leftcenterrightdel
 Clip tay súng vừa xả súng vừa livetream trên mạng xã hội.

Sau vụ tấn công đẫm máu vào 2 nhà thờ Hồi giáo ở khu vực Christchurch, Thủ tướng Jacinda Ardern cho biết các đối tượng bị bắt giữ liên quan đến vụ tấn công không nằm trong bất kỳ danh sách theo dõi khủng bố hoặc bị cảnh sát theo dõi.

Nghi phạm Brenton Harrison Tarrant, 28 tuổi, công dân Úc. Trước thời điểm xả súng hắn ta đã đưa một bản tuyên ngôn dài 87 trang ủng hộ thuyết người da trắng thượng đẳng, chống nhập cư, chống Hồi giáo, giải thích lý do hành động của mình.

Chuyên gia an ninh, Tiến sĩ Paul Buchanan cho phóng viên biết kể từ các vụ tấn công vào nước Mỹ ngày 11/9/2001, phản ứng của Chính phủ cùng với các đồng minh phương Tây đã cố gắng dập tắt ý thức hệ và mối đe dọa Hồi giáo cực đoan.

leftcenterrightdel
 Nghi phạm Brenton Harrison Tarrant, 28 tuổi

Điều này dẫn đến “nhận thức sai lầm về các mối đe dọa cần được ưu tiên,” ông cho biết.

“Chính phủ đơn giản không nghĩ rằng một đối tượng theo chủ nghĩa siêu dân tộc da trắng có thể có khả năng này và do đó ít để ý đến nguy cơ phát sinh từ bọn chúng. Chính phủ chắc chắn chỉ ưu tiên theo dõi cộng đồng Hồi giáo, nhưng bỏ qua nguồn hữu hạn đối với phần còn lại của thế giới. Nếu bạn bóp bóng bay theo hướng này thì không khí sẽ thoát ra ở hướng khác, chúng ta dường như thả bóng vào tay các nhóm chủ nghĩa siêu dân tộc da trắng cực đoan,” ông phân tích.

leftcenterrightdel
Chuyên gia an ninh Tiến sĩ Buchanan. Ảnh: Báo Bảo vệ Pháp luật 

Bộ trưởng Cảnh sát Mike Bush cho biết trong một cuộc họp báo vào sáng nay, thứ Bảy, ngày 16/3 rằng các câu hỏi đã dấy lên về việc làm sao vụ tấn công không thể ngăn chặn trước.

“Hoạt động tình báo điều tra bị thất bại cũng là một nguyên nhân hàng đầu,” ông Bush thừa nhận.

Cơ quan Tình báo An ninh New Zealand (NZSIS) tổng hợp danh sách theo dõi khủng bố nhờ sự giúp đỡ từ cộng đồng tình báo của các quốc gia đồng minh phương Tây.

Theo báo cáo thường niên gần đây nhất của cơ quan này, danh sách theo dõi có từ 30 đến 40 đối tượng được theo dõi có thể gây nguy hiểm cho an ninh quốc gia New Zealand. “Con số này liên tục thay đổi. Khi công tác điều tra nhắm vào các đối tượng cần được quan tâm hoặc hoạt động của họ giảm đi, các đối tượng khác sẽ xuất hiện,” bản báo cáo cho biết.

leftcenterrightdel
Cảnh sát vũ trang tuần tra bên ngoài một nhà thờ Hồi giáo tại Christchurch, ngày 15-3. (Ảnh: AP) 

Theo bản báo cáo, phần lớn các đối tượng ưu tiên trong giai đoạn từ năm 2017 đến 2018 có liên quan đến IS. Không hề có đề cập đến các mối đe dọa chủ nghĩa "siêu dân tộc da trắng". Tuy nhiên, nó nhác đến khó khăn trong cộng đồng tình báo ngăn chặn các vụ tấn công được lên kế hoạch trong thời gian ngắn.

“Trong khi NZSIS và các đối tác thực thi pháp luật khác tích cực làm việc để xác minh và giải quyết mọi mối đe dọa, thì có thể một cá nhân không nằm trong danh sách, bị kích động tư tưởng cực đoan sẽ thực hiện hoạt động khủng bố ở New Zealand,” ông Buchanan giải thích. 

leftcenterrightdel
Tên khủng bố da trắng Brenton Harrison Tarrant trình diện tại tòa án. Ảnh: Stuffs 
Vào thời điểm kẻ thú ác lên kế hoạch cho hành động tội ác ở Christchurch, thường xuyên đăng bài trên mạng xã hội trong nhiều ngày trước vụ tấn công, thì không hề có bất kỳ bài viết của hắn được lựa chọn.

“Ưu tiên hàng đầu là mối đe dọa từ các phần tử khủng bố và ngôn ngữ mà bọn chúng sử dụng. Trong trường hợp này đối với tôi, NZSIS không lập trình, phân tích thể loại ngôn ngữ được các nhóm có tư tưởng cực đoạn siêu dân tộc da trắng sử dụng,” chuyên gia an ninh nêu rõ.

Sáng nay 16/3, Tarrant đã chính thức ra tòa. Phiên tòa không được công khai “vì rủi ro an ninh quá cao”, cảnh sát viết trên Twitter. Nếu bị kết tội, hình phạt tối đa của Tarrant chỉ là tù chung thân.

 Chân dung sát thủ Brenton Tarrant

Đối tượng nhận trách nhiệm tiến hành vụ xả súng đẫm máu tại TP Christchurch khai rằng, người này là công dân Australia, 28 tuổi và có động cơ chống người nhập cư.

Theo Cơ quan truyền thông quốc gia Australia ABC, Brenton Tarrant, một trong những tay súng tham gia vụ xả súng tại nhà thờ Hồi giáo ở TP Christchurch là Brenton Tarrant. Người này làm huấn luyện viên cá nhân tại phòng tập Big River ở phía bắc TP Grafton, bang New South Wales, Australia.

Quản lý phòng tập này, bà Tracey Gray xác nhận, người đàn ông đã ghi hình và phát trực tiếp vụ xả súng lên mạng xã hội chính là Tarrant. Theo lời bà Gray, Tarrant làm việc tại phòng tập Big River sau khi học xong vào năm 2009. Đến năm 2011, người này nghỉ việc để đi du lịch tại các nước châu Á và châu Âu.

Bà Gray nhận xét Tarrant là một huấn luyện viên cá nhân rất tận tụy: “Anh ấy làm việc cho chương trình huấn luyện miễn phí cho trẻ em trong cộng đồng do chúng tôi tổ chức, và anh ấy hoạt động rất sôi nổi”.

Tarrant tự mô tả bản thân là người sinh ra trong "một gia đình thuộc tầng lớp lao động có thu nhập thấp" và là "một người đàn ông da trắng bình thường, lớn lên từ một gia đình bình thường”.


Phạm Trúc