VKSND TP Đà Nẵng vừa phối hợp với TAND TP Đà Nẵng mở phiên tòa xét xử sơ thẩm đối với bị cáo Đào Công Phú (SN 1987, trú huyện Hưng Hòa, tỉnh Thái Bình), Nguyễn Chí Thanh (SN 1988, trú quận Hải An, TP Hải Phòng), Vũ Việt Hưng (SN 1990, trú quận Liên Chiểu, TP Đà Nẵng) về tội “Buôn lậu”.
Theo cáo trạng, để nhập khẩu dược liệu về Việt Nam và phân phối cho các đối tượng ở trong nước, Đào Công Phú đã liên hệ, trao đổi, thương thảo hợp đồng với các đối tượng bên phía Trung Quốc (không rõ nhân thân, lai lịch). Phú và các đối tượng này lập một nhóm trên mạng xã hội Wechat để trao đổi nội dung mua bán hàng hóa với nhau.
    |
 |
| Các bị cáo Phú, Hưng và Thanh (từ trái qua) tại tòa. |
Đào Công Phú nhờ Nguyễn Ngọc Sơn (SN 1958, trú TP Hải Dương, tỉnh Hải Dương) đứng tên thành lập Công ty Ngọc Sơn. Mặc dù nắm rõ, Công ty Ngọc Sơn chưa được cấp phép để nhập khẩu dược liệu nhưng ngày 14/6/2020, Đào Công Phú vẫn sử dụng tư cách pháp nhân của Công ty Ngọc Sơn để nhập khẩu 101.610,90kg dược liệu thô trị giá gần 13 tỉ đồng qua Cảng Đà Nẵng. Trong đó, khai báo trên tờ khai hải quan tại Chi cục Hải quan Cửa khẩu Cảng Đà Nẵng lô hàng chứa trong 5 container với hàng hóa nhập khẩu gồm: táo sấy khô, quả mơ sấy khô, hạt điều sấy khô, củ cải sấy khô, cà rốt sấy khô.
Với các thủ đoạn tinh vi, trước khi hàng nhập khẩu về Cảng Đà Nẵng, đối tượng ở Trung Quốc (trên nhóm Wechat) gửi chứng từ nhập khẩu bản scan gồm: Hợp đồng mua bán hàng hóa, hóa đơn, chi tiết hàng hóa, vận đơn tàu biển qua ứng dụng Wechat cho Đào Công Phú. Trên chứng từ nhập khẩu ghi các mẫu mặt hàng nông sản khô: táo, quả mơ, hạt điều, củ cải, cà rốt. Đồng thời, nhờ người chuyển các khoản tiền chi phí (mỗi container khoảng 100 triệu đồng) vào tài khoản của Đào Công Phú. Đào Công Phú chuyển các chứng từ nhập khẩu cho Nguyễn Chí Thanh - là người làm thuê cho Phú để Nguyễn Chí Thanh mở tờ khai hải quan điện tử.
Đào Công Phú cùng Nguyễn Chí Thanh đi vào Đà Nẵng để thực hiện các thủ tục tại Cảng Đà Nẵng. Nguyễn Chí Thanh liên hệ hãng tàu để nhận lệnh giao hàng. Ngày 15/6/2020, Thanh nộp Giấy đăng ký kiểm dịch thực vật và kiểm tra an toàn thực phẩm cho Chi Cục kiểm dịch thực vật vùng 3.
Chi Cục kiểm dịch thực vật vùng 3 phân công Vũ Việt Hưng - Kiểm dịch viên thực hiện việc lấy mẫu, kiểm tra và đề xuất cấp Giấy chứng nhận. Đào Công Phú nộp Công văn đề nghị Chi cục Hải quan cửa khẩu Cảng Đà Nẵng cắt chì để lấy mẫu kiểm tra đối với 1/5 container nhập khẩu của Công ty Ngọc Sơn.
Vũ Việt Hưng đến Cảng Đà Nẵng tại khu vực để container và cùng Nguyễn Chí Thanh cắt seal, mở container để lấy mẫu kiểm dịch. Khi rạch các bao tải chứa hàng hóa trong container, Vũ Việt Hưng và Nguyễn Chí Thanh đều xác định bên trong chứa thuốc bắc chứ không phải là mặt hàng nông sản như trên chứng từ nhập khẩu, nhưng Thanh vẫn xin Hưng tạo điều kiện bỏ qua.
Hưng đồng ý và lập hồ sơ đề nghị lãnh đạo Chi cục Kiểm dịch thực vật vùng 3 cấp giấy chứng nhận đạt yêu cầu kiểm dịch thực vật và an toàn thực phẩm cho lô hàng mà không báo cáo đúng sự việc cho lãnh đạo chi cục để xử lý theo quy định.
Phú và Thanh đến liên hệ Chi cục Kiểm dịch thực vật vùng 3 nhận giấy chứng nhận và nộp cho hải quan để thông quan nhưng sau đó hải quan phát hiện và tạm giữ lô hàng.
Ngày 16/6/2020, Chi Cục hải quan cửa khẩu Cảng Đà Nẵng nhận được văn bản của Đội Kiểm soát chống buôn lậu khu vực miền Trung- Cục Điều tra chống buôn lậu đề nghị phối hợp kiểm tra thực tế hàng hóa đối với lô hàng trên.
Đến ngày 18/6/2020, Chi Cục Hải quan cửa khẩu Cảng Đà Nẵng ban hành Quyết định khám xét nơi cất giấu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính đối với lô hàng, xác định hàng hóa bên trong 5 container đều là mặt hàng dược liệu (thuốc bắc), hoàn toàn không có các loại hàng hóa theo khai báo tại tờ khai hải quan Phú khai trước đó.
Tại tòa, bị cáo Hưng thừa nhận việc mình chủ quan không kiểm tra lấy mẫu để kiểm dịch theo đúng quy định ở 5 điểm chấm góc của container. Lý do Hưng đưa ra là vì điều kiện kho bãi chật hẹp. Khi kiểm tra thấy táo khô và bì còn lại là lá nên bị cáo chỉ lấy mẫu của táo để kiểm dịch. Các mẫu còn lại là Thanh đưa, bị cáo không ngờ những mẫu đó không hề giống với những mặt hàng có trên container. Bị cáo bày tỏ sự ân hận vì sự qua loa, làm việc không đúng chức trách nhiệm vụ của mình đã tiếp tay cho hành vi buôn lậu của các bị cáo trong vụ án.
Khi được hỏi về việc lập công ty, Phú khai là để nhập hàng nông sản và một số mặt hàng khác. Những lô hàng trước đây, có thể gọi là thuốc bắc cũng có thể gọi là hàng nông sản, bởi vì nó được dùng cho cả hai. Bị cáo nhận toàn bộ giấy tờ hàng hóa từ phía Trung Quốc được thể hiện bằng tiếng Trung, tiếng Anh gửi qua nhóm Wechat, sau khi dịch ra thì thể hiện là mặt hàng nông sản: táo, mơ, hạt điều, củ cải, cà rốt… sấy khô nên bị cáo cũng không biết thực tế trong đó có những gì.