Hơn một thập kỷ ròng rã theo đuổi vụ kiện!
Mới đây, Báo Bảo vệ pháp luật nhận được đơn kêu cứu từ ông Phạm Văn Hồng (SN 1953, ngụ khu phố 4, phường Bình Trưng Tây, TP Thủ Đức, TP HCM) - nguyên đơn trong vụ án dân sự do TAND TP HCM thụ lý sơ thẩm theo thông báo thụ lý số 500/2020/TLST-DS ngày 16/9/2020, về việc "Tranh chấp hợp đồng mua bán nhà, hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất, tranh chấp quyền sở hữu nhà ở, quyền sử dụng đất".
Bị đơn trong vụ án là bà Nguyễn Thị Kiều L. và ông Nguyễn Mạnh H., cùng ngụ tại số 108/A Nguyễn Xiển (khu phố Thái Bình 1, phường Long Bình, TP Thủ Đức).
    |
 |
Khu đất nơi xảy ra tranh chấp hợp đồng mua bán nhà, hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất, tranh chấp quyền sở hữu nhà ở, quyền sử dụng đất. |
Theo đơn trình bày, ngày 22/5/2013, ông Hồng và hai bị đơn ký hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất, được công chứng tại Phòng Công chứng số 3, TP HCM (số công chứng 1553, quyển số 4/TP-SCC/HĐGD).
Theo hợp đồng, ông Hồng nhận chuyển nhượng từ ông H. và bà L. khu đất có tổng diện tích 5.073m², bao gồm các thửa số 1546 (203m²), 1547 (492m²) và một phần thửa 339 (4.378m²), thuộc tờ bản đồ số 8, phường Trường Thạnh, quận 9 (nay là TP Thủ Đức). Trên phần đất này có căn nhà địa chỉ 1667 Nguyễn Duy Trinh, khu phố Tam Đa, diện tích khoảng 50m², nằm trên thửa đất số 1546 và 1547.
Ngày 11/7/2013, Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai đã thực hiện thủ tục sang tên cho ông Hồng trên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Tuy nhiên sau đó, ông H. và bà L. không bàn giao phần đất 695m² (thuộc các thửa 1546, 1547) cùng căn nhà nêu trên. Do đó, cùng năm 2013, ông Hồng khởi kiện ra TAND quận 9, yêu cầu bị đơn tiếp tục thực hiện hợp đồng.
Vụ án trải qua nhiều cấp xét xử, gồm: Bản án sơ thẩm số 337/2014/DS-ST ngày 16/12/2014 của TAND quận 9; Bản án phúc thẩm số 990/2015/DS-PT ngày 19/8/2015 của TAND TP HCM; Quyết định giám đốc thẩm số 146/2016/DS-GĐT ngày 9/8/2016 của TAND Cấp cao tại TP HCM.
Hiện vụ án được giao cho Thẩm phán Sỹ Hồng Nam (TAND TP HCM) thụ lý giải quyết lại theo thủ tục sơ thẩm, căn cứ thông báo thụ lý số 500/2020/TLST-DS ngày 16/9/2020.
"Kể từ ngày thụ lý đến nay đã hơn 4 năm rưỡi, nhưng cấp tòa án chỉ mới tổ chức một phiên hòa giải và công bố chứng cứ vào ngày 17/11/2023. Từ đó đến nay không có thêm buổi làm việc nào. Tôi đã nghiêm túc chấp hành mọi yêu cầu của tòa, nộp đầy đủ các khoản phí theo quy định. Vụ tranh chấp kéo dài đã khiến gia đình tôi xảy ra nhiều mâu thuẫn không đáng có", ông Hồng cho hay.
Chấp nhận kháng nghị của VKSND Cấp cao tại TP HCM
Liên quan đến vụ việc, theo tài liệu Báo Bảo vệ pháp luật thu thập được, ngày 9/8/2016, TAND Cấp cao tại TP HCM đã mở phiên giám đốc thẩm xét xử vụ án nói trên.
Tại phiên tòa, đại diện VKSND Cấp cao tại TP HCM đề nghị Hội đồng xét xử chấp nhận kháng nghị theo Quyết định số 09/2015/KN-GĐT-V2 ngày 21/12/2015 của Viện trưởng VKSND Cấp cao tại TP HCM. Nội dung kháng nghị yêu cầu hủy cả bản án sơ thẩm và phúc thẩm, giao hồ sơ vụ án về cho tòa sơ thẩm xét xử lại.
Căn cứ theo Điều 337 và Điều 343 Bộ luật Tố tụng dân sự, Hội đồng xét xử giám đốc thẩm đã tuyên:“Hủy bản án dân sự phúc thẩm số 990/2015/DS-PT ngày 19/8/2015 của TAND TP HCM và bản án dân sự sơ thẩm số 337/2014/DS-ST ngày 16/12/2014 của TAND quận 9. Giao hồ sơ vụ án về cho Tòa án cấp sơ thẩm để xét xử lại”.
Liên quan đến vụ việc này, một luật sư thuộc Đoàn Luật sư TP HCM cho biết, căn cứ theo quy định tại Điều 203 Bộ Luật tố tụng dân sự thì thời hạn chuẩn bị xét xử đối với vụ án tranh chấp dân sự là 4 tháng kể từ ngày thụ lý vụ án. Đối với vụ án có tính chất phức tạp hoặc do sự kiện bất khả kháng, trở ngại khách quan thì Chánh án Tòa án có thể quyết định gia hạn thời hạn chuẩn bị xét xử nhưng không quá 2 tháng.
Như vậy, việc Tòa án thụ lý vụ án từ năm 2020 nhưng đến nay chưa đưa ra xét xử là vi phạm quy định về thời hạn chuẩn bị xét xử như nêu trên. Tuy nhiên, trên thực tiễn xét xử cũng có thể phát sinh các vướng mắc khách quan, bản thân phía Tòa án không thể khắc phục được do đó nguyên đơn có thể liên hệ người giải quyết vụ án để được giải thích.
    |
 |
Một phần của Quyết định giám đốc thẩm số 146/2016/DS-GĐT. |
Đối với việc ông Hồng đã nhiều lần gửi đơn khiếu nại, gần đây nhất là ngày 15/4/2025 mà đến nay vẫn chưa có bất kỳ trả lời của TAND TPHCM thì chiếu theo quy định tại Điều 505 Bộ Luật tố tụng dân sự 2015 thì: Thời hạn giải quyết khiếu nại lần đầu là 15 ngày, kể từ ngày Tòa án, Viện kiểm sát nhận được khiếu nại. Trường hợp cần thiết, đối với vụ việc có tính chất phức tạp thì thời hạn giải quyết khiếu nại có thể được kéo dài nhưng không quá 15 ngày, kể từ ngày hết thời hạn giải quyết khiếu nại. Như vậy, thời hạn giải quyết khiếu nại lần đầu tối đa là 30 ngày kể từ ngày Tòa án nhận được Đơn khiếu nại.
“Việc giải quyết vụ án bị kéo dài như trường hợp nêu trên có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự, đặc biệt là về mặt tinh thần. Do đó, để bảo đảm quyền lợi của mình đương sự có thể trực tiếp trao đổi với những người tiến hành tố tụng để đề nghị sớm đưa vụ án ra xét xử”, vị luật sư nhận định.
Cũng theo luật sư, trường hợp không vì lý do khách quan thì đương sự có thể nộp đơn khiếu nại đề nghị Chánh án Tòa án (đang giải quyết vụ án) xem xét yêu cầu Thẩm phán đưa vụ án ra xét xử theo đúng quy định. Nếu quá thời hạn giải quyết khiếu nại mà không nhận được kết quả giải quyết khiếu nại hoặc không đồng ý với Quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu thì đương sự có quyền nộp đơn khiếu nại lần 2 đến Chánh án Tòa án cấp trên trực tiếp để yêu cầu giải quyết.
Ngoài ra, đương sự cũng có thể gửi đơn đến Viện kiểm sát cùng cấp đề nghị giám sát và kiến nghị Tòa án sớm đưa vụ án ra xét xử nhằm bảo đảm quyền lợi chính đáng cũng như tuân thủ đúng quy định pháp luật.