Các nội dung trong công tác phòng, chống ma túy năm 2025 của ngành Kiểm sát nhân dân

Tăng cường, nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy trong ngành KSND

Ban Chỉ đạo 138 ngành KSND vừa ban hành Kế hoạch số 34/KH-BCĐ138 ngày 4/3/2025 về thực hiện công tác phòng, chống ma túy năm 2025. Trong đó nêu rõ, các nội dung trọng tâm của Viện kiểm sát trong công tác đấu tranh phòng, chống ma túy.

Cụ thể, Viện kiểm sát các cấp tiếp tục thực hiện nghiêm, hiệu quả Chỉ thị số 36-CT/TW ngày 16/8/2019 của Bộ Chính trị và Kế hoạch số 05/KH-VKSTC ngày 9/1/2019 của VKSND tối cao về việc triển khai thực hiện Chỉ thị số 36-CT/TW ngày 16/8/2019 của Bộ Chính trị về tăng cường, nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy trong ngành KSND; Chương trình phòng, chống ma túy giai đoạn 2021-2025 ban hành kèm theo Quyết định số 1452/QĐ-TTg ngày 31/8/2021 của Thủ tướng Chính phủ.

Các đơn vị tổ chức quán triệt, triển khai đầy đủ các chương trình, kế hoạch công tác phòng, chống ma túy của cấp trên và các nghị quyết, chương trình, kế hoạch công tác phòng, chống ma túy của cấp ủy và chính quyền địa phương. Căn cứ vào diễn biến tình hình vi phạm, tội phạm về ma túy trên địa bàn và đặc điểm cụ thể của mỗi đơn vị để xây dựng chương trình công tác phòng, chống ma túy cho phù hợp với điều kiện thực tế của đơn vị mình.

Nghiên cứu áp dụng hiệu quả quy định của Bộ luật Hình sự, Bộ luật Tố tụng hình sự hiện hành và các văn bản hướng dẫn thi hành về những nội dung có liên quan đến công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm về ma túy. Tích cực tham gia góp ý xây dựng hoàn thiện các văn bản pháp luật có liên quan, nhất là văn bản hướng dẫn áp dụng một số quy định của Bộ luật Hình sự về các tội phạm ma tuý; thu thập, quản lý hệ thống dữ liệu và phân tích, xử lý thông tin về tình hình ma túy. 

Chủ động trong nghiên cứu khoa học, đánh giá thực chất diễn biến tình hình tội phạm và tệ nạn về ma túy theo địa bàn, lĩnh vực được phân công, tìm ra nguyên nhân, điều kiện làm phát sinh tội phạm, từ đó đưa ra đề xuất, kiến nghị, giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả thực hiện chức năng, nhiệm vụ của Viện kiểm sát trong đấu tranh phòng, chống ma túy phù hợp với tình hình hiện nay.

Tập trung tuyên truyền sâu rộng tới mọi tầng lớp nhân dân về tác động nguy hại của ma túy đối với người sử dụng, gia đình, cộng đồng và toàn thể xã hội; kết hợp với tuyên truyền chủ trương, đường lối, chính sách và quy định của Chính phủ về công tác cai nghiện ma túy nhằm tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức cho cộng đồng và nêu cao tinh thần trách nhiệm của các cấp ủy đảng, chính quyền, các ngành và các tổ chức chính trị, xã hội; huy động sự tham gia của mọi tổ chức, cá nhân cùng chung tay thực hiện công tác đấu tranh phòng, chống ma túy để đạt hiệu quả cao nhất.

Thường xuyên quan tâm quán triệt tới từng công chức, viên chức và người lao động trong ngành KSND phải nêu cao tinh thần gương mẫu, tuyệt đối không tham gia vào việc chứa chấp, sử dụng, mua bán, tàng trữ, vận chuyển, sản xuất và các hành vi vi phạm khác liên quan đến ma túy; đồng thời, có trách nhiệm giáo dục con, cháu của mình và những người thân trong gia đình, bạn bè... tránh xa tệ nạn và tội phạm về ma túy.

Lực lượng chức năng bắt giữ đối tượng trong một vụ án ma tuý. (Ảnh minh hoạ)

Làm tốt công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra, truy tố và kiểm sát xét xử các vụ án ma túy

Ban chỉ đạo 138 ngành KSND cũng yêu cầu Viện kiểm sát các cấp tiếp tục tăng cường trách nhiệm công tố và kiểm sát chặt chẽ các hoạt động tư pháp, chủ động, tích cực thực hiện đúng và đầy đủ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được quy định trong Bộ luật Tố tụng hình sự với tinh thần “sớm hơn, sát hơn, sâu hơn, sắc hơn”; tuyệt đối tuân thủ nguyên tắc suy đoán vô tội, “trọng chứng hơn trọng cung”, bảo vệ quyền con người, quyền công dân trong hoạt động tố tụng hình sự và yêu cầu chống oan, sai và bỏ lọt tội phạm; đề xuất đường lối xử lý nghiêm minh nhưng phải thể hiện tính nhân văn, phù hợp thực tiễn.

VKSND các địa phương chủ động phối hợp với Cơ quan điều tra và Cơ quan được giao tiến hành một số hoạt động điều tra về tội phạm ma túy để nắm chắc, đầy đủ các tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố có liên quan đến tội phạm về ma túy; kiểm sát chặt chẽ việc giải quyết, đề ra yêu cầu xác minh, phân loại xử lý kịp thời, đúng thời hạn.

Tập trung làm tốt công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra, truy tố và kiểm sát xét xử các vụ án ma túy; chú ý các vụ án lớn, đặc biệt nghiêm trọng, tang vật là ma túy thu giữ được với số lượng đặc biệt lớn được dư luận quan tâm, có nhiều tình tiết phức tạp, thực hiện hành vi mua bán, vận chuyển ma túy xuyên quốc gia, tội phạm có yếu tố nước ngoài. Nắm chắc những đặc điểm, đặc trưng của loại tội phạm về ma túy, kịp thời phân loại các trường hợp bắt, giữ những người nghi phạm tội của Cơ quan điều tra, hạn chế tối đa việc giữ người sau đó không xử lý về hình sự được; thực hiện đồng bộ các giải pháp chống oan, sai và để lọt tội phạm; chủ động tăng cường hoạt động thực hành quyền công tố, gắn công tố với hoạt động điều tra, tiếp cận ngay với hồ sơ vụ án để đề ra yêu cầu điều tra cụ thể; cử Kiểm sát viên tham gia kiểm sát trực tiếp hoạt động điều tra, tuân thủ quy định về giao nhận hồ sơ, tài liệu, chứng cứ, biên bản về hoạt động điều tra, thực hiện đóng dấu bút lục và sao lưu tài liệu xây dựng hồ sơ kiểm sát theo đúng quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự và quy chế nghiệp vụ của Ngành. 

Không để vi phạm tố tụng có thể dẫn đến tài liệu có giá trị chứng minh nhưng không được coi là chứng cứ vì không thu thập hợp pháp; yêu cầu Cơ quan điều tra xác minh, thu giữ kịp thời các khoản tiền, tài sản của bị can và người liên quan sử dụng vào việc phạm tội và do phạm tội mà có, phát hiện kê biên tài sản đảm bảo thi hành án. Hạn chế tỉ lệ việc trả hồ sơ để điều tra bổ sung đối với các vụ án ma túy do lỗi chủ quan của Kiểm sát viên, do thiếu chứng cứ, do vi phạm tố tụng, do để lọt tội phạm hoặc do chưa có sự thống nhất về quan điểm nhận thức trong đánh giá chứng cứ. Việc truy tố phải đủ căn cứ, xét xử phải đúng người, đúng tội, đúng trình tự, thủ tục quy định; đề xuất mức hình phạt tương xứng với hành vi của người phạm tội để bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật và mang tính răn đe giáo dục, phòng ngừa chung.

Bên cạnh đó, Viện kiểm sát phối hợp chặt chẽ với lực lượng chuyên trách trong các đợt cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm về ma túy; tăng cường các biện pháp phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật có liên quan đến ma túy ngay từ trong cơ quan, đơn vị mình. Triển khai, tham gia có hiệu quả các hoạt động hưởng ứng “Tháng hành động phòng, chống ma túy”, “Ngày Quốc tế phòng, chống ma túy (26/6)" và “Ngày toàn dân phòng, chống ma túy” năm 2025 theo sự chỉ đạo chung của Chính phủ, Ban Chỉ đạo 138 ngành KSND và chính quyền địa phương.

Các đơn vị nghiệp vụ có liên quan thuộc VKSND tối cao và VKSND cấp cao 1, 2, 3 cần tập trung quan tâm đến công tác kiểm tra, hướng dẫn địa phương; kịp thời chỉ đạo đối với các vụ án ma túy lớn, có tính chất phức tạp, có nhiều bị can, liên quan đến nhiều địa phương khác nhau do Viện kiểm sát cấp dưới thụ lý giải quyết, đảm bảo việc xử lý được nhanh chóng, kịp thời, đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, không để xảy ra oan, sai; nhưng cũng không để lọt tội phạm và người phạm tội.

Công tác kiểm sát việc chấp hành pháp luật tại các Nhà tạm giữ, Trại tạm giam và Trại giam cần chú ý đến các biện pháp đấu tranh phòng ngừa việc đưa ma túy vào trong để mua bán và sử dụng trái phép; khi kiểm sát định kỳ hoặc đột xuất chú ý các dấu hiệu khả nghi từ các phạm nhân và các thông tin, dư luận từ quần chúng nhân dân để kịp thời phát hiện các trường hợp sử dụng hoặc mua bán trái phép chất ma túy trong Nhà tạm giữ, Trại tạm giam hoặc Trại giam. Ban hành văn bản kiến nghị, xử lý nghiêm minh đối với các cá nhân, tổ chức có vi phạm.

Phối hợp chặt chẽ với TAND cùng cấp để kiểm sát đầy đủ các các phiên họp xét Quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc theo đúng quy định, bảo đảm đúng đối tượng, đúng trình tự, thủ tục được pháp luật quy định.

Đồng thời, duy trì quan hệ hợp tác quốc tế và tương trợ tư pháp trong đấu tranh phòng, chống tội phạm và vi phạm có liên quan đến ma túy. Đối với những vụ án có yếu tố nước ngoài, các đơn vị chú trọng thực hiện tốt công tác tương trợ tư pháp theo quy định của pháp luật và hướng dẫn của VKSND tối cao; kịp thời kiểm tra, xác minh, thu thập thông tin khi có yêu cầu tương trợ tư pháp về hình sự đối với các vụ án về ma túy thuộc trách nhiệm giải quyết, đảm bảo đúng quy định pháp luật; các VKSND địa phương, nhất là các địa phương có đường biên giới cần phải chủ động phối hợp với các cơ quan tiến hành tố tụng và cơ quan có thẩm quyền (Cơ quan ngoại vụ) của địa phương để có các hình thức, biện pháp trao đổi thông tin và tương trợ giúp đỡ khi xử lý các tội phạm về ma túy theo đúng quy định.