Người nông dân sẽ chịu tác động lớn nếu phân bón bị tính thuế suất 5%

Quang cảnh phiên làm việc của Quốc hội chiều 24/6 (ảnh: VPQH cung cấp).

Cần nghiên cứu kỹ việc chuyển phân bón sang đối tượng chịu thuế suất 5%

Phát biểu thảo luận, đại biểu Nguyễn Danh Tú - Đoàn ĐBQH tỉnh Kiên Giang cho biết, dự thảo Luật lần này đã chuyển phân bón từ đối tượng không chịu thuế sang đối tượng chịu thuế suất 5%. Theo cơ quan soạn thảo, các doanh nghiệp sản xuất phân bón không được kê khai, khấu trừ thuế giá trị gia tăng đầu vào của hàng hóa, dịch vụ phục vụ sản xuất phân bón mà phải tính vào chi phí sản phẩm khiến giá thành sản phẩm tăng, lợi nhuận giảm, bất lợi cho việc cạnh tranh với phân bón nhập khẩu. 

Đại biểu Nguyễn Danh Tú - Đoàn ĐBQH tỉnh Kiên Giang phát biểu thảo luận (ảnh: VPQH cung cấp).

Đại biểu Nguyễn Danh Tú nhận thấy việc tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho ngành sản xuất phân bón trong nước là vô cùng cần thiết và cần tiếp tục cân nhắc, nghiên cứu kỹ việc chuyển phân bón sang đối tượng chịu thuế suất 5%. Vì phân bón là một trong những hàng hóa đầu vào quan trọng của sản xuất nông nghiệp, là hàng hóa sử dụng thiết yếu, ảnh hưởng lớn đến phát triển kinh tế - xã hội, sản xuất kinh doanh và đời sống người dân, đặc biệt là người nông dân sẽ chịu tác động lớn bởi quy định này.

Đại biểu Nguyễn Danh Tú đề nghị Ban soạn thảo tiếp tục cân nhắc, đánh giá tác động kỹ lưỡng nhiều mặt, đánh giá tác động từ phía các doanh nghiệp sản xuất phân bón cũng như đánh giá tác động từ phía người nông dân trực tiếp sử dụng phân bón trong sản xuất nông nghiệp.

Cùng quan tâm đến vấn đề nêu trên, đại biểu Tô Ái Vang - - Đoàn ĐBQH tỉnh Sóc Trăng cho biết, qua các kỳ tiếp xúc cử tri, các ĐBQH trong Đoàn ĐBQH tỉnh Sóc Trăng đều tiếp nhận tâm tư, nguyện vọng và kiến nghị của cử tri liên quan đến chi phi đầu tư cho mỗi kỳ canh tác gồm giá phân bón, giá thuốc bảo vệ thực vật, giá xăng dầu, giá thuê nhân công, vận chuyển tăng gấp nhiều lần.

Đại biểu Tô Ái Vang - - Đoàn ĐBQH tỉnh Sóc Trăng phát biểu thảo luận (ảnh: VPQH cung cấp).

Đại biểu cho biết, sự mâu thuẫn giữa giá nông sản và giá phân bón kéo dài thời gian qua vẫn luôn là vấn đề nóng của nông nghiệp Việt Nam. Do đó, đại biểu kiến nghị Quốc hội xem xét sửa đổi Luật Thuế giá trị gia tăng theo hướng phân bón thuộc đối tượng chịu thuế suất giá trị gia tăng 0%.

Theo đại biểu, nếu dự thảo Luật vẫn giữ mức thuế suất 5% đối với mặt hàng phân bón thì nông dân phải bỏ ra khoảng 6 nghìn tỉ đồng. Còn nếu dự thảo Luật áp dụng thuế giá trị gia tăng 0% đối với mặt hàng phân bón thì khoảng 2 nghìn tỉ đồng thay vì được bổ sung vào nguồn thu NSNN thì nguồn này sẽ hỗ trợ lại cho doanh nghiệp và nông dân. Như vậy nông dân sẽ được giảm đáng kể chi phí đầu vào. Theo đại biểu, Quốc hội và Chính phủ nên chọn cái được cho nông dân để thể hiện rõ các chính sách sẽ được luật hóa.

Phát biểu thảo luận liên quan đến nội dung này, đại biểu Trần Anh Tuấn - Đoàn ĐBQH Thành phố Hồ Chí Minh đề nghị ban soạn thảo cân nhắc bổ sung một số nhóm đối tượng chịu thuế như dự thảo luật.

Đại biểu Trần Anh Tuấn - Đoàn ĐBQH Thành phố Hồ Chí Minh phát biểu thảo luận (ảnh: VPQH cung cấp).

Theo đại biểu Trần Anh Tuấn, hiện nay chúng ta đang thực hiện Nghị quyết số 43/2022/QH15 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội - tức là đang thực hiện chính sách tài khóa mở rộng theo hướng tiếp tục giảm thuế (giảm thuế 2% cho đến cuối năm 2024); tiếp tục sẽ có những biện pháp để kích cầu tiêu dùng và sản xuất đến cuối năm 2025, thì tốc độ tăng trưởng mới đảm bảo duy trì tốt. 

Việc sửa đổi luật đưa mức chịu thuế từ 0% lên 5% như dự thảo luật đối với một số mặt hàng là đầu vào của sản xuất, như vậy các doanh nghiệp sản xuất những mặt hàng này sẽ giảm sức cạnh tranh, gây áp lực lạm phát các mặt hàng tiêu dùng, ảnh hưởng đến cuộc sống người dân. Theo đại biểu, việc thiết kế hai chính sách này rất dễ gây xung đột chính sách khi thực hiện chính sách tài khóa mở rộng nhưng lại đưa đối tượng mới chịu thuế, sẽ làm giảm chính sách tài khóa mở rộng chúng ta đang thực hiện. 

Các đại biểu tham dự phiên họp (ảnh: VPQH cung cấp).

Vì vậy, đại biểu Trần Anh Tuấn cho rằng, cần thiết kế chính sách theo lộ trình, nhất là đối với sản phẩm nông nghiệp cần tính toán lại chính sách thuế hợp lý, có thể đưa vào mức chịu thuế 0% thay vì 5% như dự thảo luật để doanh nghiệp được khấu trừ thuế, nhưng sản phẩm lương thực thực phẩm đầu ra không bị áp lực tăng giá, mà vẫn thực thi chính sách tài khóa mở rộng tốt hơn, hiệu lực, hiệu quả hơn.

Tên gọi về người nộp thuế chưa thống nhất

Qua nghiên cứu Điều 4 của dự thảo luật, đại biểu Cầm Thị Mẫn - Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hóa cho biết, tên gọi của Điều 4 về người nộp thuế chưa thống nhất, chưa phản ánh đúng nội hàm của điều luật.

Cụ thể, theo tên gọi của điều luật cho thấy, chủ thể nộp thuế là người nhưng tại các khoản trong điều luật thì người nộp thuế còn bao gồm cả tổ chức, hộ, cá nhân sản xuất kinh doanh, trong đó điều luật này không giải thích hoặc quy định về người nộp thuế như cách viết của luật hiện hành, gây nên sự không thống nhất giữa nội hàm và tên gọi của điều luật.

Đại biểu Cầm Thị Mẫn - Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hóa phát biểu thảo luận (ảnh: VPQH cung cấp).

Do vậy, đại biểu cho rằng thuật ngữ người nộp thuế cần được sửa đổi cho phù hợp; đề nghị thay đổi tên gọi của Điều 4 từ người nộp thuế bằng chủ thể nộp thuế để bảo đảm bao quát được các trường hợp là cá nhân, tổ chức, vừa phản ánh được toàn diện, thống nhất giữa nội hàm với tên gọi của điều luật.

Cũng tại Điều 4 dự thảo luật bổ sung đối tượng hộ sản xuất kinh doanh, tuy nhiên theo quy định của Bộ Luật Dân sự và một số luật có sử dụng thuật ngữ tương tự như Luật Lâm nghiệp, Luật Thuế sử dụng đất phi nông nghiệp, Luật Quản lý thuế, Luật Đất đai đều sử dụng cụm từ hộ gia đình; đồng thời khi tra cứu khái niệm hộ sản xuất, hộ kinh doanh, tại Luật Quản lý thuế đề cập đến thuật ngữ hộ gia đình, hộ kinh doanh nhưng không có thuật ngữ hộ sản xuất…

Do đó, đại biểu Cầm Thị Mẫn đề nghị sử dụng thống nhất thuật ngữ hộ gia đình, hộ kinh doanh để đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất trong hệ thống pháp luật…

Đại biểu Đỗ Ngọc Thịnh - Đoàn ĐBQH tỉnh Khánh Hòa phát biểu thảo luận (ảnh: VPQH cung cấp).

Cùng quan tâm đến nội dung này, đại biểu Đỗ Ngọc Thịnh - Đoàn ĐBQH tỉnh Khánh Hòa cho biết, trong dự thảo Luật đề cập về người nộp thuế quy định tại khoản 1, Điều 4 là tổ chức, hộ, cá nhân sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, mua bán hàng hóa, dịch vụ.

Tuy nhiên, đại biểu Đỗ Ngọc Thịnh đề nghị xác định rõ ràng tư cách pháp lý của người nộp thuế là cá nhân và pháp nhân để đảm bảo về tư cách, về chủ thể pháp lý vì tổ chức nộp thuế phải là pháp nhân như công ty, hợp tác xã, các tổ chức kinh tế và các tổ chức khác có tư cách pháp nhân…

Tiến tới áp dụng một loại thuế suất

Phát biểu kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, các đại biểu Quốc hội nhất trí về sự cần thiết sửa đổi Luật Thuế giá trị gia tăng để khắc phục những bất cập, hạn chế của luật hiện hành, thể chế hóa chủ trương của Đảng về việc sửa đổi, bổ sung các luật về thuế, phí theo nguyên tắc thị trường, phù hợp với thông lệ quốc tế, gắn với cơ cấu lại nguồn thu, mở rộng cơ sở thuế, nâng cao hiệu quả công tác quản lý thuế và áp dụng mức thuế suất hợp lý. 

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải phát biểu kết luận phiên họp (ảnh: VPQH cung cấp).

Phó Chủ tịch Quốc hội cũng cho biết, các đại biểu đã tham gia nhiều ý kiến xác đáng vào nhiều điều khoản cụ thể. Theo đó, cần nghiên cứu kỹ lưỡng để hoàn thiện dự thảo Luật, rà soát tên để dự thảo luật bám sát mục tiêu đặt ra trong các Nghị quyết của Đảng, Chiến lược cải cách hệ thống thuế, lộ trình tiến tới áp dụng một loại thuế suất, tính khả thi thực tế và cụ thể của các điều khoản quy định trong dự thảo luật, các nội dung giao Chính phủ, các bộ quy định, sự phù hợp, tương thích của dự thảo Luật với các luật có liên quan.

Các đại biểu cũng tham gia nhiều ý kiến về các nhóm hàng hóa, dịch vụ thuộc đối tượng chịu thuế, đối tượng không chịu thuế, đối tượng chịu thuế suất 0%, người nộp thuế, giá tính thuế, thời điểm xác định thuế giá trị gia tăng, các mức thuế suất, mức doanh thu bán hàng hóa dịch vụ không chịu thuế giá trị gia tăng, kê khai khấu trừ thuế giá trị gia tăng đầu vào, quy định về hoàn thuế và điều khoản thi hành.

Phó Chủ tịch Quốc hội cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chỉ đạo cơ quan thẩm tra phối hợp chặt chẽ với cơ quan soạn thảo và các cơ quan có liên quan, nghiên cứu các ý kiến phát biểu tại hội trường và các ý kiến phát biểu tại Tổ để tiếp thu, hoàn thiện dự án Luật trình Quốc hội xem xét thông qua tại Kỳ họp thứ 8.