Bên lề Lễ mở ký Công ước Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng (“Công ước Hà Nội”), phiên tọa đàm với chủ đề “Vai trò của nền tảng trực tuyến trong bảo vệ trẻ em và thanh thiếu niên trước tội phạm mạng” đã diễn ra sôi nổi, thu hút sự tham gia của đại diện các cơ quan quản lý, tổ chức quốc tế, các nền tảng công nghệ và cộng đồng sáng tạo nội dung.
Sự kiện do Liên minh Niềm Tin Số phối hợp với Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05) - Bộ Công an tổ chức, nằm trong chuỗi hoạt động của chiến dịch “Không Một Mình” - chiến dịch hướng đến mục tiêu bảo vệ người yếu thế, đặc biệt là trẻ em và thanh thiếu niên trước các nguy cơ ngày càng phức tạp của tội phạm mạng.
    |
 |
| Tọa đàm “Vai trò của nền tảng trực tuyến trong bảo vệ trẻ em và thanh thiếu niên trước tội phạm mạng”. |
Phát biểu tại tọa đàm, đại diện Cục A05 cho biết: Trong bối cảnh Internet và mạng xã hội đã trở thành một phần tất yếu của đời sống, trẻ em và thanh thiếu niên đang đối mặt với hàng loạt nguy cơ mới. Theo thống kê, chỉ riêng năm 2024, Việt Nam ghi nhận 381 vụ xâm hại trẻ em qua mạng, phần lớn liên quan đến hành vi dụ dỗ, thao túng, tống tiền hoặc buôn bán người qua các nền tảng trực tuyến.
Ở tầm quốc tế, báo cáo của Trung tâm Quốc gia về Trẻ em mất tích và bị bóc lột (NCMEC, Hoa Kỳ) cho biết, trong năm 2024, nội dung xâm hại trẻ em do trí tuệ nhân tạo (AI) tạo ra đã tăng 1.325% so với năm 2023. Con số này là lời cảnh báo về cách công nghệ đang bị tội phạm lợi dụng để gây hại cho đối tượng yếu thế nhất trong xã hội.
Các chuyên gia cho rằng, trẻ em hiện là nhóm người dùng dễ bị tổn thương nhất trên môi trường số. Chúng chưa có khả năng phân biệt nguy cơ, dễ bị thao túng bởi các hành vi giả mạo, lừa đảo, xâm hại tình dục hoặc tống tiền qua mạng. “Tội phạm mạng đang khai thác triệt để tính ẩn danh của Internet để tiếp cận, thao túng và khai thác trẻ em. Nếu không có cơ chế kiểm soát đồng bộ, hậu quả sẽ rất nghiêm trọng”, đại diện Cục A05 cảnh báo.
Theo Thiếu tướng Lê Xuân Minh Lê Xuân Minh - Cục trưởng A05, Việt Nam đang nỗ lực xây dựng hành lang pháp lý hoàn thiện, cơ chế quản lý phù hợp và tăng cường hợp tác quốc tế để phòng, chống tội phạm mạng. Tuy nhiên, vẫn còn những khoảng trống đáng lo ngại trong việc chia sẻ dữ liệu, minh bạch nội dung, cũng như sự chưa tương thích giữa pháp luật Việt Nam và chính sách của các nền tảng xuyên biên giới.
“Bảo vệ trẻ em trên không gian mạng không thể là nhiệm vụ của riêng cơ quan quản lý hay doanh nghiệp công nghệ. Đó là trách nhiệm chung của toàn xã hội, của Nhà nước, doanh nghiệp, tổ chức quốc tế, và mỗi gia đình”, Thiếu tướng Lê Xuân Minh nhấn mạnh.
Tại tọa đàm, bà Michaela Bauer, Phó Trưởng đại diện UNICEF tại Việt Nam, nhấn mạnh rằng, bảo vệ trẻ em không có nghĩa là tách trẻ em khỏi không gian số, mà phải giúp các em có đủ năng lực để tự bảo vệ mình trong thế giới số.
“Trẻ em cần được hướng dẫn để hiểu về các nguy cơ, biết cách phản ứng khi gặp rủi ro, và có khả năng sử dụng Internet một cách tích cực, sáng tạo và an toàn. Bảo vệ phải đi cùng với trao quyền”, bà Bauer nói.
UNICEF cho biết, cơ quan này sẽ tiếp tục đồng hành cùng Chính phủ Việt Nam trong việc đưa các nội dung của “Công ước Hà Nội” vào chương trình giáo dục kỹ năng số, từng bước phổ biến tới mọi trường học, mọi học sinh. Đây là hướng tiếp cận mang tính bền vững, bởi thay vì chỉ xử lý hậu quả, mục tiêu là phòng ngừa sớm, xây dựng một thế hệ người dùng số có trách nhiệm.
Tại tọa đàm, ông Rob Abrams - Trưởng Ban Hợp tác thực thi pháp luật khu vực châu Á-Thái Bình Dương tập đoàn Meta chia sẻ về chiến lược bảo vệ thanh thiếu niên trên mạng xã hội. Theo ông Abrams, Meta tiếp cận vấn đề an toàn trực tuyến theo ba trụ cột chính: phòng ngừa - kiểm soát - ứng phó sự cố. Trên cơ sở đó, Meta đã triển khai nhiều sáng kiến như: Tài khoản riêng tư tự động cho người dưới 18 tuổi; Hệ thống hạn chế nội dung nhạy cảm và giới hạn tương tác để giảm rủi ro xâm hại; Công cụ phát hiện sớm hành vi bất thường bằng AI; Cơ chế chặn và báo cáo nhanh, giúp người dùng chủ động bảo vệ bản thân.
“Chúng tôi ủng hộ hoàn toàn mục tiêu của “Công ước Hà Nội” và cam kết tiếp tục minh bạch chính sách, hợp tác với cơ quan chức năng Việt Nam, đồng thời mở rộng chương trình giáo dục kỹ năng số cho giới trẻ”, ông Abrams khẳng định.
Đại diện nhiều nền tảng khác như Google, TikTok cũng chia sẻ tại tọa đàm rằng họ đang đầu tư mạnh mẽ vào công cụ lọc nội dung độc hại, phát hiện hành vi bất thường bằng AI và tăng cường phối hợp với cơ quan quản lý để bảo vệ người dùng trẻ tuổi.
Cùng thời điểm diễn ra tọa đàm, khu vực triển lãm của Lễ mở ký “Công ước Hà Nội” đã thu hút đông đảo đại biểu quốc tế nhờ gian trải nghiệm “Không Một Mình” - một không gian sáng tạo được thiết kế hiện đại, tương tác cao, truyền tải thông điệp “Cùng nhau an toàn trực tuyến”.
Tại đây, khách tham quan được trải nghiệm các video, phóng sự, câu chuyện truyền cảm hứng từ những đại sứ trẻ và tham gia bài trắc nghiệm tương tác trên thiết bị điện tử để kiểm tra kiến thức về nhận diện hành vi xâm hại, lừa đảo trực tuyến. Gian trưng bày còn có khu vực để khách tham quan ký cam kết hành động vì an toàn mạng, nhận quà lưu niệm và chia sẻ cảm nhận cá nhân.
Theo Ban tổ chức, chiến dịch “Không Một Mình” được Liên minh Niềm Tin Số khởi xướng, phối hợp cùng UNODC, UNICEF, Bộ Công an, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Y tế và các nền tảng số xuyên biên giới như Meta, Google, TikTok.
Sự kiện không chỉ là hoạt động truyền thông, mà còn là minh chứng cho mô hình hợp tác toàn diện giữa Nhà nước - doanh nghiệp - tổ chức quốc tế - người dân, trong việc hiện thực hóa tinh thần của “Công ước Hà Nội”.
Phát biểu tại sự kiện, đại diện Liên minh Niềm Tin Số nhấn mạnh: “Công ước Hà Nội” không chỉ là cam kết quốc tế, mà còn là lời kêu gọi hành động cụ thể từ mỗi nền tảng, mỗi tổ chức và cá nhân. Khi chúng ta cùng hành động, không ai phải ‘một mình’ trước tội phạm mạng.
Thông điệp “Không một mình - Cùng nhau an toàn trực tuyến” vì thế đã trở thành tinh thần xuyên suốt của phiên tọa đàm, lan tỏa khát vọng xây dựng một môi trường số nhân văn, an toàn và bền vững. Đây cũng là bước đi thiết thực để đưa tinh thần của “Công ước Hà Nội” vào đời sống, biến hợp tác quốc tế thành hành động cụ thể bảo vệ trẻ em - những người đang lớn lên trong kỷ nguyên số đầy cơ hội nhưng cũng đầy thách thức.