Khởi nguyên của “những quyết định kỳ lạ tại Nha Trang” bắt nguồn từ vụ án dân sự “tranh chấp di sản thừa kế” xảy ra vào cuối năm 2010 tại thành phố Nha Trang giữa hai anh em ông Nguyễn Quý Báu và Nguyễn Trung Tâm. Trước đó, bố mẹ ông Báu và ông Tâm là cụ Nguyễn Sáu và Nguyễn Thị Mùi qua đời đã để lại lô đất 701,9m2 tọa lạc tại 13/5 đường Đặng Tất, Vĩnh Phước, Nha Trang. Tài sản trên đất gồm nhà ở, nhà từ đường, nhà trọ.
Cụ Sáu và cụ Mùi có bảy người con, thế nhưng, 6 người đã ra nước ngoài định cư từ năm 1975, chỉ có ông Tâm là người ở lại chăm sóc, nuôi dưỡng cha mẹ, trực tiếp quản lí, sử dụng tài sản nhà đất.
Trước khi bố mẹ qua đời, ông Tâm được cho phần nhà, đất có diện tích 239m2 và đã được cấp Giấy chứng nhận QSDĐ theo văn bản phân chia tài sản thừa kế do bà Mùi lập và được UBND phường Vĩnh Phước công chứng. Phần còn lại có diện tích 462m2 cũng đã được cấp giấy chứng nhận QSDĐ đứng tên Nguyễn Thị Mùi nhưng trước khi qua đời, cụ Mùi không để lại di chúc về phần đất này.
Ngày 12/4/2010, ông Nguyễn Quý Báu (định cư ở Hoa Kỳ) về Việt Nam, thành lập Công ty TNHH một thành viên Màu Nắng (công ty ma) có trụ sở tại 13/5 Đặng Tất để “lách luật” làm đơn khởi kiện “chia di sản thừa kế” của cha mẹ để lại. Sau khi thụ lý đơn của ông Báu, TAND tỉnh Khánh Hòa đã phán xử bằng Bản án sơ thẩm số 02/2010/DSST ngày 10/12/2010. Phía bị đơn là ông Nguyễn Trung Tâm kháng cáo lên TANDTC tại Đà Nẵng cho rằng, Bản án sơ thẩm không khách quan, không đúng với quy định pháp luật hiện hành. Ngày 31/3/2011, Tòa phúc thẩm TANDTC tại Đà Nẵng đã tuyên “y án” theo bản án sơ thẩm. Theo đó, phần đất ở của hai vợ chồng ông Tâm, bà Bông đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và phần đất đã xây dựng từ đường thờ cúng đều bị gộp vào để phân chia lại.
Ngay sau khi 2 cấp Tòa xử cho ông Nguyễn Quý Báu thắng kiện, từ đường thờ cúng và một phần nhà ông Tâm đã bị cơ quan thi hành án nhanh chóng vào cuộc phá dỡ. Về phần đất được Tòa chia, ông Báu cũng chuyển nhượng ngay cho một người khác là bà Nguyễn Hải Ly (trú tổ 5 Thanh Hải, Vĩnh Hải, Nha Trang).
Về phía ông Nguyễn Trung Tâm, do không đồng ý với quyết định của hai bản án trên, đã tiếp tục gửi đơn khiếu nại theo thủ tục giám đốc thẩm.
Ngày 24/7/2012, TANDTC có Quyết định kháng nghị số 313/2012/KN-NS đối với Bản án dân sự phúc thẩm số 34/2011/DSPT ngày 31/3/2011 của Tòa phúc thẩm TANDTC tại Đà Nẵng. Quyết định kháng nghị của TANDTC chỉ ra những sai sót của hai cấp tòa trước đó, đồng thời ghi rõ: “Tạm đình chỉ thi hành án dân sự phúc thẩm nêu trên cho đến khi có quyết định giám đốc thẩm”.
Ngày 10/9/2012, ông Tâm tiếp tục nhận được Thông báo số 1085/TB-THA về việc tạm đình chỉ thi hành án của Cục trưởng Cục Thi hành án dân sự tỉnh Khánh Hòa.
Dù các văn bản về việc tạm đình chỉ vụ án đã liên tục được ban hành, thế nhưng không hiểu sao đến ngày 15/10/2012, ông Lê Huy Toàn, Phó Chủ tịch UBND TP.Nha Trang vẫn cấp Giấy phép xây dựng số 831/GPXD cho công trình nhà ở riêng lẻ đô thị tại địa chỉ 13/5 Đặng Tất, Vĩnh Phước, TP. Nha Trang để cho bà Nguyễn Hải Ly xây móng, đổ trụ và ồ ạt xây dựng. Đêán ngày 4/1/2013, ông Lê Huy Toàn “chữa cháy” bằng cách ban hành Công văn số 23/QLĐT-UBND về việc thông báo tạm dừng thi công xây dựng công trình. Tuy nhiên, bà Nguyễn Hải Ly còn đẩy mạnh việc xây dựng một cách rầm rộ hơn.
Để rộng đường dư luận, PV đã liên hệ với ông Lê Huy Toàn, thì được ông cho biết: vụ việc này tương đối phức tạp, do đó thành phố đã có báo cáo tỉnh và đang xin ý kiến của TANDTC. Việc xây dựng của bà Nguyễn Hải Ly là… đúng luật nhưng do có diễn biến phức tạp nên phải tạm dừng thi công.
Trong khi đó, trao đổi với PV, một cán bộ của Phòng Quản lý đô thị TP.Nha Trang lại cho rằng: Nếu đình chỉ công trình xây dựng của bà Hải Ly sẽ vi phạm quy định của Bộ luật Dân sự vì bà Hải Ly hiện lại là bên thứ ba. Nếu thu hồi giấy phép mà gây thiệt hại thì sẽ rất khó. Hiện nay, cơ quan thành phố cũng rất “bí” trong vấn đề này vì phải làm theo hướng dẫn của Tòa án tỉnh và cơ quan thi hành án. Trong khi đó, thi hành án thì không trả lời, tòa tỉnh thì trả lời chung chung là đình chỉ theo kháng nghị…
Ông Nguyễn Trung Tâm bức xúc: không hiểu vì sao ngay sau khi bản án phúc thẩm được tuyên, các cơ quan công quyền ở Nha Trang đã vào cuộc vô cùng nhanh chóng và sốt sắng, nhà cửa từ đường của gia đình đã bị đập tan hoang. Thế nhưng, đến khi TANDTC có Quyết định kháng nghị tạm đình chỉ thi hành án dân sự phúc thẩm nêu trên thì các cơ quan công quyền lại vào cuộc một cách vô cùng hời hợt, để cho bà Hải Ly ngang nhiên xây dựng trên phần đất còn đang tranh chấp. Việc xây dựng hiện nay của bà Ly chắc chắn sẽ làm phát sinh và thay đổi hiện trạng nhà đất đang tranh chấp, gây khó khăn rất nhiều cho các cấp tòa án xét xử và thi hành án sau này. Đến lúc đó, ai sẽ là người đứng ra nhận trách nhiệm.
Được biết, hiện nay, dù chính quyền đã nhiều lần hứa sẽ giải quyết vụ việc một cách ổn thỏa, thế nhưng, không hiểu sao, ngôi nhà xây dựng trái phép vẫn đang được thi công một cách rầm rộ.
Phạm Khoa