Chiếm đóng bất hợp pháp!
Hôm 19/7, với sự đồng thuận áp đảo của 12/15 thẩm phán, ICJ đã kết luận, Israel đang cưỡng ép người Palestine rời khỏi đất đai của họ, khai thác các nguồn nước, thôn tính các vùng đất rộng lớn thuộc lãnh thổ bị chiếm đóng bằng vũ lực và đang vi phạm quyền tự quyết của người Palestine.
ICJ cũng phán quyết rằng, Israel phải dừng mọi hoạt động xây dựng khu định cư ở Bờ Tây và phải bồi thường cho người Palestine vì những vi phạm nhân quyền ở vùng lãnh thổ bị chiếm đóng.
ICJ kêu gọi LHQ, đặc biệt là Hội đồng Bảo an và Đại hội đồng LHQ hành động để sớm chấm dứt tình trạng chiếm đóng phi pháp của Israel.
    |
 |
| Các thành viên bồi thẩm đoàn ICJ, ở giữa là Chủ tịch ICJ Nawaf Salam, đưa ra phán quyết về hậu quả pháp lý của việc Israel chiếm đóng lãnh thổ Palestine, The Hague, Hà Lan ngày 19/7. Ảnh: Hollandse Hoogte/Shutterstock. |
Đây là lần đầu tiên ICJ đưa ra quan điểm về tính hợp pháp của sự chiếm đóng của Israel tại các vùng lãnh thổ mà nước này chiếm được trong cuộc chiến năm 1967.
Chính quyền Palestine (PA) hoan nghênh phán quyết của ICJ, gọi đây là “thời khắc lịch sử đối với Palestine, đối với công lí và luật pháp quốc tế”.
Trong khi Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và các chính trị gia khác lên tiếng bác bỏ, cho rằng, phán quyết của ICJ là “sai lầm, một chiều và sai trái, bóp méo sự thật lịch sử”; và rằng, người Israel không “chiếm đóng ‘quê hương’ của mình”.
Trong cuộc chiến Trung Đông năm 1967, Israel đã chiếm Bờ Tây, Đông Jerusalem, Dải Gaza và Cao nguyên Golan từ các quốc gia Ả Rập lân cận, sau đó thiết lập các khu định cư tại đây và dần mở rộng chúng.
|
 |
| Biểu tình bên ngoài Tòa án Công lý Quốc tế tại The Hague, Hà Lan, ngày 24/5 thể hiện tình đoàn kết với người Palestine ở Gaza. Ảnh: Johanna Geron/Reuters. |
Sự kiện tố tụng bắt đầu từ năm 2022, sau khi ICJ được Đại hội đồng LHQ yêu cầu xem xét hậu quả pháp lí phát sinh từ việc Israel liên tục vi phạm quyền tự quyết của người dân Palestine, từ việc chiếm đóng kéo dài, định cư và sáp nhập lãnh thổ Palestine từ năm 1967.
Vào tháng 1, ICJ đã đưa ra phán quyết tạm thời trong vụ kiện của Nam Phi cáo buộc Israel đã phạm tội diệt chủng trong cuộc chiến chống lại Hamas ở Gaza.
Trước đó năm 2004, ICJ đã phán quyết rằng, hàng rào phân cách của Israel xung quanh hầu hết Bờ Tây là bất hợp pháp và các khu định cư của Israel được thành lập là vi phạm luật pháp quốc tế.
Đấu tranh để thay đổi trên thực địa
Các nhà hoạt động chính trị- xã hội và chuyên gia pháp lí Palestine ở Bờ Tây cho biết, phán quyết hôm 19/7 của Tòa án Công lý quốc tế (ICJ), trong đó nhận định việc Israel chiếm đóng các vùng lãnh thổ của Palestine là bất hợp pháp, sẽ không giúp cải thiện nhiều cuộc sống của người Palestine.
Các chuyên gia nhấn mạnh, các quốc gia và cộng đồng quốc tế phải gây sức ép tập thể lên Israel để chấm dứt sự cai trị của nước này đối với Gaza và Bờ Tây, bao gồm cả Đông Jerusalem, nếu muốn tình hình thay đổi trên thực địa.
|
 |
| Trẻ em Palestine nhận thức ăn từ một bếp ăn từ thiện ở phía bắc Dải Gaza vào ngày 18/7. Ảnh: Mahmoud Issa/Reuters. |
Bà Zainah el-Haroun, người phát ngôn của Al-Haq, một tổ chức phi lợi nhuận của Palestine có trụ sở tại Bờ Tây chuyên giám sát các hành vi vi phạm nhân quyền, nói rằng, các phán quyết trước đây của ICJ không dẫn đến hành động toàn cầu chống lại Israel.
Bà el-Haroun đã nhắc lại phán quyết năm 2004 của ICJ nói bức tường phân cách và các khu định cư của Israel trên đất Palestine bị chiếm đóng là bất hợp pháp. Kể từ phán quyết, các khu định cư không những vẫn tồn tại ở Bờ Tây mà số lượng người định cư Israel tại đây cũng tăng từ 250.000 người vào năm 1993 lên hơn 700.000 người vào năm 2023.
|
 |
| Người Palestine đau buồn trước thi thể người thân sau cuộc tấn công của Israel vào trại tị nạn Nuseirat ở Gaza, ngày 19/7. Ảnh: Ashraf Amra/Anadolu. |
“Những phán quyết này sẽ không có ý nghĩa nếu các quốc gia thế giới thứ ba và cộng đồng quốc tế không buộc Israel phải chịu trách nhiệm.”, bà el-Haroun nói.
“Các quốc gia thế giới thứ ba phải đảm bảo người dân Palestine được thực hiện đầy đủ và toàn diện quyền tự quyết và trừng phạt sự chiếm đóng bất hợp pháp, vi phạm luật pháp quốc tế của Israel.”, bà el-Haroun nhấn mạnh.
Các nhà hoạt động Palestine ở Bờ Tây nói, họ không thể ăn mừng phán quyết của ICJ khi tình hình trên khắp vùng lãnh thổ bị chiếm đóng đang tồi tệ hơn bao giờ hết.
|
 |
| Các cuộc tấn công tàn khốc kéo dài của Israel ở Gaza biến dải đất thành vùng đất chết. Ảnh: Omar al-Qattaa/AFP. |
Cuộc chiến của Israel ở Gaza đã khiến gần 39.000 người Palestine thiệt mạng, phần lớn là dân thường và tàn phá dải đất biến nơi đây thành vùng đất chết không thể sinh sống được.
Gaza cũng đang chứng kiến sự bùng phát của nhiều bệnh dịch như bại liệt và dịch tả, trong khi gần như toàn bộ cư dân số đang phải lay lắt tồn tại trong tình trạng thiếu lương thực, do cuộc bao vây kéo dài của Israel.
Tasame Ramadan, một nhà hoạt động nhân quyền đến từ thành phố Nablus ở Bờ Tây cho rằng, điều ưu tiên và cần thiết nhất ngay lúc này là ngừng bắn vĩnh viễn ở Gaza và chấm dứt tình trạng chiếm đóng của Israel.