Có đến 73 bị cáo bị truy tố tội "Buôn lậu" căn cứ theo Khoản 1, Khoản 4, Điều 188 Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017.
Sau 7 ngày xét hỏi (từ 28/10 đến ngày 4/11) Hội đồng xét xứ (HĐXX) đã thẩm vấn 2 bị cáo đầu vụ là Phan Thanh Hữu và Đào Ngọc Viễn về các giai đoạn phạm tội, việc thông đồng, tổ chức điều hành giao nhận hàng, phương thức pha trộn tạo màu cho xăng, giải quyết tỉ lệ ăn chia và thanh toán tiền giữa các bên.

leftcenterrightdel
13 bị cáo được cách ly khi thẩm vấn để tránh thông đồng khi xét hỏi Phan Thanh Hữu và Đào Ngọc Viễn, hai bị cáo cầm đầu của vụ án.

HĐXX cũng đã thẩm vấn, đối chất để làm rõ vai trò của các bị cáo thông đồng giúp sức trong đường dây buôn lậu xăng, việc hối lộ cho lực lượng hữu trách để đưa hàng từ nước ngoài lọt vào lãnh thổ Việt Nam, từ đó các "chân rết" của Phan Thanh Hữu và Đào Ngọc Viễn chuyển đi tiêu thụ tại nhiều tỉnh thành.

Các bị cáo có vai trò tham gia, giúp sức tích cực cho Hữu và Viễn cũng lần lượt được thẩm vấn để làm rõ tiếp tay, kết nối và những thủ đoạn che giấu hành vi buôn lậu. Qua phần thẩm vấn xét hỏi, hầu hết các bị cáo giúp sức cho các "ông Trùm" đều thừa nhận hành vi của mình là sai trái. Tuy nhiên một số bị cáo cho rằng mình là thành phần "làm công ăn lương", phải có nghĩa vụ thi hành theo chỉ đạo, nên cho rằng bản thân không phạm tội, không thu lợi bất chính.

Khi được mời lên thẩm vấn, hầu hết các bị cáo đều quanh co trong lời khai, phủ nhận một phần hoặc toàn bộ cáo buộc.

leftcenterrightdel
Kiểm sát viên cao cấp Doãn Cao Sơn - VKSND tỉnh Đồng Nai thực hành quyền công tố tại phiên tòa. (Ảnh: Hồng Việt )

Tuy nhiên, lần lượt các nội dung chối tội, phủ nhận của các bị cáo đều được Đại diện VKSND tỉnh Đồng Nai, cơ quan giữ quyền công tố đưa ra những bằng chứng, bút lục và lập luận để phản biện trở lại và được HĐXX chấp nhận.

Riêng 2 bị cáo đầu vụ là Hữu và Viễn đều cho rằng mức độ lãi trong buôn lậu xăng thấp hơn con số công bố trong Cáo trạng, nhằm làm giảm nhẹ hành vi phạm tội,  bớt đi trách nhiệm khắc phục hậu quả, kéo giảm mức án cũng như số tài sản bị tịch thu do phạm tội mà có.

leftcenterrightdel
Bị cáo Đào Ngọc Viễn, chủ mưu chỉ đạo nhập xăng lậu từ Singapore vào Việt Nam với tổng số lượng hơn 203 triệu lít. (Ảnh: Hồng Việt )

Theo cáo trạng, từ đầu tháng 3/2020 đến đầu tháng 2/2021, Đào Ngọc Viễn đã sử dụng các Tàu Pacific Ocean, Western Sea vận chuyển xăng nhập lậu từ Singapore đưa về vùng biển Việt Nam giao cho các tàu Nhật Minh 07, 08, 09 của Phan Thanh Hữu chở vào nội địa tiêu thụ tổng cộng 197.824.853 lít. 

Bị cáo Đào Ngọc Viễn là chủ mưu, độc quyền trong việc mua xăng từ nước ngoài vận chuyển vào nội địa, do đó bị cáo Phan Thanh Hữu vẫn chưa phải là mối lấy hàng duy nhất của Viễn, vì "ông Trùm" Đào Ngọc Viễn còn cung cấp xăng RON95 cho  một nhánh mua xăng lậu khác tại tỉnh Khánh Hòa trong suốt giai đoạn từ tháng 2/2021 đến tháng 4/2021 với tổng số lượng giao nhận cho các bên là 203.584.523 lít, (trong đó, giai đoạn tham gia buôn lậu cùng với bị can Phan Thanh Hữu tại tỉnh Vĩnh Long với số lượng là 197.824.853 lít xăng và giai đoạn tham gia buôn lậu cùng với bị can Nguyễn Minh Đức tại tỉnh Khánh Hòa số lượng 5.759.670 lít xăng). 

Theo kết luận định giá tài sản ngày 24/12/2021 của Hội đồng định giá tài sản trong tố tụng hình sự tỉnh Đồng Nai xác định, tổng trị giá hàng phạm pháp của bị cáo Đào Ngọc Viễn và đồng phạm thuộc nhóm của Viễn là 2.690 tỉ đồng, tính theo mức giá thấp nhất của Tập đoàn xăng dầu Việt Nam tại tỉnh Khánh Hòa vào thời điểm từ tháng 02/2020.

Theo cách tính của cơ quan điều tra, tổng số tiền mà bị cáo Đào Ngọc Viễn thu lợi bất chính từ hành vi buôn lậu xăng của cả 2 giai đoạn là 46,7 tỉ đồng.
Trong quá trình điều tra, người nhà của Viễn đã tự nguyện giao nộp thay cho bị cáo số tiền 5 tỉ đồng để khắc phục một phần số tiền thu lợi bất chính nêu trên.

Cơ quan điều tra cũng tạm giữ, kê biên 02 chiếc tàu thủy của bị cáo Viễn, gồm: Tàu Pacific Ocean, số IMO 8617603 và Tàu Western Sea , số IMO 9114658. Phong tỏa 02 tài khoản của Đào Ngọc Viễn có tổng số tiền 29.839.320 đồng.

leftcenterrightdel
Khoảnh khắc đau khổ, hối hận của bị cáo Phan Thanh Hữu vì đã lôi kéo nhiều người cùng liên đới phạm tội với mình, trong đó có người con ruột là bị cáo Phan Lê Hoàng Anh (Ảnh: Hồng Việt )

Đối với bị cáo Phan Than Hữu, với số lượng hàng hóa phạm pháp là 197.824.853 lít xăng, có tổng trị giá hàng phạm pháp là 2.596 tỉ đồng. Qua hành vi buôn lậu với số hàng hóa nêu trên, bị cáo Hữu bị xác định đã thu lợi bất chính là 156,2 tỉ đồng.
Trong quá trình khám xét, cơ quan điều tra đã tạm giữ số tiền của bị cáo Phan Thanh Hữu là 101,1 tỉ đồng và 123.000 dollards Mỹ,  tạm giữ, kê biên 10 điện thoại di động, 1 xe môtô biển số 54Z4-1211 dùng để thực hiện hành vi hối lộ, 4 tàu thủy dùng để chở xăng lậu, gồm: Tàu Nhật Minh 06, số hiệu BV1558; Tàu Nhật Minh 07, số hiệu BV1206; Tàu Nhật Minh 08, số hiệu BV2089 và Tàu Nhật Minh 09, số hiệu BV1945, kèm theo các giấy tờ liên quan và 2 con dấu.

Ngoài ra bị cáo Phan Thanh Hữu và vợ còn bị kê biên khối bất động sản (với 6 Giấy CNQSDĐ, CNQSHNƠ) tại huyện Kế Sách, tỉnh Sóc Trăng và tại quận 9, quận Bình Thạnh, TP HCM, đồng thời phong tỏa 3 tài khoản ngân hàng của Phan Thanh Hữu có tổng số tiền 30.806.016 đồng.

Theo kế hoạch, Tòa nghỉ 2 ngày cuối tuần, đến sáng 7/11/2022 tiếp tục thẩm vấn các bị cáo tham gia giúp sức trong đường dây buôn lậu xăng.

Trân Định - Phi Sơn - Hồng Việt