Để xảy ra sai phạm tại khu “đất vàng” 152 Trần Phú: Trách nhiệm thuộc về ai?

TP HCM thu hồi và tiếp quản “đất vàng” 152 Trần Phú

Thanh tra TP HCM đã công bố kết luận thanh tra số 113/KL-TTTP-P1 kiến nghị chủ tịch UBND TP HCM giao UBND Quận 5 quản lý toàn diện về đất đai, xây dựng, quy hoạch đối với khu “đất vàng” 152 Trần Phú (quận 5, TP HCM). Đây chính là khu “đất vàng” có nhiều sai phạm liên quan đến Tổng Công ty Thuốc lá Việt Nam (Vinataba). 

Khu "đất vàng" 152 Trần Phú (quận 5, TP HCM). Ảnh: Xuân Trường.

Theo đó, khu đất có diện tích 30.972,7 m2 thuộc thửa số 38, tờ bản đồ số 10 (theo tài liệu đo năm 2003) với vị trí đắc địa 3 mặt tiền đường Trần Phú - Lê Hồng Phong - Trần Nhân Tông (quận 5, TP HCM). Khu đất này trước đây là Nhà máy thuốc lá Sài Gòn do Công ty thuốc lá Sài Gòn (công ty con 100% vốn của Vinataba) quản lý. 

Năm 2008, Vinataba được giao khu “đất vàng” trên để thực hiện dự án xây dựng cao ốc văn phòng, trung tâm thương mại dịch vụ, khách sạn, căn hộ cao cấp.

Ngày 19/1/2009, Sở TN&MT TP HCM đã cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số T00112/1a cho Vinataba để thực hiện dự án. Tuy nhiên, Vinataba sau đó không triển khai thực hiện dự án mà dùng khu đất này để “góp vốn bằng phần giá trị quyền sử dụng đất” vào Công ty TNHH Vina Alliance nhằm thực hiện mưu đồ “hô biến đất công thành đất tư”. 

Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ, Vinataba có sai phạm khi thực hiện góp vốn dự án. Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp chủ trì cùng Bộ Tài chính, UBND TP HCM, Vinataba và các Bộ, ngành liên quan thu hồi khu đất.

Ngày 26/8/2015, Sở TN&MT TP HCM đã đăng ký biến động trên trang 4 Giấy chứng nhận góp vốn thửa số 38, tờ bản đồ số 10 cho Công ty TNHH Vina Alliance. Thời điểm đó, cơ cấu cổ đông của Vina Alliance gồm Pacific Alliance Land Limited (62%), Công ty TNHH Sơn Đông (10,5%), Vinataba (20%) và Vina Alliance (7,5%). Đến năm 2017, Vinataba và Vina Alliance bất ngờ thoái sạch vốn khỏi Vina Alliance khiến khu “đất vàng” 152 Trần Phú rơi hoàn toàn vào tay tư nhân. 

Tuy nhiên, Thanh tra Chính phủ kịp thời vào cuộc “tuýt còi” những sai phạm tại dự án này. Ngày 20/10, Thanh tra Chính phủ đã ban hành thông báo kết luận thanh tra số 1871/TB-TTCP yêu cầu Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp chủ trì cùng Bộ Tài chính, UBND TP HCM, Vinataba và các Bộ, ngành liên quan thu hồi cơ sở nhà đất tại 152 Trần Phú, TP HCM và xử lý các phát sinh trong quá trình thu hồi cơ sở nhà đất này.

Theo đó, Thanh tra Chính phủ đã chỉ ra hàng loạt các sai phạm nghiêm trọng như Vinataba không thực hiện đánh giá lại tài sản là không đúng quy định về quản lý tài sản doanh nghiệp nhà nước; làm trái chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, vi phạm pháp luật về chuyển nhượng tài sản doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ.

Vinataba chuyển nhượng hơn 30.000m2 tại 152 Trần Phú không xin phép Thủ tướng Chính phủ; không thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất, có nguy cơ thất thoát tiền của Nhà nước, của doanh nghiệp.

UBND TP HCM ra Quyết định về việc thu hồi đất tại 152 Trần Phú, quận 5.

Thực hiện ý kiến chỉ đạo nêu trên, Phó Chủ tịch UBND TP HCM Bùi Xuân Cường đã ban hành QĐ số 4856/QĐ-UBND ký ngày 25/10/2023 thu hồi khu đất 152 Trần Phú.

Ngày 10/1/2024, Văn Phòng Đăng ký Đất đai TP ban hành công văn số 184/VPĐK-ĐK yêu cầu Vina Alliance và Vinataba giao nộp giấy chứng nhận QSDĐ số T00112/1a cấp ngày 19/1/2009. Tuy nhiên, dù đã quá thời hạn giao nộp lại sổ đỏ khu đất 152 Trần Phú nhưng cả Vina Alliance và Vinataba vẫn chưa chấp hành?! 

Trước đó, tại thông báo kết luận thanh tra số 1871/TB-TTCP, Thanh tra Chính phủ đã chỉ đạo “Trong quá trình thực hiện nếu phát hiện dấu hiệu tội phạm hoặc đến ngày 31/12/2023 chưa thực hiện được việc thu hồi thì chuyển Cơ quan điều tra, Bộ Công an để điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật hiện hành”.

Cần làm rõ trách nhiệm những cá nhân liên quan!

Trục lợi đất công đã và đang là vấn đề rất nóng trong thời gian qua khi các doanh nghiệp Nhà nước được giao quản lý nguồn lực đất đai đã “bắt tay” với các tập đoàn tư nhân để thôn tính đất đai của Nhà nước, gây thiệt hại rất lớn. 

Mô thức chung thường được sử dụng là doanh nghiệp Nhà nước dùng chính khu đất được giao quản lý để “góp vốn bằng phần giá trị quyền sử dụng đất” vào liên doanh. Sau đó, các đối tượng thông đồng với nhau định giá đất thấp, chuyển nhượng lòng vòng phần vốn của Nhà nước để dần biến “đất công thành… đất tư nhân”.

Khu "đất vàng" hiện nay vẫn để hoang, cỏ mọc um tùm, xung quanh quây tôn kín mít...

Với khu đất 152 Trần Phú, sau khi hoàn tất việc “hô biến đất công thành đất tư”, những “ông chủ” thật sự phía sau dần lộ diện khi cũng trong năm 2017, cổ đông lớn nhất của Vina Alliance là Pacific Alliance Land Limited chuyển nhượng toàn bộ 62% cổ phần trong dự án 152 Trần Phú cho Công ty TNHH Bất động sản Trí Đức. Như vậy đến năm 2017, dự án 152 Trần Phú chỉ còn lại hai nhà đầu tư là Công ty TNHH Bất động sản Trí Đức (62%) và Công ty TNHH Sơn Đông (38%).

Đến ngày 12/10/2021, Vina Alliance ký hợp đồng đặt cọc - hợp tác số 1210/2021/HĐĐCHT/BS-VA-TĐ với Công ty CP Bông Sen, một pháp nhân có nhiều mối liên hệ với Tập đoàn Vạn Thịnh Phát đã bị Bộ Công an khởi tố điều tra. Theo tìm hiểu của chúng tôi, Công ty CP Bông Sen đã 23 lần chuyển tiền cho Vina Clliance với tổng số tiền là 5.727 tỉ đồng, trong đó có 4.800 tỉ tiền phát hành trái phiếu mã BSECH2126003. 

Liên quan đến khu “đất vàng” 152 Trần Phú, Thanh tra Chính phủ đã kết luận chịu trách nhiệm đối với những vi phạm, khuyết điểm trên thuộc về Hội đồng thành viên, Chủ tịch Hội đồng thành viên, Tổng Giám đốc, Ban lãnh đạo Vinataba, Công ty TNHH MTV Thuốc lá Sài Gòn. 

Tuy nhiên, cho đến thời điểm này Vinataba vẫn chưa thông báo và công khai kết quả kiểm điểm trách nhiệm các cá nhân, tổ chức có liên quan đến loạt vi phạm pháp luật tại khu đất 152 Trần Phú. Dư luận trông đợi không chỉ thu hồi tài sản về cho Nhà nước mà còn phải xử lý nghiêm trách nhiệm cá nhân những người có liên quan đến sai phạm này!.

Theo thời gian, các tấm tôn bạc màu gây nhếch nhác cảnh quan đô thị.