Dự án Cấp nước tưới cho cây cà phê tại thôn Tiến Cường (xã Quảng Tiến, huyện Cư Mgar, tỉnh Đắk Lắk) được UBND tỉnh Đắk Lắk ra quyết định phê duyệt vào tháng 1/2019, với tổng mức đầu tư ban đầu là hơn 65 tỉ đồng. Sau khi điều chỉnh, tổng mức đầu tư của dự án được nâng lên gần 73 tỉ đồng. Đây là một tiểu dự án trong Dự án “Phát triển cơ sở hạ tầng nông thôn phục vụ sản xuất cho các tỉnh Tây Nguyên”, sử dụng vốn vay của Ngân hàng châu Á và vốn đối ứng của Chính phủ Việt Nam.
    |
 |
| Dự án có tổng vốn đầu tư gần 73 tỉ đồng, kết thúc thi công hơn một năm, nhưng đến nay vẫn chưa thể đưa vào hoạt động... |
Dự án được giao cho Sở NN&PTNT tỉnh Đắk Lắk làm chủ đầu tư, khởi công cuối năm 2019. Nhà thầu thi công dự án này là Công ty TNHH Xây dựng và Thương mại Kỳ Nguyên (viết tắt là Công ty Kỳ Nguyên, trụ sở tại tỉnh Đắk Lắk). Theo thiết kế, dự án dẫn nước từ hồ Buôn Yông về thôn Tiến Cường với khoảng cách gần 5km để cung cấp nước tưới cho 400 ha diện tích trồng cà phê của thôn Tiến Cường, xã Quảng Tiến.
Theo báo cáo của Sở NN&PTNT, đến tháng 7/2020, Dự án nói trên cơ bản hoàn thành xây dựng các hạng mục và bắt đầu giai đoạn chạy thử. Tuy nhiên, trong quá trình mở nước từ hồ Buôn Yông về trạm bơm để chạy thử, đường ống uPVC (đường kính 630mm) bị vỡ, khớp nối bị rò rỉ tại 13 vị trí. Sau lần phát hiện ống vỡ, rò rỉ, Ban quản lý dự án (đơn vị thuộc Sở NN&PTNT) cùng nhà thầu xây lắp và tư vấn giám sát đã lập biên bản xác nhận và cho đào thay thế ống mới. Đến tháng 11/2020, dự án mới mở nước về đến trạm bơm. Thế nhưng, chỉ một ngày sau khi mở nước, đường ống này lại bị vỡ tại một vị trí khác. Sau đó, việc sửa chữa, khắc phục tạm thời dừng lại để tìm nguyên nhân hư hỏng, xác định giải pháp.
|
 |
| Dự án trong quá trình chạy thử áp đường ống chính liên tục bị vỡ, khớp nối bị rò rỉ tại 13 vị trí. |
Để có cơ sở xử lý tình trạng trên một cách căn cơ, Chủ đầu tư đã mời tư vấn độc lập kiểm định - đánh gía lại: Hồ sơ thiết kế, quá trình tổ chức thi công và quản lý chất lượng đồng thời kiểm tra đánh giá lại chất lượng công trình đã thi công. Từ đó, xác định nguyên nhân và đề ra giải pháp khắc phục các hư hỏng, trục trặc toàn bộ công trình.
Liên quan đến các tồn tại trên, ông Vũ Đức Côn, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Đắk Lắk cho hay, dự án đến nay chưa đi vào hoạt động vì đường ống trong thời gian thử áp bị vỡ 13 lần, hiện chưa khắc phục xong.
Nói về nguyên nhân sự cố này, ông Vũ Đức Côn lý giải: ''Ngoài việc thiết kế dự án có một số tồn tại, khiếm khuyết nhưng không phải nguyên nhân chính dẫn đến sự cố vỡ đường ống trong các đợt thử áp vừa qua, quá trình thử áp chưa đạt yêu cầu, đã cho mở nước toàn tuyến, mở nước toàn tuyến cũng là một công đoạn để kiểm tra chất lượng công trình thi công, thì đường ống tiếp tục bị vỡ, việc này liên quan trực tiếp trách nhiệm của nhà thầu thi công, chất lượng đường ống đã được lắp đặt, chủ đầu tư và tư vấn giám sát, tư vấn thiết kế có trách nhiệm xem xét kiểm tra, đánh giá đủ điều kiện thì nghiệm thu còn chưa đủ điều kiện thì chưa nghiệm thu...''.
Về phía nhà thầu thi công, bà Lưu Thị Ngụ, Phó Giám đốc Công ty Kỳ Nguyên thừa nhận, đơn vị có sai sót là thi công thiếu một số hạng mục như mố neo bê tông; cút, chếch không đúng theo hồ sơ thiết kế. Theo bà Ngụ, thời điểm thi công, do áp lực tiến độ phải hoàn thành để nghiệm thu.
|
 |
| Dự án còn nhiều bất cập, tồn tại đến nay vẫn chưa thể khắc phục được dứt điểm để đưa công trình vào sử dụng phục vụ việc cấp nước. |
Về nguyên nhân vỡ đường ống, bà Ngụ cho rằng, trước hết là lỗi thiết kế dự án, lựa chọn vật liệu không phù hợp, bên thiết kế đã lựa chọn ống uPVC, một loại ống nhựa giòn rẻ tiền, chất lượng kém không phù hợp với địa hình đồi núi dốc. Ngoài ra, thiết kế mố neo cũng bất ổn, khi các vị trí chuyển hướng không có mố neo mà lại thiết kế trên đường ống thẳng, hồ sơ thiết kế chưa có các van thu khí, thiếu thiết bị giảm áp, giếng tiêu năng...
Bà Ngụ cũng cho rằng, việc khắc phục sự cố vỡ đường ống hiện nay "gần như không thể khắc phục" vì những lỗi nói trên vẫn còn tồn tại, ống sẽ vẫn tiếp tục vỡ nếu như vẫn dùng ống nhựa giòn uPVC.
Vấn đề chỉ thực sự được khắc phục khi thay vật liệu đường ống chính từ ống nhựa giòn rẻ tiền uPVC sang một loại ống khác tốt hơn thì mới khắc phục được. Tuy nhiên, nếu thay đường ống thì cũng phải thay đổi gần như toàn bộ thiết kế, chi phí có thể tốn thêm hàng chục tỉ đồng nữa.
Liên quan đến nhiều tồn tại, tại dự án này, ngày 01/11/2021, Bộ NN&PTNT đã có văn bản gửi Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk về việc xử lý tồn tại, khiếm khuyết tại Tiểu dự án cấp nước cho cây cà phê tại thôn Tiến Cường (huyện Cư Mgar, tỉnh Đắk Lắk).
Bộ NN&PTNT đề nghị Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk chỉ đạo Chủ đầu tư và các bên liên quan khẩn trương xử lý các tồn tại, khiếm khuyết sớm đưa vào sử dụng, phát huy hiệu quả đầu tư. Trường hợp, Chủ đầu tư và các bên liên quan vẫn tiếp tục chậm thực hiện, đề nghị UBND tỉnh cần có biện pháp xử lý./.