leftcenterrightdel
 Lực lượng chức năng đã phát hiện và thu giữ nhiều sản phẩm thuốc lá điện tử thời gian qua.

Ông Cao Trọng Quý, Trưởng phòng Công nghệ Thực phẩm, Cục Công nghiệp, Bộ Công thương nêu vấn đề này tại Hội thảo “Tháo gỡ quan ngại để quản lý thuốc lá thế hệ mới” do Báo Pháp luật Việt Nam tổ chức mới đây.

Cùng theo ông Quý, nhiều năm qua, các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới chưa được quản lý, chưa được lưu hành nhưng đã được bán trên thị trường và trên mạng internet. Tất cả các sản phẩm này đều được nhập vào nước ta thông qua đường “xách tay”, buôn lậu và không được quản lý về mặt chất lượng, nguồn gốc. Dù chưa được phép thương mại nhưng việc mua bán những sản phẩm này khá công khai và dễ dàng.

Để hoàn thiện chính sách quản lý đối với các loại hình thuốc lá thế hệ mới, vừa qua, Bộ Công thương đã tổng hợp đầy đủ ý kiến của các Bộ: Y tế, Tư pháp, Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính đối với Dự thảo Nghị định về kinh doanh thuốc lá, trong đó có quy định đối với thuốc lá thế hệ mới theo chỉ đạo của Phó Thủ tướng Lê Văn Thành tại Công văn số 8564/VPCP-CN ngày 23 tháng 11 năm 2021 của Văn phòng Chính phủ về việc hoàn thiện dự thảo Nghị định về kinh doanh thuốc lá.

Theo số liệu thống kê của WHO năm 2021 thì có 79/111 quốc gia (trên 70%) đã ban hành các quy định về thuốc lá điện tử cho phép hợp pháp hóa các sản phẩm thuốc lá điện tử, đồng thời ban hành quy định để kiểm soát và hơn 50 quốc gia thừa nhận và cho phép kinh doanh sản phẩm thuốc lá làm nóng (số liệu cập nhật hiện nay là 65 quốc gia).. Cơ chế quản lý đối với các sản phẩm thuốc lá làm nóng tại các nước này khá khác nhau, nhưng phần lớn đều áp dụng những quy định nghiêm ngặt theo Luật phòng chống tác hại thuốc lá của nước đó ở mức độ khác nhau.

Ông Đinh Dũng Sỹ, Vụ trưởng Vụ Pháp luật, Văn phòng Chính phủ cho biết, từ năm 2017, Chính phủ đã giao Bộ Công thương chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan ngang bộ, tổ chức liên quan nghiên cứu xây dựng dự thảo Nghị định sửa đổi Nghị định số 67/2013/NĐ-CP về một số điều và biện pháp thi hành Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá. Đến nay, tiến độ xây dựng, thống nhất ý kiến giữa các bộ để trình Chính phủ xem xét, thông qua đã là muộn. Đồng thời, dự thảo Nghị định sửa đổi Nghị định 67 về kinh doanh thuốc lá vẫn chưa được hoàn thiện, trình Chính phủ ban hành.

Do đó, theo ông Sỹ, cần sớm thống nhất các nội dung còn ý kiến khác nhau và trình Chính phủ dự thảo Nghị định sửa đổi Nghị định 67 về kinh doanh thuốc lá trong thời gian sớm nhất. 

leftcenterrightdel
 Các ý kiến tại Hội thảo cho rằng, cần sớm đưa thuốc lá thế hệ mới vào quản lý.

Dưới góc nhìn của mình, ông Nguyễn Hồng Ngọc, Phó Vụ trưởng Vụ Xã hội, Văn phòng Quốc hội cũng cho biết, tại Việt Nam, tình trạng tội phạm ma túy trộn các loại ma túy vào các sản phẩm thuốc lá điện tử, hướng vào đối tượng học sinh, sinh viên và giới trẻ đang rất phức tạp, một số vụ việc đã được điều tra, phát hiện. 

Ông Ngọc cũng chỉ rõ, theo quy định Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá thì thuốc lá làm nóng/nung nóng được hiểu là thuốc lá và thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật. Đối với thuốc lá điện tử thì chưa thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá, pháp luật hiện nay chưa có quy định. Đến nay, thuốc lá thế hệ mới vẫn chưa có biện pháp quản lý phù hợp, Bộ Công thương cần phối hợp với các bộ có liên quan sớm trình Chính phủ dự thảo Nghị định sửa đổi Nghị định 67/2013/NĐ-CP ngày 27/6/2013 quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá về kinh doanh thuốc lá.

Ông Lê Thành Hưng, Phó Trưởng phòng Tiêu chuẩn nông nghiệp thực phẩm, Viện Tiêu chuẩn Chất lượng Việt Nam, Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng, Bộ Khoa học Công nghệ có nêu rõ các thông tin sau: “Đối với thuốc lá làm nóng là sản phẩm có điếu thuốc được chế biến từ thuốc lá, tách riêng với thiết bị làm nóng, có thể được xác định là dạng khác của thuốc lá. Bộ Khoa học Công nghệ thống nhất với đề xuất của Bộ Công thương là việc quản lý thuốc lá làm nóng cần thực hiện theo Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá và các văn bản pháp luật hiện hành. Bộ cũng tích cực hỗ trợ xây dựng tiêu chuẩn chất lượng cho nhóm thuốc lá thế hệ mới để đáp ứng nhu cầu sử dụng sản phẩm an toàn cho sức khỏe của người tiêu dùng.

Theo đó, cuối năm 2020, Bộ Khoa học Công nghệ đã ban hành Quyết định số 3458/QĐ-BKHCN về việc công bố 03 tiêu chuẩn quốc gia về sản phẩm thuốc lá làm nóng, bao gồm 2 tiêu chuẩn về phương pháp thử nghiệm và 1 tiêu chuẩn về yêu cầu kỹ thuật. 

Tại Hội thảo này, đại diện các bộ, ban ngành liên quan đều đồng quan điểm về việc sớm đưa thuốc lá thế hệ mới vào quản lý nhằm giải quyết thực trạng ách tắc đang diễn ra hiện nay. Quản lý cũng đồng thời là cách tối ưu để kiểm chứng thực tiễn và toàn diện các tác động của sản phẩm này trên nhiều mặt, khi ngày càng nhiều người hút thuốc tìm đến các sản phẩm này như giải pháp giảm tác hại. Do đó, càng triển khai sớm biện pháp quản lý đối với thuốc lá thế hệ mới, chính sách kiểm soát thuốc lá quốc gia sẽ càng hoàn thiện, đảm bảo mọi sản phẩm thuốc lá chịu sự giám sát của luật pháp, tạo sự an tâm cho cộng đồng, xã hội.

“Thuốc lá thế hệ mới” là cụm từ được sử dụng để phân biệt với thuốc lá điếu truyền thống. Có 2 dạng sản phẩm thuốc lá thế hệ mới phổ biến nhất hiện nay là thuốc lá điện tử và thuốc lá làm nóng.

Các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới ra đời cách đây hơn 10 năm, là kết quả của quá trình nghiên cứu và phát triển các sản phẩm công nghệ, hiện đang có mặt tại nhiều nước trên thế giới.

Minh Nhật