Không phải cuộc đảo chính!
Trong một bài phát biểu trên truyền hình nhà nước, người đứng đầu lực lượng vũ trang Sudan, tướng al-Burhan đã tiết lộ, Thủ tướng Abdalla Hamdok, người mà theo Bộ Thông tin Sudan đã bị quân đội bắt giữ cùng nhiều các chính trị gia khác trong cuộc đảo chính sáng 25/10, đang được giữ ở nhà riêng của mình, vì sự an toàn của ông Hamdok trước khả năng một cuộc "nội chiến" nổ ra ở nước này; đồng thời phủ nhận các tuyên bố rằng các sự kiện ngày 25/10 là một cuộc đảo chính.
    |
 |
| Người đứng đầu lực lượng vũ trang Sudan, tướng al-Burhan. Ảnh: AFP/Ashraf Shazly. |
"Thủ tướng đã ở nhà ông ấy, nhưng chúng tôi lo ngại về sự an toàn của ông, vì vậy giờ ông ấy đang ở nhà tôi. Ông ấy ổn và bình thường. Khi tình hình lắng xuống và không có mối đe dọa nào, ông ấy có thể trở về nhà của mình.”, tướng al-Burhan tuyên bố.
Trước những bất ổn đang diễn ra, nhà lãnh đạo quân đội Sudan đã đổ lỗi hoàn toàn cho "các lực lượng chính trị", tuyên bố quân đội đưa ra cho Thủ tướng Hamdok ba lựa chọn để giải quyết cuộc khủng hoảng. Al-Burhan lưu ý, quân đội đã đồng ý với nhiều sáng kiến của ông Hamdok, nhưng Lực lượng Tự do và Thay đổi (FFC) cuối cùng đã từ chối tham gia.
Sẽ thành lập nội các mới
Trong bài phát biểu trên truyền hình, tướng Abdel al-Burhan hứa hẹn vẫn hướng tới việc chuyển đổi sang một chính phủ dân sự, tuy nhiên, một số thay đổi sẽ diễn ra.
Cụ thể, một Thủ tướng mới sẽ được bổ nhiệm và một Hội đồng Chủ quyền mới, cũng như một nội các mới sẽ được thành lập. Tướng al-Burhan hứa hẹn sẽ có đại diện thực sự từ tất cả các lực lượng.
|
 |
| Thủ tướng Sudan, Abdalla Hamdok, người bị quân đội nước này bắt giữ cùng với một số thành viên dân sự trong nội các lâm thời, trong sự kiện Bộ Thông tin Sudan gọi là một cuộc đảo chính hôm 25/10. Ảnh: AFP. |
Tướng Burhan cũng thông báo về việc thành lập các cơ quan tư pháp trong những ngày tới, cũng như cơ quan lập pháp, sẽ bao gồm những người trẻ tuổi không liên kết với bất kỳ đảng phái nào.
Ông Burhan cũng cam kết sẽ khôi phục dần các dịch vụ internet, viễn thông trong nước và dỡ bỏ tình trạng thiết quân luật ngay sau khi chính phủ mới được thành lập.
Điều gì đang xảy ra ở Sudan?
Sau khi Tổng thống Sudan Ahmad Bashir bị lật đổ trong cuộc đảo chính năm 2019, chấm dứt sự cai trị tàn bạo kéo dài ba thập kỷ của ông này, giới lãnh đạo quân sự đã nắm quyền kiểm soát nhằm giám sát quá trình chuyển giao quyền lực bằng việc thành lập Hội đồng Quân sự Chuyển tiếp.
Nhưng Hội đồng này đã bị phản đối mạnh mẽ bởi một phong trào ủng hộ dân chủ, kêu gọi một sự cai trị dân sự. Sau một tuần bế tắc, hai bên đã đồng ý thành lập Hội đồng Chủ quyền, cơ quan gồm thành phần dân sự và quân sự do tướng al-Burhan đứng đầu, sẽ điều hành một chính phủ lâm thời trong khoảng ba năm.
|
 |
| Người biểu tình xuống đường sau vụ bắt giữ Thủ tướng Abdalla Hamdok và các quan chức cấp cao khác vào sáng 25/10. Ảnh: AFP. |
Theo thỏa thuận được ký vào tháng 7/2019, Hội đồng quân sự sẽ chịu trách nhiệm lãnh đạo đất nước trong 21 tháng đầu tiên. Một chính quyền dân sự sau đó sẽ điều hành hội đồng trong 18 tháng sau đó.
Theo Bộ Thông tin Sudan, những tháng gần đây Thủ tướng Hamdok đã chịu áp lực phải đưa ra một tuyên bố ủng hộ việc “tiếp quản” quyền lực của quân đội. Tuy nhiên ông Hamdok đã kêu gọi những người ủng hộ dân chủ xuống đường biểu tình trong hòa bình.
|
 |
| Người biểu tình Sudan phong tỏa đường phố ở thủ đô Khartoum, phản đối các động thái của giới quân sự nước này. Ảnh: AFP. |
Tướng Burhan được cho là sẽ giao lại quyền kiểm soát Hội đồng Chủ quyền cho một nhà lãnh đạo dân sự trong vài tuần tới. Thay vào đó, ông giải tán Hội đồng, cam kết tổ chức bầu cử vào tháng 7/2023 và chuyển giao quyền lực cho một "chính phủ đại diện độc lập và công bằng" sau đó.
Căng thẳng gia tăng sau khi một số chính trị gia, bao gồm Thủ tướng Hamdok, thúc đẩy chuyển đổi hoàn toàn sang chế độ dân sự vào ngày 17/11, theo như thỏa thuận chuyển tiếp ban đầu.
|
 |
| Lốp ô tô được đốt trên đường phố ở thủ đô Khartoum. Ảnh: AFP. |
Tình hình leo thang vào tháng trước, khi một cuộc đảo chính quân sự do các lực lượng trung thành với Bashir thất bại, dẫn đến hầu hết các sĩ quan liên quan bị bắt.
Kể từ đó, các nhà lãnh đạo quân đội đã yêu cầu cải tổ liên minh Lực lượng Tự do và thay đổi (FFC) và thay thế nội các, điều mà các nhà lãnh đạo dân sự cáo buộc là một cuộc tranh giành quyền lực.
Đông đảo người dân Sudan đã xuống đường vào ngày 21/10, yêu cầu thỏa thuận chuyển đổi năm 2019 được tôn trọng và kêu gọi một chính phủ dân sự được bầu. Diễn biến mới nhất là cuộc đảo chính, tiếp quản quyền lực của quân đội Sudan.
Văn Phong/Sputnik, CNN, Alja.