Trước đó, ngày 21/8/2020, TAND tỉnh Bình Thuận đã công khai xét xử vụ án và tuyên án các bị cáo Đỗ Ngọc Điệp, Trần Hoàng Khôi, Phạm Thanh Thái, Lê Hồ Khải, Lê Hoàng Anh Tân và bị cáo Nguyễn Trí phạm tội Vi phạm các quy định về quản lý đất đai và ấn định hình phạt tù đối với từng bị cáo trong đó bị cáo Khôi bị tuyên mức án 4 năm tù, bị cáo Điệp mức án 24 tháng tù nhưng cho hưởng án treo thời gian thử thách là 48 tháng.
    |
 |
| Các cơ quan chức năng đang tiến hành các thủ tục cần thiết để đọc Lệnh đối với bị can Đỗ Ngọc Điệp (áo đỏ) |
Ngay sau khi có bản án, VKSND cấp cao tại TP Hồ Chí Minh đã yêu cầu rút hồ sơ và phân công tổ KSV nghiên cứu án. Theo đó, VKSND cấp cao tại TP HCM cho rằng, trên cơ sở kết quả điều tra và thẩm vấn tại tòa, thì Tòa án cấp sơ thẩm đã xét xử các bị cáo về tội Vi phạm các quy định về quản lý đất đai là có căn cứ. Tuy nhiên, mức hình phạt mà cấp tòa này đã tuyên đối với 2 bị cáo Khôi và Điệp là quá nhẹ và không phù hợp với quy định của pháp luật.
Kháng nghị nêu rất rõ: Đối với bị cáo Khôi, bị cáo giữ chức vụ Phó Chủ tịch UBND thành phố Phan Thiết nhiệm kỳ 2016 – 2021, được giao nhiệm vụ phụ trách lĩnh vực quản lý Nhà nước về đất đai, đô thị từ tháng 9/2016. Trong thời gian trên, bị cáo Khôi đã chỉ đạo, đôn đốc công việc liên quan đến đất đai, ban hành nhiều văn bản về lĩnh vực này. Cụ thể là việc chuyển mục đích sử dụng đất ở và yêu cầu Phòng tài nguyên và Môi trường thực hiện đúng theo quy định Luật đất đai 2013 cũng như triển khai các văn bản của Sở tài nguyên và Môi trường, trong đó có ban hành văn bản chỉ đạo rõ trường hợp có sự khác nhau giữa Quy hoạch sử dụng đất và Quy hoạch chi tiết xây dựng thì dừng tham mưu UBND TP Phan Thiết cho phép chuyển mục đích và Phòng tài nguyên môi trường phải trả hồ sơ cho người dân.
Mặc dù bị cáo ký ban hành nhiều văn bản yêu cầu phải thực hiện đúng quy định pháp luật về đất đai, triển khai các văn bản do Sở tài nguyên Môi trường hướng dẫn việc chuyển mục đích sử dụng đất ở nhưng trong quá trình triển khai cũng như thực hiện các văn bản chỉ đạo trên, bị cáo Khôi đã buông lỏng quản lý trong việc chuyển mục đích đất ở, thiếu sự kiểm tra những nội dung mà văn bản đã yêu cầu. Từ các năm 2016, 2017 và 2018 Phòng tài nguyên và Môi trường TP Phan Thiết đã tham mưu các trường hợp của nhiều cá nhân xin chuyển mục đích sang đất ở tại 3 xã Tiến Lợi, Phong Nẫm và Thiện Nghiệp, bị cáo là người ký quyết định cho chuyển mục đích sang đất ở nhưng không rà soát, sàng lọc những hồ sơ cùng tên, trong một ngày chuyển nhiều thửa đất, mảnh trích đo bản đồ thể hiện thửa đất có để lại diện tích đất để hiến đất làm đường hoặc có những hồ sơ chuyển mục đích có diện tích lớn hơn 1.000 m2 hoặc hơn 8.000 m2… thế nhưng bị cáo không cho kiểm tra, để hồ sơ lại xem xét mà ký quyết định cho chuyển mục đích sang đất ở.
VKSND cấp cao tại TP Hồ Chí Minh nhận định: Bị cáo Khôi là người có chức vụ quyền hạn được giao trong lĩnh vực đất đai, bản thân bị cáo biết rõ việc cho chuyển mục đích sang đất ở phải dựa vào kế hoạch sử dụng đất hàng năm của thành phố đã được UBND tỉnh phê duyệt. Quá trình thực hiện nhiệm vụ với chức vụ quyền hạn của mình việc bị cáo ký các quyết định cho chuyển mục đích sang đất ở không phù hợp với kế hoạch sử dụng đất đã được duyệt, không đúng quy định của Luật đất đai. Như vậy, hành vi ký ban hành sai các quyết định cho chuyển mục đích đã xâm phạm đến quy định về quản lý đất đai của Nhà nước là lỗi cố ý cho nên bị cáo phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về hành vi của mình.
|
 |
| Các bị cáo tại phiên toà xét xử sơ thẩm |
Đối với bị cáo Điệp, VKSND cấp cao tại TP Hồ Chí Minh nêu rõ, bị cáo Điệp giữ chức Chủ tịch UBND TP Phan Thiết, ngoài các nhiệm vụ khác được phân công trong đó có nhiệm vụ quản lý đất đai từ tháng 1/2016 đến 9/2016. Trong khoảng thời gian phụ trách lĩnh vực quản lý đất đai, bị cáo Điệp đã ký nhiều văn bản yêu cầu Phòng tài nguyên Môi trường căn cứ vào các quy định, văn bản hướng dẫn về trình tự thủ tục chuyển mục đích theo Luật đất đai 2013 và để xem xét cho chuyển mục đích. Thế nhưng bị cáo Điệp vẫn ký các quyết định cho chuyển mục đích sử dụng đất không đúng theo quy định của Luật đất đai 2013, không dựa vào kế hoạch sử dụng đất hàng năm đã được phê duyệt mà căn cứ vào kế hoạch sử dụng đất 5 năm kỳ đầu 2011 – 2015 (quy hoạch sử dụng đất cấp xã) của 3 xã Thiện Nghiệp, Tiến Lợi, Phong Nẫm do UBND TP Phan Thiết xét duyệt tại các Quyết định số 2062/QĐ-UBND, số 2063/QĐ-UBND, số 2064/QĐ-UBND cùng ngày 24/12/2013 (đã hết hiệu lực kể từ ngày 1/7/2014 khi Luật đất đai năm 2013 có hiệu lực thi hành) để cho các hộ dân được chuyển mục đích sang đất ở.
VKSND cấp cao tại TP HCM nhấn mạnh, các bị cáo là người có đầy đủ năng lực trách nhiệm hình sự, là người có chức vụ, đáng lẽ trong phạm vi nhiệm vụ của mình, tính chất công việc phải nâng cao trách nhiệm trong công việc, trong nhiệm vụ được giao, phải nghiêm chỉnh chấp hành, tuân thủ đúng các quy định của pháp luật, nhất là những vấn đề có liên quan trong lĩnh vực đất đai. Tuy nhiên, các bị cáo đã cố ý thực hiện việc ký quyết định không đúng với kế hoạch sử dụng đất hàng năm đã được UBND tỉnh Bình Thuận phê duyệt, trong từng khâu tham mưu từ việc thẩm định, kiểm tra tính pháp lý của thửa đất đến khi ban hành các quyết định cho chuyển mục đích quyền sử dụng đất, mỗi bị cáo đều có hành vi vi phạm pháp luật, gây ảnh hưởng đến các chủ trương, chính sách của Nhà nước, đã gây ra hiện tượng phân lô bán nền nhiều địa phương, đã xâm hại trực tiếp đến trật tự quản lý nhà nước trong lĩnh vực đất đai, đô thị của thành phố Phan Thiết, gây xáo trộn trong quần chúng nhân dân, gây bất bình trong dư luận. Ngoài ra, các bị cáo thực hiện hành vi trái pháp luật diễn ra trong một thời gian dài. Do đó, cần phải xử lý nghiêm khắc nhằm răn đe, cải tạo, giáo dục các bị cáo.
Bản án hình sự sơ thẩm số 17/2020/HS-ST ngày 21/8/2020 của TAND tỉnh Bình Thuận tuyên phạt bị cáo Trần Hoàng Khôi 4 năm tù, bị cáo Đỗ Ngọc Điệp 24 tháng tù nhưng cho hưởng án treo cùng về tội Vi phạm các quy định về quản lý đất đai là chưa tương xứng với tính chất mức độ, hành vi và hậu quả mà các bị cáo đã gây ra.
Với quan điểm, đánh giá về sự việc trên, VKSND cấp cao tại TP Hồ Chí Minh quyết định kháng nghị một phần bản án hình sự sơ thẩm trên.