Trong phần tự bào chữa, các bị cáo mong HĐXX xem xét hoàn cảnh giai đoạn vì TP thời gian đó, có những việc lãnh đạo tuyên bố, cấp trên chỉ đạo, cấp dưới thực hiện, không có ý kiến gì thêm.

Lỗ hổng trong kiểm soát quyền lực

Đại diện VKS cáo buộc: Hành vi phạm tội của các bị cáo Trần Văn Minh, Văn Hữu Chiến và đồng phạm được thực hiện nhiều lần, liên tục, diễn ra trong thời gian dài, thể hiện có sự câu kết giữa các bị cáo là cán bộ, lãnh đạo của UBND thành phố Đà Nẵng với bị cáo Phan Văn Anh Vũ để từ đó bị cáo này thâu tóm nhiều nhà, đất công sản, dự án đất có vị trí đắc địa trung tâm thành phố hoặc có giá trị sinh lời cao tại thành phố Đà Nẵng nhưng không qua đấu giá, mua rẻ hơn nhiều lần so với giá trị thực của tài sản, gây nên hậu quả thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng cho Nhà nước số tiền hơn 22.000 tỉ đồng.

leftcenterrightdel
 Đại diện VKS nhấn mạnh về lỗ hổng trong thanh kiểm tra, giám sát quyền lực

Đây cũng là bài học đắt giá khi mà những người được Đảng, Nhà nước trao cho trọng trách, đã không giữ mình, thoái hóa, biến chất, bảo kê, tiếp tay cho tội phạm... tất yếu sẽ bị pháp luật trừng trị.

Qua vụ án này cũng như các vụ án đã xét xử liên quan đến Phan Văn Anh Vũ có thể thấy đang tồn tại lỗ hổng trong việc thanh kiểm tra, giám sát quyền lực, quyền lực càng cao càng phải được giám sát chặt chẽ.

Theo đại diện VKS, từ những mối quan hệ thân quen giữa bị cáo Vũ với cán bộ, lãnh đạo thành phố Đà Nẵng, bị cáo Phan Văn Anh Vũ đã có những đề xuất với chính quyền Đà Nẵng trong việc xin mua nhà công sản và nhận giao đất Dự án.

Những đề xuất này được bị cáo Trần Văn Minh và các đồng phạm đồng phạm tiếp nhận ý chí, để chỉ đạo tổ chức thực hiện quy trình, hoàn thiện thủ tục pháp lý trái với quy định nhà nước, qua đó đã giúp Phan Văn Anh Vũ hưởng lợi cá nhân và làm thiệt hại đặc biệt lớn cho ngân sách Nhà nước.

“Gò” quy trình để phù hợp cho doanh nghiệp

Công tố viên cho rằng, bị cáo Phan Văn Anh Vũ và các doanh nghiệp của bị cáo Vũ không thuộc diện được chỉ định mua nhà đất công sản nhưng bị cáo Vũ đã lợi dụng mối quan hệ thân quen với lãnh đạo thành phố Đà Nẵng trong đó có bị cáo Trần Văn Minh để đề nghị được mua chỉ định một số nhà đất công sản.

Ngoài ra, bị cáo Vũ còn liên hệ, bàn bạc, thống nhất với một số giám đốc công ty đủ điều kiện mua chỉ định đứng tên xin mua nhà công sản, xin giảm hệ số sinh lợi để ăn chia lợi ích với nhau, sau đó Vũ nộp tiền đặt cọc trước khi có các Quyết định cho phép bán nhà, chuyển tiền cho các công ty này nộp tiền mua nhà đất và các Công ty này có văn bản đề nghị thay đổi tên người nhận quyền sử dụng đất sang cho bị cáo Phan Văn Anh Vũ hoặc các doanh nghiệp của Vũ trái quy định của pháp luật.

leftcenterrightdel
 Bị cáo Phan Văn Anh Vũ dùng mọi thủ đoạn để thâu tóm đất vàng Đà Nẵng

Được sự tiếp tay của các bị cáo là cán bộ, lãnh đạo của UBND thành phố Đà Nẵng, bị cáo Vũ đã được hoàn tất thủ tục mua bán, chuyển nhượng quyền sử dụng nhà công sản, đất dự án làm mất lòng tin của nhân dân vào cơ quan quản lý Nhà nước tại thành phố Đà Nẵng.

Hành vi của các bị cáo đã tạo nên sự bất bình đẳng trong cộng đồng doanh nghiệp trên địa bàn thành phố Đà Nẵng trong một thời gian liên tục và kéo dài.

Biết sai luật, vẫn chấp hành ý chí ... cấp trên

Bào chữa trước tòa, bị cáo Văn Hữu Chiến cho hay, khi nghe VKS luận tội “tôi rất bàng hoàng không bao giờ nghĩ đến mức án quá nặng như vậy”.

Bị cáo Chiến nhắc đến bối cảnh của thành phố và cho rằng, nếu cơ quan CSĐT, VKS đặt trong bối cảnh thì cũng xem xét cho các bị cáo có tình, có lý.

Bị cáo Chiến cho rằng, mong HĐXX xem xét vì TP thời gian đó, có những việc đồng chí Bí thư (Nguyễn Bá Thanh), Chủ tịch HĐND tuyên bố cấp trên chỉ đạo, cấp dưới thực hiện, không có ý kiến gì thêm. Đó là áp lực và tôi nói như vậy chỉ mong muốn HĐXX xem xét.

Trong phần tự bào chữa, bị cáo Nguyễn Văn Cán, cựu Chánh Văn phòng UBND TP Đà Nẵng cho rằng, việc soạn thảo công văn 483 để giao 22 lô đất thuộc dự án An Cư 2 mở rộng cho Vũ là thực hiện theo lệnh của lãnh đạo TP, trực tiếp từ ông Trần Văn Minh chứ không trực tiếp tham mưu cái gì về vấn đề này.

Bị cáo này cho rằng, việc quyết định chuyển quyền khu đất đã được Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND quyết định rồi nên ông với cương vị Chánh Văn phòng chỉ có nghĩa vụ chấp hành. Về giá đất, bị cáo Cán cho hay, khi bị cáo Phan Xuân Ít lập phiếu trình và dự thảo văn bản trình, ông có xem và thấy rõ rằng trái luật.

leftcenterrightdel
 Các bị cáo xin HĐXX xem xét hoàn cảnh, giai đoạn phạm tội

"Tôi đem văn bản đó lên gặp bị cáo Trần Văn Minh và nói, quyết định dự án tại cuộc họp Chủ tịch, Phó Chủ tich, anh đã ký rồi còn đưa cái giá vô là sai. Anh Trần Văn Minh nói vấn đề này, mình và anh Thanh đã kết luận với nhau rồi, ông về cứ chấp hành. Tất nhiên, tôi là cấp dưới, trên nói dưới phải nghe, trên đe dưới phải sợ.

Trong tình thế đó, tôi phải ký thôi chứ không được một chút gì có tham mưu trên này. Tôi theo lệnh của lãnh đạo TP ký văn bản này và có sai phạm như VKS đã truy tố, tuy nhiên, tôi khẳng định, tôi không tham ô, không nhận hối lộ, không nằm trong bất cứ nhóm lợi ích nào của Đà Nẵng". Bị cáo Cán nói.

Bị cáo Cán bộc bạch thêm "Đặc biệt, ông Nguyễn Bá Thanh coi tôi như cái gai trong mắt, đe nẹt tôi, kể cả một số ông cán bộ dưới quyền như cánh tay nối dài của anh Thanh.

Khi ký văn bản này tôi ăn, nhận một đồng thì đứng trước tòa tôi cam chịu nhưng đằng này, suốt những năm tháng đó, tôi phải chống đỡ. Tôi không nằm trong phe cánh Nguyễn Bá Thanh nên bị khốn khổ trăm bề. Vừa làm việc, vừa chống đỡ, vừa né tránh.

Thực lòng, nếu tôi nằm trong phe nhóm Nguyễn Bá Thanh, nghe theo ý kiến Nguyễn Bá Thanh thì bản thân tôi còn dính rất nhiều chứ không phải một văn bản này".

Bị cáo này cũng bày tỏ, ông và nhiều bị cáo ngồi đây đã dành thời gian công sức cống hiến cho Đà Nẵng, để Đà Nẵng có được như hôm nay. Do đó, bị cáo đề nghị HĐXX khi quyết định hình phạt cần xem xét cống hiến.

Hà Nhân