Tại Bản án DSST ngày 27/3/2018 của TAND huyện Kỳ Anh, giải quyết vụ kiện tranh chấp quyền sử dụng đất giữa nguyên đơn (ông Nguyễn Văn Dương và bà Nguyễn Thị Nụ) với bị đơn (anh Nguyễn Văn Ninh), đều trú tại xóm Sơn Bình, xã Kỳ Sơn, huyện Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh, đã quyết định:

Áp dụng khoản 1 Điều 2 Luật Đất đai năm 1993; Khoản 2 Điều 59, khoản 5 Điều 98, khoản 1 Điều 100 Luật Đất đai năm 2013, xử: bác đơn khởi kiện của ông Nguyễn Văn Dương và bà Nguyễn Thị Nụ.

Ngoài ra, bản án còn tuyên về nghĩa vụ án phí và quyền kháng cáo của đương sự.

Thông qua công tác kiểm sát bản án, VKSND tỉnh Hà Tĩnh phát hiện bản án DSST ngày 27/3/2018 nêu trên của TAND huyện Kỳ Anh có vi phạm pháp luật nghiêm trọng, cụ thể:

Quá trình giải quyết vụ án, UBND xã Kỳ Sơn và UBND huyện Kỳ Anh là cơ quan quản lý Nhà nước về đất đai có nghĩa vụ cung cấp tài liệu, thông tin địa chính, xác định nguồn gốc, quá trình quản lý, sử dụng đất, hồ sơ cấp GCNQSDĐ cho ông Nguyễn Văn Dương và cụ Nguyễn Văn Tri  (bố ông Dương) nhưng Tòa án cấp sơ thẩm không đưa UBND xã Kỳ Sơn và UBND huyện Kỳ Anh vào tham gia tố tụng là bỏ sót người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trong vụ án, vi phạm khoản 4 Điều 68 BLTTDS năm 2015.

Mặt khác, các bên đương sự đều thừa nhận đất tranh chấp là của cụ Nguyễn Văn Tri và cụ Nguyễn Thị Đam quản lý, sử dụng từ trước năm 1980. Khi ông Nguyễn Văn Trung lấy vợ, hai cụ Tri - Đam chia cho ông Trung ½ diện tích đất. Theo ông Nguyễn Văn Dương, năm 1991, hai cụ Tri- Đam chia cho ông ½ diện tích đất còn lại, năm 1996, được sự đồng ý của bố mẹ, ông Dương kê khai và được UBND huyện Kỳ Anh cấp GCNQSDĐ đối với 1.300m2 đất (400m2 đất ở và 900m2 đất vườn). Theo tài liệu, chứng cứ có tại hồ sơ vụ án, thì nội dung ghi trong GCNQSDĐ số G242552 ngày 23/9/1996 do UBND huyện Kỳ Anh cấp cho ông Nguyễn Văn Dương là căn cứ theo “Số liệu 299” nhưng Tòa án cấp sơ thẩm chưa xác minh, thu thập bản đồ 299 để xác định vị trí, số thửa, ranh giới và bản đồ hiện trạng, ý kiến của các hộ liền kề để làm rõ thửa đất hiện tại của nguyên đơn có thay đổi, biến động về vị trí, ranh giới, mốc giới hay không.

Bên cạnh đó, Tòa án cấp sơ thẩm chưa xác minh, thu thập chứng cứ về quá trình quản lý, sử dụng đất, việc thực hiện nghĩa vụ đối với Nhà nước của cụ Nguyễn Văn Tri và ông Nguyễn Văn Dương; trình tự, thủ tục lập hồ sơ cấp quyền sử dụng đất theo Nghị định 64/CP ngày 27/9/1993 cho cụ Nguyễn Văn Tri và ông Nguyễn Văn Dương; ý kiến của cấp có thẩm quyền về diện tích đất tranh chấp; làm rõ diện tích tranh chấp do người nào quản lý, sử dụng và ai là người thực hiện nghĩa vụ đối với Nhà nước; làm rõ việc tăng diện tích đất thực tế của ông Nguyễn Văn Dương (tăng 38m2) có phải là do cấp có thẩm quyền chưa tiến hành đo đạc thực tế khi xem xét, cấp quyền sử dụng hay không nhưng đã cho rằng diện tích đất của ông Nguyễn Văn Dương không bị lấn chiếm là chưa đủ cơ sở vững chắc.

Quá trình giải quyết vụ án, các đương sự cung cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số G242552 ngày 23/9/1996 do UBND huyện Kỳ Anh cấp cho cụ Nguyễn Văn Tri, Tòa án cấp sơ thẩm chưa xác định tính pháp lý của GCNQSDĐ nêu trên nhưng đã nhận định: “cụ Nguyễn Văn Tri và cụ Nguyễn Thị Đam không kê khai, không có GCNQSDĐ” là chưa đủ căn cứ...

Từ đó, VKSND tỉnh Hà Tĩnh cho rằng, TAND huyện Kỳ Anh giải quyết vụ án “Tranh chấp đất đai” trên có vi phạm pháp luật nghiêm trọng. Để khắc phục vi phạm trên, VKSND tỉnh Hà Tĩnh quyết định kháng nghị đối với bản án sơ thẩm ngày 27/3/2018 của TAND huyện Kỳ Anh, đề nghị TAND tỉnh xét xử phúc thẩm theo hướng hủy án, chuyển hồ sơ cho Tòa án cấp sơ thẩm giải quyết lại vụ án theo thủ tục sơ thẩm.

Nguyễn Quỳnh Trang