vào sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế và tạo nền tảng vững chắc cho mục tiêu đầy tham vọng đạt doanh thu trên 45 nghìn tỷ đồng vào năm 2030.
Không gian rộng mở và tầm nhìn đột phá
Vượt qua cột mốc phục hồi, Ninh Bình đã tận dụng triệt để không gian rộng mở sau sáp nhập để định hình lại chiến lược, đặt nền móng cho một hệ sinh thái du lịch đa dạng, đẳng cấp, hướng thẳng tới mục tiêu 30 triệu lượt khách vào năm 2030.
Theo ông Bùi Văn Mạnh, Giám đốc Sở Du lịch cho biết: “Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh nhiệm kỳ 2025-2030 xác định mục tiêu phát triển du lịch và công nghiệp văn hóa trở thành cụm ngành kinh tế mũi nhọn. Đây không chỉ là mục tiêu chiến lược phù hợp với yêu cầu phát triển mới mà còn tạo động lực mạnh mẽ để du lịch Ninh Bình phát triển theo hướng vượt trên tư duy tăng trưởng số lượng, tiến tới nâng cao chất lượng theo hướng đẳng cấp và bền vững, vươn tầm trở thành trung tâm du lịch và công nghiệp văn hoá quốc gia, quốc tế trong tương lai”.
Để nâng tầm du lịch từ "lượng" sang "chất", Ninh Bình nhận thức rõ vai trò đột phá của công nghệ và công nghiệp văn hóa. Đây là nhóm giải pháp then chốt được ưu tiên trong nhiệm kỳ 2025-2030, nhằm tăng sức cạnh tranh và tiếp cận thị trường quốc tế có khả năng chi trả cao.
Chiến lược của ngành du lịch Ninh Bình là số hóa dữ liệu toàn diện về di sản, điểm đến, và dịch vụ, triển khai phát triển ứng dụng du lịch thông minh thế hệ mới. Ứng dụng này không chỉ cung cấp thông tin đa ngôn ngữ mà còn sử dụng Trí tuệ Nhân tạo nhằm cá nhân hóa trải nghiệm; Phân tích hành vi, sở thích của khách du lịch từ các thị trường nguồn (ví dụ: thị trường châu Âu ưa chuộng du lịch sinh thái và khảo cổ; thị trường Đông Á quan tâm du lịch thiền, MICE...) để gợi ý lộ trình và dịch vụ phù hợp nhất.
Đồng thời hỗ trợ định vị và thuyết minh tự động, khách du lịch chỉ cần quét mã QR hoặc sử dụng ứng dụng để nhận thuyết minh chi tiết về lịch sử và văn hóa Tràng An, đền Trần... một cách trực quan, sinh động như có hướng dẫn viên đi kèm.
Việc đẩy mạnh quảng bá trên các nền tảng số và mạng xã hội, tham gia các hội chợ quốc tế sẽ được tinh gọn, tập trung vào việc bán những câu chuyện chất lượng và hình ảnh thương hiệu đã được quốc tế công nhận (như danh hiệu "Top 10 điểm đến thân thiện nhất thế giới").
Bên cạnh đó, Ninh Bình xác định Công nghiệp Văn hóa là cánh tay đắc lực của Du lịch. Việc xây dựng cơ chế đặc thù không chỉ dừng lại ở thu hút vốn đầu tư mà còn nhằm bảo hộ thương hiệu và khuyến khích đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực văn hóa.
Việc khai thác du lịch đêm gắn với làng nghề, phố cổ, ẩm thực, và giải trí chính là cơ hội để các sản phẩm văn hóa chuyển mình thành dịch vụ sinh lời, gia tăng giá trị cho chuỗi cung ứng du lịch. Mục tiêu là biến mỗi du khách không chỉ là người tiêu dùng dịch vụ mà còn là người tiêu dùng sản phẩm văn hóa sáng tạo, từ đó, tổng doanh thu du lịch sẽ tăng trưởng bền vững và chất lượng.
Bà Hoàng Thủy, Phụ trách điều phối hệ thống Ecohost Hải Hậu cho rằng: "Những mục tiêu mà Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh đã đề ra là cơ sở, động lực quan trọng để cộng đồng doanh nghiệp du lịch tiếp tục nỗ lực. Việc chuyển từ mục tiêu tăng trưởng số lượng sang nhấn mạnh chất lượng, tính bền vững và chiều sâu trải nghiệm sẽ là định hướng quan trọng tiếp tục bổ sung chiến lược của Ecohost. Chúng tôi sẽ nỗ lực để Ecohost Hải Hậu đóng góp một phần vào mục tiêu chung của ngành và của tỉnh, xây dựng hệ sinh thái sản phẩm du lịch đẳng cấp, văn minh, giàu bản sắc; đưa Ninh Bình trở thành trung tâm du lịch, công nghiệp văn hóa quốc gia và quốc tế."
Với những tiền đề vững chắc của giai đoạn 2020-2025, cùng không gian phát triển rộng mở sau sáp nhập tỉnh, ngành Du lịch Ninh Bình đang đứng trước cơ hội vàng để "cất cánh" trong nhiệm kỳ mới. Hành trình nâng tầm du lịch từ "lượng" sang "chất" thông qua sự kết hợp giữa di sản bền vững và chiến lược công nghệ AI sẽ trở thành động lực then chốt, đưa Ninh Bình tiến gần hơn mục tiêu trở thành trung tâm du lịch, công nghiệp văn hóa đẳng cấp quốc gia và quốc tế trong tương lai.