Ngành Kiểm sát nhân dân đã đóng góp quan trọng vào thành tựu chung của đất nước

Tình hình tội phạm tiếp tục diễn biến phức tạp 

Theo báo cáo kết quả công tác năm 2018 của ngành KSND, năm 2018, tình hình tội phạm tiếp tục diễn biến phức tạp. Cơ quan chức năng phát hiện, khởi tố mới 73.094 vụ, tăng 5,2%, trong đó: tội phạm về xâm phạm an ninh quốc gia tăng cao (45,8%); tội phạm về tham nhũng, chức vụ tăng 31,1%, đã khởi tố những vụ án tham nhũng đặc biệt nghiêm trọng, liên quan đến cán bộ cấp cao; tội phạm về ma túy tiếp tục tăng (13,9%), phát hiện các vụ vận chuyển, mua bán trái phép chất ma túy với số lượng rất lớn; tội phạm xâm phạm trật tự xã hội tăng 2,6%, xảy ra các vụ án giết người dã man, giết nhiều người. Một số loại tội phạm giảm nhưng tính chất của hành vi phạm tội đặc biệt nguy hiểm.

Năm 2018 tình hình tội phạm tiếp tục diễn biến phức tạp.

Tình hình tranh chấp dân sự, khiếu kiện hành chính có xu hướng tăng nhanh và tính chất ngày càng phức tạp. Toàn Ngành đã kiểm sát việc thụ lý giải quyết 434.629 vụ việc, tăng 5,03%; trong đó, tranh chấp về dân sự tăng 19.923 vụ, việc (4,89%), chủ yếu là các tranh chấp về quyền sử dụng đất, hợp đồng vay tài sản; các khiếu kiện hành chính tăng 890 vụ (13,6%), tập trung nhiều trong lĩnh vực quản lý đất đai, bồi thường khi thu hồi đất,...; có một số vụ việc tranh chấp hành chính, kinh doanh thương mại ảnh hưởng đến an ninh trật tự ở địa phương và chính sách quản lý của Nhà nước.

Trước những diễn biến phức tạp của tình hình vi phạm, tội phạm và để thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của Ngành, cũng như các chỉ tiêu theo yêu cầu của Quốc hội, Viện trưởng VKSND tối cao đã sớm ban hành Chỉ thị công tác với các yêu cầu, biện pháp cụ thể, trong đó xác định 4 mục tiêu, 3 nhóm nhiệm vụ trọng tâm; tập trung vào các biện pháp nâng chất đội ngũ cán bộ, tăng cường kỷ luật, kỷ cương, nhất là trách nhiệm của người đứng đầu, xác định rõ khâu công tác đột phá; đẩy mạnh công tác hướng dẫn pháp luật, tổng kết thực tiễn; tập trung các nguồn lực để đầu tư cơ sở vật chất, điều kiện làm việc cho Viện kiểm sát các cấp.

Thực hiện tốt hơn nhiệm vụ chống oan sai và chống bỏ lọt tội phạm

KSV tại phiên tòa

Viện Kiểm sát các cấp đã triển khai các biện pháp để thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ, quyền hạn của mình, đặc biệt là các quy định mới của Bộ luật tố tụng hình sự, đã kiểm sát 100% vụ án hình sự ngay từ giai đoạn giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm.

VKS đã ban hành 90.544 yêu cầu xác minh, giải quyết tố giác, tin báo (tăng 42,1%); ban hành hơn 64.000 yêu cầu điều tra, chiếm tỷ lệ 87,9% số vụ án mới khởi tố; trực tiếp tiến hành một số hoạt động điều tra gần 15.000 vụ;... Qua đó, đã yêu cầu khởi tố hơn 754 vụ án (tăng 33,5%); trực tiếp khởi tố và yêu cầu điều tra 20 vụ án; trực tiếp khởi tố 12 bị can (tăng 50%); hủy bỏ 152 quyết định không khởi tố vụ án và quyết định khởi tố vụ án (tăng 10,1%); hủy bỏ gần 800 lệnh, quyết định bắt, tạm giữ, tạm giam; yêu cầu khởi tố, thay đổi, bổ sung và hủy bỏ hơn 700 quyết định khởi tố bị can;... 

Đại diện VKSND TP. Hà Nội trình bày quan điểm tại phiên tòa xét xử bị cáo Đinh La Thăng và đồng phạm. Ảnh: An Đăng

Bên cạnh đó, Viện kiểm sát đã làm tốt hơn vai trò của mình để xử lý kịp thời, nghiêm minh và triệt để các vụ án về tham nhũng, kinh tế. Viện kiểm sát các cấp tăng cường phối hợp chặt chẽ với Cơ quan điều tra ngay từ khi giải quyết nguồn tin về tội phạm tham nhũng; chủ trì xây dựng, ban hành thông tư liên tịch về công tác giám định để tháo gỡ vướng mắc về xác định hậu quả trong các vụ án về kinh tế, tham nhũng; lựa chọn, bố trí Kiểm sát viên có trình độ, năng lực tại các đơn vị chuyên trách phòng, chống tham nhũng; cử Kiểm sát viên từ VKSND tối cao đến thực hành quyền công tố, kiểm sát xét xử các vụ án về tham nhũng tại Tòa án cấp tỉnh;...

Kết quả, số vụ án được phát hiện, khởi tố mới là 320 vụ/706 bị can (tăng 31,1% số vụ; 13,9% số bị can). Đặc biệt, trong thời gian ngắn, đã tập trung phối hợp điều tra, truy tố, đưa ra xét xử nghiêm minh nhiều vụ án tham nhũng lớn, được Đảng và nhân dân ghi nhận, tạo hiệu ứng tích cực trong xã hội.

Theo đó, vai trò, trách nhiệm công tố của VKSND tối cao được thể hiện rõ hơn, nhất là việc áp dụng các biện pháp tố tụng trong đấu tranh làm rõ hành vi phạm tội, xác định tội danh, thu hồi tài sản hàng chục ngàn tỷ đồng cho Nhà nước, cao hơn nhiều so với các năm trước đây.

Các đơn vị thuộc Cơ quan điều tra VKSND tối cao kí giao ước thi đua.

Cùng với đó, công tác điều tra của Cơ quan điều tra VKSND có chuyển biến mạnh mẽ. Cơ quan điều tra VKSND tối cao tiếp tục kiện toàn tổ chức bộ máy, bổ sung lực lượng, cơ sở vật chất; tích cực hoàn thiện thể chế và tăng cường tập huấn nâng cao năng lực thực thi công vụ cho Điều tra viên, cán bộ điều tra; khẩn trương xây dựng Đề án tăng cường năng lực của Cơ quan điều tra VKSND đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới. Năm 2018, tỷ lệ giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm đạt 91,6%, vượt chỉ tiêu Quốc hội giao; khởi tố mới tăng 11,8% số vụ, 34% số bị can; qua điều tra các vụ án tham nhũng trong hoạt động tư pháp, đã thu hồi hơn 6,7 tỷ đồng, đạt 53,8%.

Trong kỳ, Cơ quan điều tra của VKSND tối cao đã phát hiện, khởi tố, điều tra các vụ án, bị can trong các cơ quan tư pháp, trong đó có nhiều vụ án về tham nhũng, chức vụ và xâm phạm quyền con người. Thông qua công tác điều tra, đã ban hành 101 kiến nghị (tăng 12,2%) yêu cầu các cơ quan tư pháp khắc phục, phòng ngừa tội phạm; trong đó, có 3 kiến nghị đối với lãnh đạo Bộ Công an, TAND tối cao và Bộ Tư pháp, qua đó góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động tư pháp, xây dựng các cơ quan tư pháp trong sạch, vững mạnh.

Mặt khác, trong năm qua, ngành KSND cũng đã đẩy mạnh công tác kiểm sát các hoạt động tư pháp trên các lĩnh vực. Trước tình hình khiếu kiện hành chính, tranh chấp dân sự ngày càng tăng, tính chất phức tạp hơn và yêu cầu thực hiện nhiệm vụ của Viện kiểm sát trong công tác này cũng đòi hỏi cao hơn, Viện trưởng VKSND tối cao đã chỉ đạo toàn Ngành xác định đây là khâu công tác đột phá và yêu cầu lựa chọn, bố trí cán bộ có kinh nghiệm và phân công, đào tạo cán bộ mới để đáp ứng ngay yêu cầu nhiệm vụ của đơn vị; bảo đảm Kiểm sát viên tham gia đầy đủ các phiên tòa theo quy định; tăng cường trách nhiệm của Kiểm sát viên trong nghiên cứu hồ sơ vụ án, vụ việc và phát biểu quan điểm về việc giải quyết vụ án tại phiên tòa; sau phiên tòa, kịp thời phát hiện, đề xuất kháng nghị, kiến nghị đối với những bản án, quyết định có vi phạm, thiếu sót.

Toàn Ngành đã kiểm sát thụ lý 454.731 vụ việc, tăng 20.602 vụ việc (4,75%); tỷ lệ kháng nghị phúc thẩm được Tòa án xét xử chấp nhận vượt 16,4%, kháng nghị giám đốc thẩm, tái thẩm được Tòa án xét xử chấp nhận vượt 10,7% so với chỉ tiêu của Nghị quyết số 37/2012/NQ-QH13 của Quốc hội; ban hành 11.425 kiến nghị, tăng 0,08%; tỷ lệ kiến nghị được chấp nhận đạt 98,4%, vượt 18,4% so với chỉ tiêu Nghị quyết số 111/2015/QH13 của Quốc hội; chủ động phối hợp tổ chức hơn 2.674 phiên tòa rút kinh nghiệm (tăng 10,6%); ban hành 737 thông báo rút kinh nghiệm.

Viện kiểm sát các cấp đã thực hiện tốt công tác kiểm sát việc chấp hành án phạt tù, thi hành án dân sự và giải quyết đơn; tăng cường phối hợp với cơ quan Thi hành án dân sự giải quyết dứt điểm những việc thi hành án dân sự phức tạp, tồn đọng, kéo dài, khó thi hành, ban hành 1.571 kiến nghị, kháng nghị khắc phục vi phạm, góp phần quan trọng để nâng cao chất lượng công tác thi hành án ở các cấp; tăng cường việc đối thoại với công dân để nắm và trực tiếp chỉ đạo việc giải quyết đơn khiếu nại, tố cáo, qua đó giải quyết được những đơn phức tạp.

Kiểm sát viên phát biểu tại phiên tòa hình sự. Ảnh: K.S

Ngoài ra, trong năm 2018, quan hệ hợp tác quốc tế trong tương trợ tư pháp về hình sự cũng được mở rộng. VKSND tối cao với trách nhiệm là cơ quan đầu mối cấp trung ương trong tham mưu đàm phán và ký kết các hiệp định tương trợ tư pháp về hình sự. Trong năm qua, VKSND tối cao được ủy quyền của Chủ tịch nước đã ký chính thức 2 hiệp định, chuẩn bị đàm phán 2 hiệp định, hoàn thành thủ tục phê chuẩn 3 hiệp định, hoàn thành 2 hồ sơ ký hiệp định tương trợ tư pháp về hình sự với các nước; thực hiện xong 201 ủy thác tư pháp hình sự với các nước. Qua đó, góp phần bảo đảm cơ sở pháp lý trong phối hợp đấu tranh chống tội phạm trong nước và quốc tế, bảo hộ công dân Việt Nam ở nước ngoài. 

Công tác xây dựng Ngành đạt nhiều kết quả nổi bật

Đồng chí Lê Minh Trí, Viện trưởng VKSND tối cao phát biểu tại hội nghị triển khai công tác ngành Kiểm sát nhân dân năm 2019

Cùng với những kết quả trong thực hiện chức năng, nhiệm vụ, năm 2018, công tác xây dựng Ngành cũng đạt được nhiều kết quả tích cực, nổi bật. Đáng chú ý, Ngành đã tập trung nâng chất đội ngũ cán bộ, nhất là người đứng đầu các đơn vị; thực hiện chủ trương luân chuyển, điều động, biệt phái Kiểm sát viên ở các cấp kiểm sát; yêu cầu đánh giá công chức trên cơ sở thành tích, sản phẩm cụ thể; gắn trách nhiệm của người đứng đầu với kết quả công tác; đổi mới công tác quy hoạch; chú trọng đào tạo cán bộ có chất lượng nhằm đáp ứng yêu cầu tiêu chuẩn hóa về trình độ và bồi dưỡng chuyên sâu về nghiệp vụ.

Kết quả, năm 2018 đã đề nghị bổ nhiệm 2 Phó Viện trưởng VKSND tối cao; kiện toàn Đảng ủy VKSND tối cao, lãnh đạo chủ chốt VKSND các cấp và các đơn vị thuộc VKSND tối cao; điều động, chuyển đổi vị trí công tác 194 công chức, biệt phái hàng trăm Kiểm sát viên của VKSND tối cao và VKSND cấp cao về VKSND địa phương làm nhiệm vụ có thời hạn hoặc theo từng vụ án cụ thể; đã bổ nhiệm 1.151 Kiểm sát viên các cấp thông qua công tác thi tuyển, tạo động lực mới cho cán bộ trong thực hiện nhiệm vụ.

Công tác xây dựng, hướng dẫn thi hành pháp luật cũng được đẩy mạnh. Viện trưởng VKSND tối cao ban hành Chỉ thị số 03/CT-VKSTC về tăng cường việc trả lời thỉnh thị, hướng dẫn, giải đáp vướng mắc, thông báo rút kinh nghiệm trong công tác. Kết quả, đã phối hợp xây dựng, chỉnh lý 17 dự án luật; phối hợp xây dựng 10 thông tư liên tịch và trực tiếp chủ trì ban hành 8 thông tư liên tịch; tham gia ban soạn thảo, góp ý xây dựng 13 nghị quyết, 13 nghị định và 15 thông tư khác của một số bộ, ngành trung ương. Đã ban hành nhiều văn bản hướng dẫn áp dụng pháp luật và trả lời thỉnh thị đối với Viện kiểm sát cấp dưới. Qua đó, kịp thời tháo gỡ những vướng mắc trong thực tiễn thi hành, áp dụng pháp luật.

Cùng với đó, Ngành đã tiếp tục chấn chỉnh kỷ cương, kỷ luật; kiện toàn tổ chức, hoàn thiện thể chế, nâng cao chất lượng công tác thanh tra, kiểm tra. Đã hoàn thành 5.706 cuộc thanh tra, kiểm tra, tăng 14%. Tiếp tục thực hiện nghiêm các chỉ thị, nghị quyết về xây dựng, chỉnh đốn Đảng và cuộc vận động “Học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; gắn công tác xây dựng Đảng với xây dựng Ngành…”.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân: Ngành KSND đã đóng góp quan trọng vào thành tựu chung của đất nước

Chủ tịch quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân và các đại biểu dự hội nghị triển khai công tác năm 2019 ngành KSND.

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị triển khai công tác năm 2019 của ngành KSND, đồng chí Nguyễn Thị Kim Ngân, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội khẳng định, năm 2018, đất nước ta đã đạt được những kết quả, thành tựu nổi bật và để đạt được những thành tựu này là có sự đóng góp không nhỏ của các cơ quan bảo vệ pháp luật, trong đó có đóng góp quan trọng của ngành KSND. 

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nêu rõ, trong năm qua, ngành Kiểm sát đã triển khai đồng bộ, tích cực nhiều giải pháp nhằm thực hiện tốt những nhiệm vụ trọng tâm của công tác kiểm sát, nhất là trong bối cảnh phải thực hiện nhiều quy định mới của các đạo luật về tư pháp và đẩy mạnh cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng của Đảng, Nhà nước ta.

Ngành Kiểm sát đã tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác thực hành quyền công tố trong lĩnh vực hình sự cả về số lượng và chất lượng. Tỷ lệ truy tố rất cao, giảm đáng kể các trường hợp Viện kiểm sát truy tố nhưng Tòa án tuyên không phạm tội, cũng như giảm các trường hợp oan, sai thuộc trách nhiệm của Viện kiểm sát. Trách nhiệm công tố của Viện kiểm sát được nâng lên. Nhiều Kiểm sát viên đã chủ động tham gia xét hỏi, tranh tụng để làm rõ những nội dung vụ án, đặc biệt là tại một số phiên tòa xét xử các vụ án lớn, được cử tri và nhân dân ghi nhận và đánh giá cao.

Các bị cáo tại phiên tòa xét xử vụ án dùng nhục hình gây chết người tại tỉnh Ninh Thuận. Ảnh: TTXVN

Thông qua việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ của mình, Viện kiểm sát đã tích cực phối hợp với Cơ quan điều tra, Tòa án để đẩy nhanh tiến độ điều tra, truy tố và xét xử kịp thời, nghiêm minh những vụ án tham nhũng, kinh tế lớn mà dư luận xã hội quan tâm, các vụ án thuộc diện Ban chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng đôn đốc, theo dõi, đã đề cao trách nhiệm, chủ động phối hợp với Cơ quan điều tra áp dụng các biện pháp tố tụng trong đấu tranh để làm rõ hành vi, xác định tội danh, kịp thời kê biên, thu hồi tài sản tham nhũng có giá trị hàng chục nghìn tỷ đồng, đã đóng góp rất hiệu quả vào công cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng.

Trong các lĩnh vực dân sự, hành chính, vai trò của Viện kiểm sát được nâng lên rõ rệt, góp phần giải quyết tốt các tranh chấp, khiếu kiện, thúc đẩy các quan hệ dân sự, kinh doanh, thương mại, hành chính phát triển lành mạnh. Toàn Ngành tiếp tục thực hiện hiệu quả công tác kiểm sát hoạt động tư pháp; đã kịp thời phát hiện, ban hành hàng nghìn kháng nghị, kiến nghị yêu cầu các cơ quan tư pháp, các cơ quan hữu quan khắc phục, phòng ngừa vi phạm pháp luật và tội phạm, để góp phần khắc phục các vi phạm trong hoạt động tư pháp.

Công tác điều tra có chuyển biến tích cực; kịp thời phát hiện, khởi tố nhiều vụ án về các tội xâm phạm hoạt động tư pháp và tham nhũng trong hoạt động tư pháp theo thẩm quyền, đã góp phần phòng ngừa tiêu cực, xây dựng các cơ quan tư pháp ngày càng trong sạch, vững mạnh...

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân khẳng định, với sự nỗ lực phấn đấu, đổi mới trong công tác lãnh đạo, quản lý, trong việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ, toàn ngành KSND đã hoàn thành đạt và vượt các chỉ tiêu cơ bản mà Quốc hội giao, nhìn chung các mặt công tác đều có những chuyển biến tích cực, kết quả thực hiện các nhiệm vụ cải cách tư pháp thuộc trách nhiệm của ngành Kiểm sát được tăng cường và tạo môi trường ổn định, an toàn cho phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và bảo vệ bình yên cho cuộc sống của người dân.